Τα τέσσερα καυτά θέματα στην ατζέντα του φετινού Νταβός

Την Τετάρτη, η παγκόσμια ελίτ θα συγκεντρωθεί στο Νταβός της Ελβετίας για το ετήσιο συνέδριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF).

Μεταξύ των 2.600 παρευρισκόμενων, που πληρώνουν 25.000 δολάρια για το προνόμιο αυτό, μπορεί να βρει κανείς πρόσωπα από την Κριστίν Λαγκάρντ, την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ως τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον και τον ηθοποιό Λεονάρντο ντι Κάπριο.

Αυτά είναι τα τέσσερα μεγαλύτερα ζητήματα που θα συζητήσουν:

1. Αυτοματοποίηση

Το θέμα του φετινού συνεδρίου είναι «Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση» και αναφέρεται στην έλευση ανατρεπτικών τεχνολογιών και στο βιβλίο του ιδρυτή και εκτελεστικού προέδρου του WEF, Klaus Schwab.

Οι τεχνολογικές καινοτομίες φέρνουν ήδη αλλαγές στη δομή των οικονομιών μας. Οι εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν εφαρμογές όπως το Uber και το TaskRabbit δεν έχουν τις συνηθισμένες προστασίες που προσφέρουν οι εταιρείες στους υπαλλήλους τους, όπως η υγειονομική περίθαλψη.

Τεράστιος αριθμός εργαζομένων μπορεί να εξαφανιστεί από την αγορά εργασίας με την έλευση της μαζικής αυτοματοποίησης. Η Google αναζητά έναν συνέταιρο από την αυτοκινητοβιομηχανία για να κατασκευάσει το πρώτο αυτοκίνητο χωρίς οδηγό, ενώ η Toyota αναμένει ότι το μοντέλο της θα κινείται στους αυτοκινητόδρομους ως το 2020.

Οι οικονομολόγοι προσπαθούν να προβλέψουν ποια κατηγορία εργαζομένων θα υποστεί το μεγαλύτερο πλήγμα και τι σημαίνει αυτό για τα εισοδήματα και την ισότητα των φύλων. Ο Carl Benedikt Frey και ο Michael Osborne του πανεπιστημίου της Οξφόρδης εκτιμούν ότι περίπου το 45% των θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ είναι ευάλωτες στην αυτοματοποίηση.

Γενικότερα, η αυτοματοποίηση αυξάνει την παραγωγικότητα των μηχανών, ώστε να χρειάζεται λιγότερη επένδυση για την επίτευξη των ίδιων ή μεγαλύτερων αποδόσεων μακροπρόθεσμα. Αν και αυτό ακούγεται σαν μια ευχάριστη είδηση, μπορεί να οδηγήσει σε μια μακροπρόθεσμη επιβράδυνση της ανάπτυξης στις πλούσιες οικονομίες, ένα φαινόμενο γνωστό ως «διαρθρωτική οικονομική στασιμότητα» (secular stagnation). Ο φόβος είναι πως ενώ τα πλούσια νοικοκυριά θα συνεχίσουν να συσσωρεύουν αποταμιεύσεις, οι επενδυτές θα επενδύουν ακόμα λιγότερο, καθώς με την αυτοματοποίηση, μια μικρότερη ποσότητα κεφαλαίου θα αποφέρει υψηλότερη απόδοση. Αυτό οδηγεί σε υπερπροσφορά ρευστότητας (savings glut), που έχει σαν αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του μεγέθους της οικονομίας.

2. Κίνα

Μετά από μια τρελή επιτάχυνση του ΑΕΠ κατά 10% στην πρώτη δεκαετία του αιώνα, η Κίνα έχει πατήσει φρένο και φαίνεται πως παρασέρνει σε καθοδική τροχιά και τις άλλες αναδυόμενες οικονομίες. Αν και η πρόβλεψη της Παγκόσμιας Τράπεζας για ανάπτυξη 7% αυτή τη χρονιά είναι σημαντική, η αντίθεση με τα πιο δυναμικά χρόνια της Κίνας θα πλήξει τους Κινέζους εργαζομένους, επιχειρηματίες και επενδυτές που είχαν βασιστεί σε ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης.

Αλλά και οι ξένοι επενδυτές έχουν τρομοκρατηθεί τους τελευταίους έξι μήνες, από τις μεταβολές στη συναλλαγματική ισοτιμία και το πρώτο χρηματιστηριακό κραχ τον Αύγουστο μέχρι τον δεύτερο γύρο χρηματιστηριακού πανικού που ξεκίνησε τη φετινή χρονιά. Οι ανακοινώσεις του Πεκίνου γίνονται καθυστερημένα και δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στον κατευνασμό των ανησυχιών των επενδυτών. Το Νταβός αποτελεί μια ευκαιρία για πιο ικανοποιητικές εξηγήσεις και καθοδήγηση.

Στην εκδήλωση το βράδυ της Πέμπτης στο Νταβός, με τίτλο «Που οδεύει η κινεζική οικονομία;», θα μετέχουν ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Fang Xinghai, ο μεγιστάνας του real estate, Zhang Xin και ο Jiang Jianging και ο πρόεδρος της μεγαλύτερης τράπεζας της Κίνας (και του κόσμου), της ICBC.

3. Αναδυόμενες Αγορές

Οι αναδυόμενες αγορές επιβραδύνθηκαν από μια σειρά εμπόδια το 2015, μια τάση που πολλοί προβλέπουν ότι θα συνεχιστεί. Καθώς λιγοστεύει η δίψα της Κίνας για πρώτες ύλες που θα τροφοδοτήσουν την οικονομία της και τον κατασκευαστικό τομέα, οι τιμές των εμπορευμάτων έχουν βουτήξει σε χαμηλό 10 ετών. Η Ινδία, που σε αντίθεση με άλλες αναδυόμενες οικονομίες δεν είναι καθαρός εξαγωγέας εμπορευμάτων, έχει καταφέρει να αποφύγει την πίεση.

Επιπρόσθετα, η Fed αύξησε τα επιτόκια στο τέλος του 2015, ενισχύοντας το δολάριο. Οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές το είχαν προβλέψει. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς, χρήματα διέρρευσαν από τις αναδυόμενες αγορές με κατεύθυνση επενδύσεις που αποτιμούνται σε δολάριο, εν αναμονή μιας ανοδικής πορείας του αμερικανικού νομίσματος και υψηλότερων επιτοκίων στις ΗΠΑ. Οι καθαρές εισροές στα χαρτοφυλάκια επενδύσεων των αναδυόμενων αγορών βούτηξαν σε αρνητικό έδαφος για πρώτη φορά από την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2009.

Ένα πιο ισχυρό δολάριο δεν είναι ευχάριστη είδηση για τις αναδυόμενες χώρες με υψηλά επίπεδα χρέους σε δολάριο, σε συνδυασμό με τη μείωση των φορολογικών εσόδων από τις εξαγωγές εμπορευμάτων για την αποπληρωμή του. Η Βραζιλία για παράδειγμα, έχει ήδη υποβαθμιστεί από τις Standard & Poor’s και Fitch.

4. Brexit

Το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να διεξάγει δημοψήφισμα κάποια στιγμή τη φετινή χρονιά για το αν θα μείνει ή θα φύγει από την Ε.Ε. Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για το τι θα σημαίνει ένα Brexit για τη βρετανική οικονομία και για το κατά πόσον το Ηνωμένο Βασίλειο θα καταφέρει να ενταχθεί ξανά στις υφιστάμενες εμπορικές συμφωνίες.

Πέρα από όλα αυτά, η πλειοψηφία των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε έρευνα των Financial Times πιστεύει ότι το Brexit θα βλάψει τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το πολιτικό κίνητρο για το δημοψήφισμα, το οποίο έχει κόψει στα δύο το κυβερνών Συντηρητικό κόμμα, βασίζεται στις ανησυχίες για τη μετανάστευση και τον υπερβολικό έλεγχο από τις Βρυξέλλες. Οι Συντηρητικοί έχουν υποσχεθεί να μειώσουν την καθαρή μετανάστευση σε «δεκάδες χιλιάδες», αλλά οι επικριτές λένε πως ο στόχος αυτός είναι αδύνατο να επιτευχθεί χωρίς να παραβιαστεί ο σεβασμός της ελεύθερης διακίνησης εντός των συνόρων της Ε.Ε.

Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον και ο υπουργός Οικονομικών Τζορτζ Όζμπορν θα έχουν συζητήσεις στο Νταβός με φιλοευρωπαϊστές ηγέτες από όλη την ήπειρο. Θεωρείται ιδιαίτερα λυπηρό που η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία υπερασπίστηκε με θέρμη την πολιτική της πατρίδας της για την υποδοχή των μεταναστών, δεν θα είναι παρούσα για να πιέσει τους Βρετανούς ηγέτες στο ζήτημα των συνόρων.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation