Ήταν μια χρονιά για σκληρά νεύρα για Ευρωπαίους και διεθνείς αξιωματούχους. Στις αγγλοσαξονικές χώρες, διακωμωδούνται ως αδαής οικονομολόγοι που προκάλεσαν την κρίση στην Ελλάδα και έχουν οδηγήσει σε ασφυξία την οικονομία κατά τους πέντε μήνες των διαπραγματεύσεων. Τώρα ο Αλέξης Τσίπρας τους επικρίνει «ως ακραίες συντηρητικές δυνάμεις» που υποτίθεται ότι «εκβιάζουν» τον βασανισμένο λαό του Έλληνα πρωθυπουργού.
Αλλά τίποτα δεν είναι πιο μακριά από την αλήθεια. Η αιτία της δυστυχίας των Ελλήνων είναι τα πολλά χρόνια της κακής οικονομικής διαχείρισης και της δημοσιονομικής ανευθυνότητας που κρύφτηκαν με ψέματα για τους ισολογισμούς της χώρας.
Οταν η παγκόσμια κρίση αποκάλυψε τις οικονομικές της ατασθαλίες, έχασε την δυνατότητα να δανειστεί από τις χρηματοοικονομικές αγορές και αναζήτησε στήριξη από την διεθνή κοινότητα. Η στήριξη αυτή δόθηκε, κυρίως από τους Ευρωπαίους εταίρους, εξασφαλίζοντας για την Ελλάδα πολύ λιγότερη λιτότητα από οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική.
Αναμφίβολα, τα κίνητρα των δανειστών δεν ήταν καθαρά αλτρουϊστικά, αλλά τα χρήματα δόθηκαν με στόχο να βοηθηθεί η χώρα να εξασφαλίσει ένα καλύτερο παρόν και μέλλον.
Η Ελλάδα πέτυχε πολλά από τότε που έλαβε τα δάνεια διάσωσης, μειώνοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα από 15% του ΑΕΠ το 2009 στο 3% του 2014. Εφάρμοσε πολλές αναγκαίες υφεσιακές μεταρρυθμίσεις και το πρόγραμμα άρχισε να αποδίδει, με την ανάπτυξη να είναι η υψηλότερη στην ευρωζώνη στο τρίτο τρίμηνο του 2014. Η πρόοδος αυτή επιτεύχθηκε παρά το ότι ποτέ δεν εφάρμοσε πλήρως τις μεταρρυθμίσεις στις οποίες είχε συμφωνήσει.
Ακολουθώντας μια στρατηγική που θα ντρόπιαζε ακόμα και μαθητευόμενους πολιτικούς, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατέστρεψε όλη αυτήν την πρόοδο που είχε κερδηθεί με τόσο πόνο, σε μια προσπάθεια να αποσπάσει περισσότερα χρήματα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αρχικά ζήτησε να ακυρωθούν οι περικοπές στις δαπάνες και οι αυξήσεις φόρων, να παγώσουν οι μεταρρυθμίσεις και να λάβει μια τεράστια διαγραφή χρέους.
Δεν υπήρχε ποτέ καμία πιθανότητα οι πιστωτές να χρηματοδοτήσουν ένα πρόγραμμα παροχών που θα ερχόταν σε αντίθεση με τις επιθυμίες όλων των άλλων 18 χωρών της ευρωζώνης. Η κόντρα που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε την ελληνική οικονομία πίσω σε ύφεση.
Το ότι δεν ήταν διατεθειμένοι να υπογράψουν λευκή επιταγή δεν σημαίνει ότι οι πιστωτές ήταν απλά παράλογοι. Και πριν από τις εκλογές ακόμα, είχαν προσφέρει περισσότερα χρήματα, πιο ευνοϊκούς όρους και την προοπτική της ελάφρυνσης χρέους, εφόσον η Αθήνα κρατούσε τις δικές της δεσμεύσεις.
Η ελάφρυνση του χρέους έγινε γίνει ένα ακόμα αχρείαστο εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις. Την Πέμπτη, ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, δήλωσε ότι θα προτιμούσε να κόψει το χέρι του από το να υπογράψει μια νέα συμφωνία χωρίς αναδιάρθρωση χρέους.
Πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινής εδώ. Η Ελλάδα έχει ήδη επωφεληθεί από μια τεράστια αναδιάρθρωση χρέους. Η ονομαστική αξία του χρέους μπορεί να φτάνει στο 175% του ΑΕΠ, αλλά το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης είναι μικρότερο από την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία (και λίγο πιο βαρύ από αυτό της Γερμανίας).
Όπως είπε αυτήν την εβδομάδα ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του EFSF, η Ελλάδα έχει λάβει ήδη τους πιο ευνοϊκούς όρους δανεισμού που χορηγήθηκαν σε χώρα που βρίσκεται σε πρόγραμμα διάσωσης. Τα δάνεια από τον EFSF έχουν μέση διάρκεια ωρίμανσης 30 έτη και για την μεγαλύτερη πλειοψηφία των δανείων αυτών η Ελλάδα απολαμβάνει μια περίοδο χάριτος στην πληρωμή τόκων και κεφαλαίου ως το 2023.
Σε μια άλλη πράξη αλληλεγγύης, οι πιστωτές έχουν ξεκαθαρίσει πως θα προσφερθεί νέα ελάφρυνση χρέους μόλις η Ελλάδα εφαρμόσει μέτρα στα οποία λέει ότι συμφωνεί. Αυτή είναι μια απολύτως εύλογη προσπάθεια ανταμοιβής της καλής συμπεριφοράς, στην βάση της αρχής ότι δεν δίνεις δώρα σε ένα παιδί που κάνει αταξίες.
Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι αρκετά καλό για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Τσίπρας καλεί τον ελληνικό λαό να ψηφίσει ενάντια στην προσφορά που του έκαναν οι πιστωτές στο δημοψήφισμα της Κυριακής, ελπίζοντας ότι οι όροι θα βελτιωθούν.
Απειλεί να συμπαρασύρει μαζί του στην καταστροφή και τις άλλες χώρες της ευρωζώνης, αν οι πιστωτές αρνηθούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του. Θα αρνηθούν και πολύ σωστά θα κάνουν.
Η χρεοκοπία της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν φόβισε τις αγορές όπως θα ήλπιζε ο κ. Τσίπρας, αλλά οι κεφαλαιακοί έλεγχοι που αναγκάστηκε να επιβάλλει πρόσθεσαν ένα ακόμα μεγαλύτερο βάρος στους δοκιμαζόμενους Έλληνες πολίτες.
Όσες περισσότερες ανοησίες κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ τόσο περισσότερο θα υποφέρει η Ελλάδα, με τον κίνδυνο ο κ. Τσίπρας να την οδηγήσει έξω από την ευρωζώνη και την Ε.Ε. Σε αντίθεση με την διαδεδομένη άποψη πως ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα είναι καταστροφή για το ευρώ, θα κάνει πιο δυνατό το μήνυμα ότι η συμμετοχή έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις και ότι υπάρχουν επιπτώσεις για χώρες που παραβιάζουν αυτήν την ευαίσθητη ισορροπία.
Διαφορετικά, ο κ. Τσίπρας μπορεί να υπογράψει δάνειο με τους εύλογους όρους που είναι διαθέσιμοι από την αρχή του έτους και την προοπτική μιας περαιτέρω χαλάρωσης του χρέους μόλις εκπληρωθούν οι όροι. Έχοντας χάσει την εμπιστοσύνη των πιστωτών, αυτό είναι τώρα το πιο δύσκολο μονοπάτι.
Η Ευρώπη δεν θα του απαγορεύσει κάτι τέτοιο, αλλά θα απαιτήσει από τον κ. Τσίπρα να κρατήσει μια ηγετική στάση και να εγκαταλείψει την νοοτροπία του θύματος.
© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation