Οι ελληνικές τράπεζες αντιμέτωπες με ανακεφαλαιοποίηση και... ζόμπι

Πριν από μόλις ένα χρόνο, οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της Ελλάδας προετοιμάζονταν να χρηματοδοτήσουν την πολυαναμενόμενη ανάκαμψη της οικονομίας. Οι διεθνείς επενδυτές είχαν δώσει περισσότερα από οκτώ δισ. ευρώ σε νέο κεφάλαιο. Οι καταθέτες πήραν τα χρήματά τους από τα στρώματα για να ξαναγεμίσουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Οι ιδιοκτήτες εταιρειών μπήκαν στην ουρά για νέα δάνεια.

Οι προοπτικές για την Τράπεζα Πειραιώς, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, την Alpha Bank και τη Eurobank βελτιώνονταν. «Οι καταθέσεις επέστρεφαν, τα κακά δάνεια εξομαλύνονταν και η προοπτική ήταν υποσχόμενη», τόνισε ανώτατος τραπεζίτης στην Αθήνα. Αλλά όλα άλλαξαν όταν το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ κατά της λιτότητας ανέβηκε στην εξουσία τον Ιανουάριο. «Τώρα παλεύουμε να επιπλεύσουμε, ενώ περιμένουμε να μας σώσουν».

Έπειτα από μία ταραχώδη χρονιά για τους Έλληνες, τους πολιτικούς τους και τις τράπεζές τους, μία νέα κυβέρνηση με το ΣΥΡΙΖΑ στην κεφαλή πρέπει μέχρι την επόμενη εβδομάδα να νομοθετήσει μέτρα για την ανακεφαλαιοποίηση και των τεσσάρων τραπεζών με περίπου 15 δισ. ευρώ από την τρίτη διάσωση των 86 δισ. της χώρας.

Αυτή τη φορά δεν υπάρχει περιθώριο για την ολισθήματα που σηματοδότησαν τις απόπειρες για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις από την προηγούμενη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

«Δεν έχει νόημα για αυτή την κυβέρνηση να καθυστερήσει τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης (και να παρατείνει) το βάσανο των capital controls», υποστήριξε ο Άνθιμος Θωμόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, της μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας.

Αλλά καθώς πλησιάζει η λήξη της προθεσμίας, οι τράπεζες φοβούνται όχι μόνο καθυστερήσεις, αλλά και το ότι οι λεπτομέρειες της εφαρμογής μπορεί να αποθαρρύνουν τους ιδιώτες επενδυτές που εκείνες επιθυμούν να προσελκύσουν και τελικά να οδηγήσουν σε περισσότερη εμπλοκή του κράτους. Το διακύβευμα είναι υψηλό. Αν χαθεί η προθεσμία για ανακεφαλαίωση των τραπεζών μέχρι το τέλος του έτους, οι κάτοχοι τραπεζικών λογαριασμών θα έρθουν αντιμέτωποι με bail-in στις καταθέσεις ύψους άνω των 100.000 ευρώ.

«Αν τη χάσουμε (την προθεσμία) δε θα υποφέρουν μόνο οι μικροκαταθέτες από ένα bail-in», επεσήμανε ανώτατος Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης. «Δεκάδες χιλιάδες βιώσιμες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που επιβίωσαν από την κρίση, θα εξαλειφθούν».

Η εμπιστοσύνη στις ελληνικές τράπεζες είναι χαμηλή έπειτα από μήνες πολιτικής αβεβαιότητας. Καταθέσεις αξίας άνω των 40 δισ. ευρώ έφυγαν από τις τράπεζες φέτος, εν μέσω αυξανόμενου φόβου μίας ρήξης με τους Ευρωπαίους εταίρους που θα πυροδοτούσε ένα Grexit από το ευρώ.

Τα capital controls –που επιβλήθηκαν προκειμένου να αποφευχθεί μία κατάρρευση των τραπεζών αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απέσυρε τη στήριξη σε ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες και επιταχύνθηκε η απόσυρση των καταθέσεων- θα παραμείνουν σε ισχύ έως και μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτοξεύτηκαν από 33% σε 50% το τρίτο τρίμηνο, σύμφωνα με τη Λούκα Κατσέλη, πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της δεύτερης μεγαλύτερης εμπορικής τράπεζας.

Ενώ η κυβέρνηση ετοιμάζεται να νομοθετήσει, οι Έλληνες τραπεζίτες θέλουν απελπισμένα να κρατήσουν τους διεθνείς επενδυτές, ώστε αυτοί να συνδράμουν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τομέα και να αποτρέψουν κρατικές εξαγορές μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το όχημα της κυβέρνησης για τη διάσωση, που ήδη αποτελεί το μεγαλύτερο μέτοχο και των τεσσάρων τραπεζών.

Με κάποιους στην κυβέρνηση με επικεφαλής το ΣΥΡΙΖΑ να ζητούν τον πλήρη κρατικό έλεγχο των εμπορικών τραπεζών, οι τραπεζίτες φοβούνται πολιτικής φύσεως αλλαγές στην ανώτατη διοίκηση και επιστροφή στις παλιές πρακτικές του δανεισμού με πολιτικά κριτήρια. Στη δήλωσή του στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα, ο Αλέξης Τσίπρας, ο πρωθυπουργός, προειδοποίησε πως τις τράπεζες «που θα ανακεφαλαιοποιηθούν με χρήματα από τον ελληνικό δημόσιο τομέα, θα τις διαχειρίζεται ο δημόσιος τομέας».

Ο κ. Θωμόπουλος επιχειρηματολόγησε πως, αντί να «τροφοδοτήσουμε με τη βία» τις τράπεζες με φρέσκο κεφάλαιο που θα μείωνε μαζικά την αξία των μεριδίων των ιδιωτών επενδυτών, κάποια κεφάλαια θα έπρεπε να διατηρηθούν ως απόθεμα.

«Χρειαζόμαστε μία μέτρια ανακεφαλαιοποίηση ώστε να καλύψουμε τις υφιστάμενες ζημιές και μετά πιθανότατα θα χρειαστούμε κεφάλαια τις κατάλληλες στιγμές», τόνισε. «Χρειάζεται να μην εκμηδενίσουμε τους υπάρχοντες μετόχους».

Τα stress tests των τραπεζών για να διαπιστωθεί το συνολικό ποσό φρέσκου κεφαλαίου που απαιτείται, θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος αυτού του μήνα, ανοίγοντας το δρόμο για την Ελλάδα ώστε να ψάξει ιδιώτες επενδυτές που θα συμμετάσχουν στη συγκέντρωση κεφαλαίου. «Οι προθεσμίες είναι πολύ στενές, θα υπάρξει μόνο ένα μικρό παράθυρο τον Νοέμβριο για να αποφασίσουν οι επενδυτές τι θα κάνουν», εξήγησε ο κεντρικός τραπεζίτης.

Και υπάρχουν πολλές ακόμη λεπτομέρειες που πρέπει να διευκρινιστούν.

Σε άλλη μια παρέμβαση που ανησυχεί τους τοπικούς τραπεζίτες, ο κ. Τσίπρας επανέλαβε τη Δευτέρα πως θα απαγορευτεί στα ξένα funds που ειδικεύονται σε επισφαλή περιουσιακά στοιχεία να συνάψουν συμφωνίες στην Ελλάδα.

Ακόμη και πριν την πρόσφατη αύξηση των κακών δανείων, οι ελληνικές τράπεζες είχαν δεκάδες χιλιάδες εταιρίες ζόμπι στα βιβλία τους, που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τους τόκους των δανείων τους έπειτα από πολλές αναδιαρθρώσεις. Οι απόψεις διίστανται σχετικά με τις προοπτικές των εταιριών ζόμπι.

«Έρχεται ένα σημείο κατά το οποίο οι τράπεζες πρέπει να βάλουν όριο σε αυτή τη σχέση», τόνισε χρηματοοικονομικός σύμβουλος που αρνήθηκε να κατονομαστεί.

Ο κ. Θωμόπουλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι πιο αισιόδοξος. «Υπάρχει πολύ χρήμα έτοιμο να επενδυθεί σε εταιρίες που έχουν αρκετά καλή βιομηχανική βάση αλλά λανθασμένη κεφαλαιακή διάρθρωση. Επομένως οι τράπεζες πρέπει να ξεκαθαρίσουν την κεφαλαιακή διάρθρωση αυτών των εταιριών ζόμπι».

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation