Στο στόχαστρο της ΕΕ ο αναβαλλόμενος φόρος για τις τράπεζες

Η Ε.Ε. συγκεντρώνει στοιχεία για να καθορίσει εάν η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία θα πρέπει να τεθούν υπό έρευνα για παράνομη στήριξη των τραπεζών που προχώρησαν σε αύξηση των κεφαλαίων τους με την αναδοχή τίτλων που θεωρούνται χαμηλής αξιολόγησης για την υπόλοιπη ευρωζώνη. Στο επίκεντρο βρίσκεται ο αναβαλλόμενος φόρος που γίνεται δεκτός ως βασικό κεφάλαιο στις τέσσερις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, αλλά δεν θεωρείται «υψηλής ποιότητας» από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Εάν οι Βρυξέλλες αποφασίσουν να ξεκινήσουν πλήρη έρευνα για τη νομιμότητα αυτής της πρακτικής με την οποία το δημόσιο εγγυάται αυτά τα κεφάλαια, τότε θα υπάρξει σοβαρή πρόκληση για το τραπεζικό σύστημα του ευρωπαϊκού Νότου, που ακόμη παλεύει να ανακάμψει από την κρίση της ευρωζώνης.

Οποιαδήποτε απομάκρυνση κρατικής στήριξης για τον αναβαλλόμενο φόρο θα μπορούσε να αποδυναμώσει δραματικά τα κεφαλαιακά μαξιλάρια ορισμένων πιστωτικών ιδρυμάτων, ενισχύοντας τις πιθανότητες για ένα ακόμη σοκ στις ευρωπαϊκές τράπεζες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τώρα τις πληροφορίες που ζήτησε από τα κράτη-μέλη για να αποφασίσει εάν το θέμα χρήζει επίσημης έρευνας. Πηγές προσκείμενες στις εξελίξεις αναφέρουν ότι αυτή τη στιγμή διεξάγεται μία «συζήτηση» μεταξύ των κρατών-μελών και των αρχών ανταγωνισμού των Βρυξελλών.

Ιδιαίτερη εστία ανησυχίας για τις ρυθμιστικές αρχές είναι η Ελλάδα, καθώς η Αθήνα δηλώνει πως ο αναβαλλόμενος φόρος αντιστοιχεί περίπου στο 30% - 40% των βασικών κεφαλαίων Tier 1 των μεγαλύτερων τραπεζών της. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Οκτώβριο, συνολικά οι τέσσερις τράπεζες έχουν στα βασικά τους κεφάλαια περισσότερα από 40 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε αναβαλλόμενο φόρο.

Με αυτήn την πρακτική, οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να συμψηφίσουν κάποιες από τις ζημίες τους με φόρο που θα έπρεπε να καταβάλουν στο μέλλον. Βάσει των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ για τα τραπεζικά κεφάλαια, αυτοί οι τίτλοι σταδιακά δεν θα θεωρούνται αξιόπιστοι. Οι τέσσερις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου όμως ακόμη τους θεωρούν. 

Η υπόθεση έχει τραβήξει την προσοχή των αρχών ανταγωνισμού των Βρυξελλών, οι οποίοι διερευνούν διακανονισμούς που θεωρούν ότι αποτελούν παράνομη κρατική βοήθεια. Σε αυτή την περίπτωση, το ερώτημα για παράνομη κρατική στήριξη προκύπτει επειδή η Μαδρίτη, η Λισαβόνα, η Ρώμη και η Αθήνα θα έπρεπε να στηρίξουν τα κεφάλαια που δημιουργούνται με τη φορολογική πίστωση σε περίπτωση που τα πιστωτικά ιδρύματα  χρεοκοπήσουν.

Η υπόθεση ανοίγει, ενώ και η ΕΚΤ ξεκινά μεγάλη προσπάθεια κατάργησης των εθνικών εξαιρέσεων στους κεφαλαιακούς κανόνες. Η Ντανιέλ Νουί, επικεφαλής του νέου εποπτικού οργάνου της ΕΚΤ, έχει δείξει ότι θα αυξήσει τα κεφαλαιακά μαξιλάρια – γνωστά ως προϋποθέσεις Pillar 2 – για τις τράπεζες που θεωρείται ότι εξαρτώνται υπερβολικά από τέτοιου είδους κεφάλαια. Η εξουσία της Κομισιόν, ωστόσο, είναι ακόμη ισχυρότερη. Εάν αποφασίσει ότι πρόκειται για παράνομη κρατική στήριξη τότε θα μειωθεί σημαντικά η αξία των τραπεζικών κεφαλαίων.

Η Margrethe Vestager, επίτροπος ανταγωνισμού της Ε.Ε., δήλωσε τον προηγούμενο μήνα σε συνέντευξη στους Financial Times πως η ίδια και η ομάδα της δεν είχαν ακόμη καταλήξει εάν θα ξεκινήσει ή όχι επίσημη έρευνα για τον αναβαλλόμενο φόρο.

Ο Νικολά Βερόν, του think tank Bruegel, δήλωσε πως το βασικό ερώτημα που θα καθορίσει εάν η Κομισιόν θα ξεκινήσει επίσημη δράση θα είναι «εάν το φορολογικό πλεονέκτημα που προκύπτει από τον αναβαλλόμενο φόρο αφορά μόνο τον τραπεζικό κλάδο ή εάν είναι μέτρο επαρκώς διαδεδομένο και σε άλλους κλάδος ώστε να μπορεί να θεωρηθεί γενικό φορολογικό μέτρο. Εάν το συντριπτικό μερίδιο του συνολικού φορολογικού πλεονεκτήματος πηγαίνει στις τράπεζες, τότε ο αναβαλλόμενος φόρος μπορεί να θεωρηθεί κρατική στήριξη».

Εκτός από την εργασία της Κομισιόν, ένας αξιωματούχος δήλωσε ότι και η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή άρχισε να ασχολείται με το θέμα, εξετάζοντας εάν ο αναβαλλόμενος φόρος δημιουργεί όρους άνισου ανταγωνισμού στην Ευρώπη.

* Λίγες ώρες μετά το δημοσίευμα των Financial Times, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι οι αρμόδιες αρχές εξετάζουν τέσσερις χώρες της ευρωζώνης, αναφορικά με το θέμα του αναβαλλόμενου φόρου για να διαπιστωθεί εάν συνιστά κρατική βοήθεια προς τις τράπεζες τους. Προσέθεσε ότι έχει έρθει σε επαφή με τις αρχές Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας και Πορτογαλίας μετά από αίτημα ορισμένων ευρωβουλευτών.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation