Οι Γερμανοί... συνθηκολόγησαν με την Αθήνα

Οι Ευρωπαίοι ξύπνησαν τη Δευτέρα διαβάζοντας πρωτοσέλιδα για την ταπείνωση της Ελλάδας, τον θρίαμβο της πανίσχυρης Γερμανίας και την ανατροπή της δημοκρατίας στην Ευρώπη.

Ανοησίες. Αν κάποιος συνθηκολόγησε, αυτός είναι η Γερμανία. Η γερμανική κυβέρνηση μόλις ήρθε σε συμφωνία, επί της αρχής, σε μια ακόμα διάσωση δεκάδων δισεκατομμυρίων για την Ελλάδα, την τρίτη ως τώρα.

Ως αντάλλαγμα, έλαβε υποσχέσεις οικονομικών μεταρρυθμίσεων από μια ελληνική κυβέρνηση η οποία έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι αντίθετη με ό,τι συμφώνησε. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για να υπονομεύσει τη συμφωνία που μόλις υπέγραψε. Αν αυτό είναι νίκη για τη Γερμανία, δεν θα ήθελα να δω την ήττα.

Όσον αφορά αυτά που ακούστηκαν για την ακύρωση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, πρόκειται επίσης για ανοησίες. Το ελληνικό δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου ήταν επί της ουσίας μια ψήφος υπέρ του να συνεχίσει η υπόλοιπη ευρωζώνη να δανείζει την Ελλάδα δισεκατομμύρια, αλλά υπό όρους που θα καθόριζε η Αθήνα. Αυτό δεν ήταν ρεαλιστικό. Το πραγματικό εμπόδιο στην ελευθερία κινήσεων της Ελλάδας δεν είναι η αντιδημοκρατική φύση της Ε.Ε. Είναι το γεγονός πως η χώρα χρεοκόπησε.

Πολλά από τα σχόλια για την απώλεια της ελληνικής κυριαρχίας, στη συμφωνία που μόλις υπογράφηκε, εστιάζουν στην ιδέα ότι η Ελλάδα θα πρέπει να ιδιωτικοποιήσει περιουσιακά στοιχεία 50 δισ. ευρώ και ότι ξένοι θα επιβλέπουν το Ταμείο με έδρα την Αθήνα. Δεδομένης της διαφθοράς και των πελατειακών πρακτικών που ακολούθησαν διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις, ακούγεται ως πολύ καλή ιδέα. Αλλά η βαθιά αντίθεση του ΣΥΡΙΖΑ στις ιδιωτικοποιήσεις καθιστά απίθανο το ενδεχόμενο να αντληθούν 50 δισ. ευρώ.

Φυσικά, το δίλημμα των απλών Ελλήνων πολιτών είναι τρομακτικό. Ήμουν στην Αθήνα μόλις πριν από μια εβδομάδα και αισθάνθηκα λύπη για πολλά άτομα που συνάντησα, που φοβούνται για τις δουλειές τους, τις αποταμιεύσεις τους και το μέλλον τους. Αλλά η ιδέα ότι όλα αυτά είναι το λάθος των σκληρών Ευρωπαίων, που επέβαλαν απερίσκεπτα μέτρα λιτότητας σε μια κατά τα άλλα υγιή χώρα, είναι μια νεοαριστερή φαντασίωση. Η Ελλάδα κυβερνήθηκε με πολύ άσχημο τρόπο για δεκαετίες και ζούσε πολύ πάνω από τις δυνατότητές της.

Όταν ήρθε η κρίση, η ελληνική κυβέρνηση είχε δημοσιονομικό έλλειμμα πάνω από 10% του ΑΕΠ και ο ιδιωτικός τομέας δεν ήθελε να δανείσει τη χώρα. Χωρίς χορήγηση δανείων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ε.Ε., η προσαρμογή στη λιτότητα θα ήταν πολύ πιο άμεση και σκληρή. Η ιδέα πως οι πιστωτές της Ελλάδας δεν έδειξαν καμία ευελιξία είναι επίσης λανθασμένη.

Οι πιστωτές του ιδιωτικού τομέα έχουν ήδη δεχτεί «κούρεμα» το 2012 και οι ωριμάνσεις των δανείων του επίσημου τομέα επιμηκύνθηκαν.

Εν τω μεταξύ, οι απλοί Γερμανοί, Ολλανδοί, Φινλανδοί και άλλοι έχουν επίσης κάθε δικαίωμα να νιώθουν ενοχλημένοι. Όταν εντάχθηκαν στο ευρώ, τους είπαν ότι υπήρχε ρήτρα «μη διάσωσης» στη Συνθήκη του ενιαίου νομίσματος. Αυτό είχε ως στόχο να καθησυχάσει τους φορολογουμένους ότι δεν θα έπρεπε ποτέ να πληρώσουν τους λογαριασμούς άλλων χωρών της ευρωζώνης.

Μέχρι τώρα έχουν ήδη γίνει διασώσεις στην Ισπανία, στην Πορτογαλία και στην Ιρλανδία, ενώ έχουν ήδη δοθεί τρία πακέτα για την Ελλάδα. Ένα νέο δάνειο 85 δισ. ευρώ στην Ελλάδα είναι σχεδόν διπλάσιο από το ετήσιο ΑΕΠ της Σερβίας, μιας μικρομεσαίας χώρας στην ίδια περιοχή. Και για όλα όσα λέγονται σχετικά με το ότι οι Ευρωπαίοι αρνούνται μικροπρεπώς να διαγράψουν το ελληνικό χρέος, είναι μάλλον ευρέως αποδεκτό ότι πολύ δύσκολα η Ελλάδα θα αποπληρώσει τα 320 δισ. ευρώ που ήδη χρωστάει.

Είναι αναμφίβολα εντυπωσιακό ότι οι πιο ηχηρές επικρίσεις για τη μικροψυχία που επιδεικνύει η ευρωζώνη στην άρνησή της να διαγράψει τα χρέη της Ελλάδας προέρχονται από οικονομολόγους που κατοικούν σε χώρες οι οποίες δεν θα κληθούν να πληρώσουν το λογαριασμό.

Το τελευταίο επεισόδιο της ελληνικής κρίσης χαρακτηρίστηκε επίσης και από ένα πιο βαθύ ρήγμα ανάμεσα στη Γαλλία και τη Γερμανία. Η γαλλική κυβέρνηση αναδύθηκε ως ο σωτήρας που κράτησε την Ελλάδα εντός του ευρώ και τάχθηκε υπέρ της χαλάρωσης της λιτότητας. Η Γαλλία έχει αναμφίβολα έντιμα κίνητρα να στηρίξει την Ελλάδα, που έχουν να κάνουν με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και τη γεωπολιτική. Αλλά αν ήμουν Γερμανός φορολογούμενος, δεν θα ένιωθα ευχάριστα να βλέπω τον πρόεδρο της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ να αγκαλιάζει τον Έλληνα πρωθυπουργό, καθώς αποχωρούσαν από το κτίριο.

Γιατί η Γαλλία έχει και δικούς της λόγους να επιδιώκει μια αντιστροφή της λιτότητας στην Ευρώπη. Είναι μια χώρα που δεν έχει περάσει έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό ποτέ, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970. Οι γαλλικές κυβερνήσεις το βρίσκουν εξίσου δύσκολο να πιέσουν για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην οικονομία τους, όσο και οι ελληνικές. Μετά την τελευταία κρίση, οι Γάλλοι μπορεί να επανέλθουν με φοβερές ιδέες για την «ενίσχυση» της ευρωζώνης, όπως μια ενιαία πανευρωπαϊκή κοινωνική ασφάλιση. Αναρωτιέμαι ποιος πιστεύουν ότι θα πληρώσει για αυτό.

Όσο για τους Γερμανούς, στην τελευταία Σύνοδο, φλέρταραν ολοφάνερα με το Grexit, την ιδέα της εξώθησης της Ελλάδας εκτός ευρωζώνης. Έκαναν πίσω μετά από πολυάριθμες προειδοποιήσεις, όπως αυτή του υπουργού Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, ότι αυτή η πορεία «θα είναι μοιραία για τη φήμη της Γερμανίας στην Ε.Ε. και στον κόσμο».

Αντί να διακινδυνεύσει ένα τέτοιο αποτέλεσμα, η γερμανική κυβέρνηση συμφώνησε σε μια ακόμα διάσωση της Ελλάδας. Αλλά στην πραγματικότητα, το ευρώ δηλητηριάζει ήδη τη συμπεριφορά της Γερμανίας απέναντι στην Ευρώπη και τηνσυμπεριφορά της Ευρώπης απέναντι στην Γερμανία.

Όλη αυτή η περιπέτεια φέρνει στο νου μια φράση του σπουδαίου Γερμανού Καρλ Μαρξ: «Η Ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα».

Η τελευταία ελληνική συμφωνία είναι φάρσα και τραγωδία ταυτόχρονα...

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation