Πορτογαλία: Ετοιμασία για κάλπες με το βλέμμα στην Ελλάδα

Η πορτογαλική κυβέρνηση προκήρυξε βουλευτικές εκλογές στις 4 Οκτωβρίου, την πρώτη από μια σειρά εκλογικών αναμετρήσεων σε χειμαζόμενες από την κρίση χώρες της ευρωζώνης όπου οι εικόνες των Ελλήνων να κάνουν ουρές στα ATM αναμένεται να επηρεάσουν το αποτέλεσμα.

Τις πορτογαλικές εκλογές, οι οποίες ανακοινώθηκαν το βράδυ της Τετάρτης από τον Πρόεδρο Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα, θα ακολουθήσουν μετά από λίγους μήνες κάλπες στην Ισπανία και στην Ιρλανδία, όπου οι αποφάσεις των ψηφοφόρων μπορούν να επηρεαστούν και από την κρίση στην Ελλάδα.

Οι ψηφοφόροι στην Πορτογαλία θα βγάλουν την ετυμηγορία τους για τέσσερα χρόνια τιμωρητικής λιτότητας και ένα πρόγραμμα διάσωσης, σε μια αναμέτρηση όπου ο επικεφαλής οικονομολόγος της Barclays, Αντόνιο Γκαρσία Πασκουάλ, βλέπει ότι θα κριθεί στο νήμα ανάμεσα στον κεντροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό και στην αντιπολίτευση των κεντροαριστερών Σοσιαλιστών.

Ο πρωθυπουργός Πέδρο Πάσος Κοέλιο παρουσιάζει την ελληνική κρίση ως μια προειδοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί στην Πορτογαλία αν μια σοσιαλιστική κυβέρνηση χαλαρώσει τους σκληρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς που επέβαλε η κυβέρνησή του κατά την εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης των 78 δισ. ευρώ που συμφώνησε με την Ε.Ε. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

«Oι εναλλακτικές στο μονοπάτι που πήραμε είναι τώρα καθαρές» σημείωσε πρόσφατα αναφερόμενος στην Ελλάδα. Η Πορτογαλία έφτασε «πολύ κοντά στην άβυσσο», αλλά κατάφερε να κερδίσει κύρος εντός της ευρωζώνης ολοκληρώνοντας ένα «σχεδόν αδύνατο» πρόγραμμα και επιτυγχάνοντας άπιαστους δημοσιονομικούς στόχους.

Ο κ. Πάσος Κοέλιο ήρθε στην εξουσία τον Ιούνιο του 2011, δύο μήνες αφότου η προηγούμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση αναγκάστηκε να ακολουθήσει την Ελλάδα και την Ιρλανδία στην εφαρμογή ενός προγράμματος διάσωσης, προκαλώντας πρόωρες εκλογές. Ο ίδιος προχώρησε σε συμμαχία των Σοσιαλδημοκρατών, του κόμματός του, με το μικρότερο Λαϊκό Κόμμα, υποσχόμενος να πάει πέρα από τους όρους του τριετούς προγράμματος προσαρμογής από το οποίο βγήκε η Λισαβόνα τον περασμένο Μάιο.

Παρά τα τέσσερα χρόνια ύφεσης, την ανεργία ρεκόρ και το κύμα μετανάστευσης, ο κυβερνητικός συνασπισμός, ο πρώτος που άντεξε μια ολόκληρη θητεία από τότε που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στην Πορτογαλία το 1974, έχει μειώσει στις δημοσκοπήσεις τη διαφορά με το Σοσιαλιστικό Κόμμα στα όρια του στατιστικού λάθους.

Στην τελευταία δημοσκόπηση του μήνα, οι Σοσιαλιστές είχαν 38% των ψήφων έναντι 37,8% για τον κυβερνητικό συνασπισμό. Τα ριζοσπαστικά κόμματα κατά της λιτότητας όπως ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ή οι Ποδέμος στην Ισπανία είχαν μικρό αντίκτυπο στην Πορτογαλία, όπου τα παραδοσιακά κόμματα συγκεντρώνουν πάνω από το 70% των ψήφων.

«Η ελληνική κρίση έχει κεντρικό ρόλο στην καμπάνια» ανέφερε ο Αντόνιο Μπαρόζο, πολιτικός αναλυτής στην Teneo Intelligence. «H κυβέρνηση τη χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει τις πολιτικές του προγράμματος εφαρμογής που εφάρμοσε και να δείξει πως δεν υπάρχει εναλλακτική. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα τη χρησιμοποιεί για να κατηγορήσει τα κόμματα της κυβέρνησης ως γεράκια της λιτότητας» πρόσθεσε.

Οι Σοσιαλιστές φαίνεται πως είναι αυτοί που έχουν να χάσουν τα περισσότερα στο διάλογο. Ο Αντόνιο Κόστα, πρώην δήμαρχος της Λισαβόνας που ανέλαβε την ηγεσία τον Νοέμβριο, καλωσόρισε την εκλογή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ως σημάδι ότι η Ευρώπη στρέφεται κατά των πολιτικών λιτότητας. Αλλά από τότε έχει κατεβάσει τους τόνους, λέγοντας ότι μια κυβέρνηση υπό το Σοσιαλιστικό Κόμμα θα τηρήσει τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις προς τους πιστωτές.

«Τίποτα δεν υπογραμμίζει καλύτερα το ιστορικό εφαρμογής μεταρρυθμίσεων της πορτογαλικής κυβέρνησης από το χαμό που προκάλεσε στην Ελλάδα ο ΣΥΡΙΖΑ» είπε ο Μουχτάμπα Ράχμαν, επικεφαλής ευρωπαϊκής ανάλυσης στη συμβουλευτική Eurasia Group. «Mετά από τρία χρόνια σκληρής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, όλοι οι οικονομικοί δείκτες της Πορτογαλίας δείχνουν προς τη σωστή κατεύθυνση».

Η στιγμή που επιτεύχθηκε ο συμβιβασμός ανάμεσα στην Αθήνα και τους πιστωτές λειτουργεί επίσης κατά των Σοσιαλιστών. Οι συζητήσεις για ελάφρυνση του χρέους, που το κόμμα ήλπιζε ότι θα δημιουργήσουν προηγούμενο για την Πορτογαλία, δεν αναμένεται να ξεκινήσουν πριν από τις πορτογαλικές εκλογές.

Ο κ. Πάσος Κοέλιο, ο οποίος αντιτίθεται σθεναρά σε οποιαδήποτε συγχώρεση του ελληνικού χρέους, απέρριψε την Τετάρτη ως «σύγχυση» το δημοσίευμα ότι η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία πίεσαν οι διαπραγματεύσεις για το ελληνικό χρέος να διεξαχθούν μετά τις εκλογές.

Ωστόσο, ο Αντόνιο Κόστα Πίντο, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στη Λισαβόνα, ανέφερε ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός θα δυσκολευθεί να δείξει ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι πιο αριστερά από ό,τι πραγματικά είναι. «Η εικόνα των Ελλήνων να κάνουν ουρές έξω από τα ATM είναι πολύ ισχυρή, αλλά οι Πορτογάλοι βλέπουν το Σοσιαλιστικό Κόμμα ως μετριοπαθές, όχι σαν έναν ΣΥΡΙΖΑ».

Το μήνυμα των Σοσιαλιστών ότι η Πορτογαλία μπορεί να μειώσει τη λιτότητα και να υιοθετήσει πολιτικές φιλικές στην ανάπτυξη και την απασχόληση διατηρώντας παράλληλα τις δεσμεύσεις για δημοσιονομική προσαρμογή τους έχει κρατήσει μπροστά στις δημοσκοπήσεις τα τελευταία τρία χρόνια.

Αλλά το προβάδισμά τους έχει συρρικνωθεί σε σημείο που ούτε αυτοί ούτε ο κυβερνητικός συνασπισμός, προβλέπεται να κερδίσουν με αυτοδυναμία. Αυτό ανάγκασε τον κ. Καβάκο Σίλβα να προειδοποιήσει την Τετάρτη το βράδυ ότι η Πορτογαλία είναι μία από τις χώρες της Ε.Ε. που «είναι περισσότερο αναγκαία η πολιτική σταθερότητα».

Ωστόσο, μια κυβέρνηση συνεργασίας δεν θα αποδειχθεί «ιδιαίτερα προβληματική», σύμφωνα με τον κ. Ράχμαν της Eurasia Group. «Παρά την πιο σκληρή αντιπολιτευτική ρητορική των Σοσιαλιστών, υπάρχει ευρεία συμφωνία ότι η συνέχεια είναι ο δρόμος προς τα εμπρός και ότι το χάος στην Αθήνα θα περιορίσει το πολιτικό περιθώριο για την απόσυρση μεταρρυθμίσεων».

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation