Ποδόσφαιρο: Γιατί το αφεντικό της FIFA είναι... μεγαλοφυΐα

O πορτιέρης ενός ξενοδοχείου – der Portier στα γερμανικά – είναι ένας χαρακτηριστικά…ελβετικός τύπος ανθρώπου. Κάποιοι μάλιστα λένε ότι προσωποποιεί την ίδια την Ελβετία. O Portier είναι φιλικός, πολύγλωσσος και δεν έχει ιδεολογία. Πάντα θυμάται τα ονόματα των πελατών. Και πάνω από όλα: ξέρει ποιοι από αυτούς έχουν λεφτά: στο 19^ο αιώνα ήταν οι Βρετανοί, μετά οι Αμερικανοί, έπειτα οι Ρώσοι και τώρα οι Άραβες του Κόλπου.

Ο Sepp Blatter, από την τουριστική περιοχή του Βαλέ της Ελβετίας, είναι γεννημένος Portier. Και γι’ αυτό θα επανεκλεγεί την Παρασκευή στην πέμπτη του θητεία ως πρόεδρος της FIFA, της διεφθαρμένης παγκόσμιας ομοσπονδίας ποδοσφαίρου. Οι δυτικές χώρες έχουν δίκιο που στηλιτεύουν τον Μπλάτερ. Οφείλουμε όμως να αναγνωρίζουμε την ιδιοφυία του. Αυτός ο 79χρονος άντρας κατάλαβε πολύ νωρίς ότι βρισκόμαστε σε μια νέα παγκόσμια τάξη κι ότι οι δυτικοί δεν έχουν και μεγάλη σημασία.

Προσωπικά κατάλαβα πρώτη φορά στις 2 Δεκεμβρίου 2010 πόσες ψευδαισθήσεις έχουμε οι περισσότεροι από εμάς τους δυτικούς. Εκείνο το βράδυ η εκτελεστική επιτροπή της FIFA επέλεξε τη Ρωσία για την διοργάνωση του Παγκοσμίου κυπέλλου το 2018 και το Κατάρ για το 2022. Για χρόνια παρακολουθούσα τις καμπάνιες υποψηφιότητας των χωρών. Κι είχα κάνει πολλές off the record συζητήσεις με δυτικούς υποψηφίους. Λίγοι είχαν προβλέψει το αποτέλεσμα της Ρωσίας. Σχεδόν κανείς δεν είχε προβλέψει αυτό του Κατάρ.

Τώρα συνειδητοποιώ, πως κάθε δυτική χώρα που έθετε υποψηφιότητα φανταζόταν ότι η FIFA σκέφτεται με τα δικά της μέτρα και σταθμά. Οι Άγγλοι και οι Αμερικανοί εκπρόσωποι, ενστικτωδώς καπιταλιστές, νόμιζαν ότι θα κέρδιζαν επειδή είχαν μεγάλες ποδοσφαιρικές αγορές. Οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι πιθανόν πίστευαν ότι θα κερδίσουν επειδή είχαν φίλους στη FIFA, η Αυστραλία είχε μάλιστα προσλάβει και λομπίστες μαζί με άλλους φίλους στη FIFA. Οι Ολλανδοί και οι Βέλγοι πίστευαν στην πράσινη και λιτή υποψηφιότητά τους. Και πήγαν μέχρι και με ποδήλατο στη Ζυρίχη για να την παρουσιάσουν.

Γράφοντας στους Financial Times πριν την ψηφοφορία, επέπληξα τη στοιχηματική William Hill για το ότι είχε χρίσει το Κατάρ φαβορί. Δεν είχε η ίδια η FIFA άλλωστε χαρακτηρίσει την ακραία ζέστη του Κατάρ «ένα δυνητικό κίνδυνο για την υγεία των αθλητών, των αξιωματούχων, την οικογένεια της FIFA και τους θεατές»; Είχα πει ότι θα κέρδιζαν η Ρωσία και οι ΗΠΑ. Έκανα λάθος. Το ίδιο και οι περισσότεροι δυτικοί παρατηρητές. Ο Theo van Seggelen, πρόεδρος της διεθνούς ένωσης αγοράς ποδοσφαιριστών Fifpro λέει: «Για ‘μένα – και ήμουν αρκετά κοντά στα γεγονότα – η ψήφος ήταν μια τεράστια έκπληξη».

Όπως αποδείχτηκε, η FIFA ενδιαφερόταν μόνο για ωμή δύναμη και χρήμα. Ο Βλάντιμιρ Πούτιν είχε πιέσει τους εκλέκτορες. Δίμετρες Ρωσίδες καιροφυλακτούσαν στα ποδοσφαιρικά συνέδρια. Το Κατάρ χρηματοδοτούσε εντωμεταξύ ποδοσφαιρικά γεγονότα σε κάθε μέρος της γης. Επιπλέον, πάνω από το ένα τρίτο της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA κατηγορήθηκαν για διαφθορά αναφορικά με την ψήφο. Αρκετά από αυτά παραιτήθηκαν από το ποδόσφαιρο. Ο Jérôme Valcke, γενικός γραμματέας της FIFA έγραψε σε ένα υπόμνημα που διέρρευσε ότι το Κατάρ αγόρασε το Παγκόσμιο κύπελλο (μετά δήλωσε ότι οι αναφορές του παρερμηνεύτηκαν). Πέρσι, οι Sunday Times έγραψαν ότι ένας πολίτης του Κατάρ, ονόματι Mohamed bin Hammam, έκανε πληρωμές μέχρι και $5 εκ. για να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Κατάρ.

Ο Bin Hammam και το Qatar αρνήθηκαν ότι είχαν κάνει οτιδήποτε κακό, καθώς σύμφωνα με το αραβικό εμιράτο ο  Bin Hammam δεν είχε ποτέ κάποιον επίσημο ρόλο στην υποψηφιότητα και λειτούργησε ανεξάρτητα.

Oι δυτικές χώρες, αγανακτισμένες φώναζαν: «διαφθορά»! Αλλά οι περισσότεροι μη-δυτικοί συμμετέχοντες αδιαφόρησαν, χαρακτηρίζοντάς τες (ως ένα βαθμό δίκαια) υποκριτές που κλαίνε γιατί έχασαν. Ο Richard Attias, Γάλλος σύμβουλος επικοινωνίας που δουλεύει με το Κατάρ μου είπε: «Μόνο ένας μικρόκοσμος ενδιαφέρεται για το πώς δίνονται τα παγκόσμια κύπελα. Ένας πολύ βρετανικός μικρόκοσμος».

Η ψήφος της FIFA διέγνωσε από νωρίς τη γεωπολιτική άνοδο του Κατάρ και της Ρωσίας. Δεκαπέντε μέρες μετά την ψηφοφορία, ένας Τυνήσιος μανάβης αυτοπυρπολήθηκε και η βόρεια Αφρική εξεγέρθηκε. Το Κατάρ, «με τη λάμψη της επιτυχίας του ως οικοδεσπότης του…Παγκοσμίου Κυπέλλου και με τη διεθνή του αναγνώριση να εκτοξεύεται», βοήθησε στη συνέχεια να ξεκινήσει η Αραβική άνοιξη, γράφει ο Kristian Coates Ulrichsen, ειδικός για τη Μέση Ανατολή του Baker Institute. Το Κατάρ χρηματοδότησε Ισλαμιστές σε όλη τη βόρεια Αφρική, και βοήθησε στην ανατροπή του δικτάτορα της Λιβύης, συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι. Το 2014, η ωμή δύναμη της Ρωσίας εξέπληξε και πάλι τη δύση: Ο Πούτιν προσάρτησε την Κριμαία. Ζούμε σε μία νέα παγκόσμια τάξη.

Αυτό βολεύει τον Μπλάτερ. Προερχόμενος από μία μικρή χώρα, είναι πολύ ικανός στο να διαχειρίζεται τους έχοντες μεγάλη δύναμη όπως ο Πούτιν. Κι εκτός αυτού, σκέφτεται όπως εκείνοι: Και στον Μπλάτερ αρέσει η αμνηστία από τους νόμους, οι αυτοκινητοπομπές σε άδειους αυτοκινητοδρόμους, και οι όλο σεβασμό υποτακτικοί. Οι κεντροαμερικανοί επίσημοι, που πρόσφατα τον συνέκριναν με τον… Χριστό και τον Νέλσον Μαντέλα, μάλλον ήξεραν την γελοιότητα της σύγκρισής τους. Αλλά η γελοιότητα αυτή απλώς υπογράμμισε την αφοσίωσή τους.

Πολλοί μη-δυτικοί αξιωματούχοι θαυμάζουν τον αποτελεσματικό Portier. Ο Μπλάτερ είναι καλός στο να διοργανώνει παγκόσμια κύπελλα, παραδέχεται ο Michael van Ρraag, ο Ολλανδός που προσπάθησε να εκλεγεί στη θέση του. Και ο Portier ξέρει να χειρίζεται καλά τους ανθρώπους. «Είναι γοητευτικός», λέει ο Van Praag. «Ξερει κάθε πρόεδρο εθνικής ομοσπονδίας ονομαστικά, ξέρει ακόμα και το όνομα της γυναίκας του». Επίσης, ο Μπλάτερ σερβίρει τέλεια νομικά δωράκια στις εθνικές ομοσπονδίες. Είναι αλήθεια, ότι δεν μπορεί να σαγηνεύσει τα δυτικά ΜΜΕ. Αλλά, ακόμα κι αν οι επιθέσεις τους πληγώνουν τη ματαιοδοξία του, ο Μπλατερ γνωρίζει ότι αυτό δεν παίζει σχεδόν κανένα ρόλο στη νέα διεθνή τάξη πραγμάτων.

Οι δυτικές χώρες δεν έχουν τη δύναμη να αλλάξουν τη FIFA. Θα μπορούσαν να μποϊκοτάρουν το παγκόσμιο κύπελλο αλλά, κατά το πιο βέβαιο χαρακτηριστικό τους, δεν πρόκειται να κάνουν θυσίες για τις αρχές τους, όπως είπε ο Roger Pielke Jr., πολιτικός επιστήμονας στο πανεπιστήμιο του Τορόντο.

Τώρα, κάποιοι δυτικοί παραπονούνται για το γεγονός ότι ο Μπλάτερ δεν παίζει δίκαια στην ψηφοφορία της Παρασκευής με όλα τα πλεονεκτήματα που του παρέχονται. Πολλές ομοσπονδίες φοβούνται ότι οι μυστικές τους ψήφοι δε θα μείνουν και τόσο μυστικές. Όμως στο σπίτι του πορτιέρη σήμερα, εμείς οι δυτικοί είμαστε τελευταίοι στην ουρά. Με τη δύναμη της Δύσης να μειώνεται ολοένα, «πώς μπορείς να προκαλέσεις παγκόσμια αλλαγή» αναρρωτιέται ο Pielke. «Τελικά είναι πραγματικά δύσκολο. Εάν δεν μπορούμε να αναμορφώσουμε ούτε τη FIFA, Θεέ μου, πώς θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την εξάπλωση των πυρηνικών, τις εκπομπές άνθρακα ή το διεθνές εμπόριο»;

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation