Τα πέντε καυτά σημεία της συμφωνίας ΕΕ-Βρετανίας

Ο νέος διακανονισμός του Ντέιβιντ Κάμερον με την Ε.Ε. ετοιμαζόταν για επτά ολόκληρους μήνες, αλλά ορισμένα από τα πιο σημαντικά σημεία του έμειναν ανοιχτά για να καθοριστούν σε Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. O τελικός διακανονισμός του πρωθυπουργού, ο οποίος οριστικοποιήθηκε μετά από 30 ώρες επίπονων διαπραγματεύσεων, μπορεί να κριθεί σε πέντε βασικά σημεία. 

Η εθνική κυριαρχία και η διαρκώς στενότερη ένωση

Αποτέλεσμα: Η Βρετανία ήθελε ξεκάθαρη φρασεολογία που θα την εξαιρεί από την επωδό της συνθήκης της Ε.Ε. για «διαρκώς στενότερη ένωση». Η φρασεολογία καθιστά σαφές ότι η Βρετανία αποτελεί μια «ξεχωριστή περίπτωση» στην ένωση, που σημαίνει ότι «δεν δεσμεύεται σε μελλοντική πολιτική ενοποίηση». Την επόμενη φορά που θα τροποποιηθεί η συνθήκη, θα γίνει σαφές ότι η διαρκώς στενότερη ένωση «δεν αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο». 

Ετυμηγορία: Αυτό ήταν πάντοτε ένα μεγάλο συμβολικό αίτημα του Συντηρητικού κόμματος του κ. Κάμερον, με περιορισμένη νομική αξία. Η φρασεολογία μπορεί να μην είναι ποιητική, αλλά είναι πιο καθαρή από ότι σε προγενέστερες εκδοχές. Για να καθησυχάσει τους επικριτές, κυρίως το Βέλγιο και την Ιταλία, η φρασεολογία στην συμφωνία περιορίζεται ώστε να αφορά κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο και όχι το σύνολο της Ε.Ε. Αυτό δεν θα απασχολήσει ιδιαίτερα τον κ. Κάμερον.

Δικλείδες ασφαλείας για το City του Λονδίνου

Αποτέλεσμα: Η Βρετανία επιδίωξε κατευθυντήριες αρχές για την διαχείριση των σχέσεων ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και μια πιο ενοποιημένη ευρωζώνη. Οι περισσότερες από τις αρχές αυτές – μεταξύ των οποίων η απαγόρευση των διακρίσεων για χώρες εκτός ευρώ – δεν αποδυναμώθηκαν στην τελική συμφωνία, παρά την σκληρή μάχη με την Γαλλία τις τελευταίες δύο εβδομάδες για την διατύπωση. Ο κ. Κάμερον εξασφάλισε και ένα είδος «χειρόφρενου», το οποίο έχει σαν στόχο να ενισχύσει τις αρχές αυτές. Επιτρέπει στην Βρετανία – από μόνη της – να αναβαθμίσει ένα ζήτημα και να το θέσει προς συζήτηση με τους υπόλοιπους ηγέτες της Ε.Ε. 

Ετυμηγορία: Αυτό είναι το πιο σημαντικό σημείο της συμφωνίας, αλλά και το δυσκολότερο να ερμηνευτεί. Ο κ. Κάμερον έδωσε λίγες παραχωρήσεις στην Γαλλία στην τελευταία μάχη για το κείμενο της συμφωνίας. Αλλά κανένας από τους όρους δεν υπερισχύει των δικαιωμάτων ψήφου της Ε.Ε. ή δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα η Ε.Ε. να επεκτείνει την εποπτεία του City (ακριβώς αυτό που θέλει να σταματήσει το Ηνωμένο Βασίλειο). Το «χειρόφρενο» είναι μια πολιτική απειλή, παρά μια νομική προστασία.

Τροποποίηση της συνθήκης

Αποτέλεσμα: Ο κ. Κάμερον ήθελε αρχικά «μια πλήρη τροποποίηση της συνθήκης» για να εγγράψει τις μεταρρυθμίσεις του στο πρωτογενές κοινοτικό δίκαιο. Αντιμέτωποι με ισχυρές αντιστάσεις, οι Βρετανοί αξιωματούχοι άλλαξαν πορεία και επιδίωξαν μια δεσμευτική υπόσχεση ότι οι ειδικές μεταρρυθμίσεις για το Ηνωμένο Βασίλειο θα συμπεριληφθούν στις συνθήκες όταν αυτές τροποποιηθούν. Την νύχτα της Παρασκευής ο κ. Κάμερον κέρδισε υποσχέσεις για τις μεταρρυθμίσεις που αφορούν τα κυριαρχικά δικαιώματα του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε. και τις δικλείδες ασφαλείας για τις χώρες εκτός ευρωζώνης. Δεν δόθηκαν υποσχέσεις για τις μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά επιδόματα. 

Ετυμηγορία: Είναι μια νίκη για τον κ. Κάμερον. Η Γαλλία ήταν από τις χώρες που αντιστέκονταν στην υπόσχεση για τροποποίηση της συνθήκης στο μέλλον. Άλλες, όπως η Πορτογαλία και το Βέλγιο, ανησυχούσαν ότι θα πυροδοτηθούν πολύπλοκες διαδικασίες επικύρωσης που θα καθυστερούσαν την συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η μεγαλύτερη παραχώρηση του κ. Κάμερον είναι για τα εργασιακά επιδόματα: οι μεταρρυθμίσεις είναι νομικά επιτρεπτές στα όρια του τι είναι δυνατού υπό τους νόμους της Ε.Ε. Μια υπόσχεση για τροποποίηση της συνθήκης θα προσέφερε μια επιπλέον εγγύηση.

Το «χειρόφρενο» στα εργασιακά επιδόματα

Αποτέλεσμα: Η αναστολή στα εργασιακά επιδόματα ήταν μια προσπάθεια να βοηθηθεί ο κ. Κάμερον να επιτύχει μια από τις πιο αμφισβητούμενες υποσχέσεις του. Είχε υποσχεθεί μια τετραετή απαγόρευση στα εργασιακά επιδόματα για νέους μετανάστες, αλλά ήταν αδύνατο νομικά και πολιτικά. Το μοντέλο του «χειρόφρενου» ήταν μια πιο ανεκτή εναλλακτική γιατί είναι προσωρινό και δικαιολογείται ως έκτακτο μέτρο. Ο κ. Κάμερον ήθελε να ισχύσει σαν δυνατότητα για 13 χρόνια. Οι Ανατολικές χώρες επέμειναν για διάρκεια πέντε χρόνων. Ο συμβιβασμός βρέθηκε στα επτά χρόνια, πολύ κοντά στην επταετή περίοδο μεταβατικών ορίων μετανάστευσης που η Βρετανία εφάρμοσε κατά την μεγάλη διεύρυνση της Ε.Ε. προς τα ανατολικά το 2004. 

Ετυμηγορία: Η λύση είναι κατώτερη των δεσμεύσεων του κ. Κάμερον στο μανιφέστο των Τόρις. Λίγοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι θα μειώσει την μετανάστευση. Ο κ. Κάμερον ήθελε μια αρκετά μεγαλύτερη περίοδο για την ισχύ του μέτρου. Ωστόσο, το πολύπλοκο μοντέλο που υιοθετήθηκε του επιτρέπει να φέρει πίσω στο Λονδίνο κάτι που πολλοί έλεγαν ότι είναι αδύνατο: έναν περιορισμό στα εργασιακά επιδόματα για μετανάστες για τέσσερα χρόνια. Το τελευταίο εμπόδιο είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο πρέπει να περάσει την νομοθεσία μετά το δημοψήφισμα. Οι πολιτικοί ηγέτες του κοινοβουλίου δεν εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση με την οποία να στηρίζουν την μεταρρύθμιση, κάτι που επιθυμούσε ο κ. Κάμερον.

Eπίδομα τέκνου

Αποτέλεσμα: Oι εξαγωγές του επιδόματος τέκνου (σ.σ. να πληρώνονται δηλαδή επιδόματα για παιδιά εργαζομένων στη Βρετανία που δεν βρίσκονται στη χώρα) ήταν ο πρώτος στόχος του κ. Κάμερον στoν περιορισμό της πρόσβασης των μεταναστών στο σύστημα πρόνοιας. Αυτό αποδείχθηκε πιο επίμαχο από ότι ανέμενε. Η Ανατολική Ευρώπη ήθελε να σταματήσει πολλές χώρες από το να εισάγουν τέτοιους περιορισμούς: περίπου 100.000 παιδιά στην Πολωνία λαμβάνουν επίδομα τέκνου από γονείς που εργάζονται σε διάφορες χώρες στην Ευρώπη. Η τελική συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για νομοθεσία που θα επιτρέπει στις χώρες να διαβαθμίζουν τις πληρωμές για επίδομα τέκνου στο εξωτερικό ανάλογα με το κόστος ζωής ή το επίπεδο των επιδομάτων στην χώρα που μένει το παιδί. Για να εξασφαλίσει στήριξη στην ρύθμιση, ο κ. Κάμερον συμφώνησε επίσης σε μια μεταβατική περίοδο, κάτι που σημαίνει πως όσοι έχουν τώρα δικαίωμα σε επίδομα τέκνου δεν θα το χάσουν ως το 2020. 

Ετυμηγορία: Είναι ο τομέας στον οποίο ο κ. Κάμερον έκανε τις περισσότερες παραχωρήσεις. Οι πληρωμές μειώθηκαν αντί να διακοπούν. Και όσοι έχουν δικαίωμα θα το διατηρήσουν για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Απέχει πολύ από την υπόσχεση του κ. Κάμερον για το δημοψήφισμα. Ο τομέας αυτός είναι συμβολικά σημαντικός, αλλά σε δημοσιονομικούς όρους έχει μικρό βάρος. Ακόμα και αν κ. Κάμερον σταματούσε πλήρως τις εξαγωγές επιδόματος τέκνου δεν θα εξοικονομούσε πάνω από 30 εκατ. λίρες.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation