Στο τραπέζι νέες προτάσεις ενοποίησης της ευρωζώνης

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-Claude Juncker επανέφερε προτάσεις για την ενοποίηση της ευρωζώνης στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., περιλαμβάνοντας την πιθανή δημιουργία προϋπολογισμού μόνο για την ευρωζώνη και νέους ευρωπαϊκούς θεσμούς που θα υπηρετούν το ενιαίο νόμισμα.

Οι ιδέες αυτές, που παρουσιάζονται σε οκτασέλιδη «αναλυτική έκθεση» η οποία διανεμήθηκε στους ηγέτες της Ε.Ε. και εξασφάλισαν οι Financial Times, αποτελούν την πρώτη ένδειξη ότι ο κ. Juncker σκοπεύει να πιέσει για περαιτέρω ενοποίηση της ευρωζώνης, παρά την ενάντια στις Βρυξέλλες ψυχολογία που επικρατεί σε πολλά κράτη μέλη.

Μολονότι στην έκθεση δεν γίνονται συγκεκριμένες προτάσεις, εγείρονται αρκετά ζητήματα που ξεκαθαρίζουν ότι ο κ. Juncker μελετάει ορισμένες σκέψεις που είναι πολύ αντιδημοφιλείς σε αρκετές πρωτεύουσες.

Οι προσπάθειες περαιτέρω ενοποίησης και μεταρρυθμίσεων στην ευρωζώνη πρακτικά πάγωσαν πέρσι, όταν ηρέμησαν οι χρηματοπιστωτικές αγορές και οι πρωθυπουργοί της Ε.Ε. έκαναν σαφές ότι υποφέρουν από μεταρρυθμιστική κόπωση.

Στο υπόμνημα του κ. Juncker όμως, το επιχείρημα είναι ότι η αποτυχία προόδου μπορεί να συμβάλλει στα οικονομικά προβλήματα της ευρωζώνης, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν υποφέρει από ανάλογα προβλήματα.

«Η ευρωζώνη δεν έχει ανακάμψει από την κρίση όπως οι ΗΠΑ, γεγονός που ίσως δείχνει ότι μια ατελής νομισματική ένωση προσαρμόζεται πολύ βραδύτερα από μια ένωση που έχει πιο ολοκληρωμένη θεσμική δομή» όπως αναφέρεται στο memo.

Ο κ. Juncker παρουσίασε το υπόμνημα στο πλαίσιο της προόδου που ζήτησε τον Οκτώβριο ο διοικητής της ΕΚΤ Mario Draghi, για να πυροδοτήσει τις προσπάθειες ενοποίησης.

Οι δύο πρόεδροι, μαζί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk, και τον Jeroen Dijsselbloem, επικεφαλής του Εurogroup, πρόκειται να παρουσιάσουν ένα πλήρες προσχέδιο για νέα μέτρα ενοποίησης σε ευρωπαϊκή σύνοδο τον Ιούνιο.

Αν και η πρόοδος ζητήθηκε επισήμως σε σύνοδο της ευρωζώνης τον Οκτώβριο, δεν έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής σε πολλές πρωτεύουσες οι οποίες θα προτιμούσαν να μην επαναληφθούν οι ενίοτε καταστροφικές διαμάχες για το μέλλον του νομίσματος, που εκδηλώθηκαν στο ζενίθ της κρίσης της ευρωζώνης.

Εκτός του ότι επαναφέρει δύσκολα ζητήματα, το memo επιπλήττει επίσης τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης για την ολιγωρία στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, με το επιχείρημα ότι οι «τρέχουσες ευνοϊκές συνθήκες στις αγορές» έχουν προκαλέσει «αντιπαραγωγικές επιδράσεις όσον αφορά την προθυμία των εθνικών κυβερνήσεων» να κάνουν αλλαγές.

«Μια νέα πολιτική συναίνεση στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο είναι απαραίτητη για να προχωρήσουν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις εκείνες που θα πρέπει να γίνουν προτεραιότητα στην ευρωζώνη,» αναφέρεται στο memo.

Το πιο αμφιλεγόμενο σημείο στο υπόμνημα είναι πιθανό να αποδειχθεί μια λίστα με ερωτήματα 11 σημείων, που δείχνει ότι πιθανότατα θα δοθούν πολύ δύσκολες πολιτικές μάχες στην ευρωζώνη. Διερωτάται κατά πόσον είναι επιθυμητός ένας νέος προϋπολογισμός για τη ζώνη του ευρώ, σκέψη στην οποία αντιστέκεται επί μακρόν το Βερολίνο.

Τίθεται επίσης το ερώτημα κατά πόσον χρειάζονται «νέοι ενιαίοι θεσμοί» για την ευρωζώνη, σκέψη που προωθεί το Παρίσι, αλλά συναντά σκεπτικισμό σε χώρες εκτός του ευρώ, όπως η Βρετανία, που φοβάται ότι θα διχάσει την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.

Παρά τις επανειλημμένες ενδείξεις ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις της ευρωζώνης αντιστέκονται σε νέους κανόνες που θα τις υποχρεώσουν σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις, κάτι που θεωρείται από πολλούς ότι θα αντιστοιχεί σε προγράμματα τύπου μνημονίου, στο memo του Juncker τίθεται το ερώτημα αν χρειάζονται σκληρότεροι κανόνες για να εξασφαλιστεί η προώθηση των αλλαγών.

«Ποια εργαλεία είναι αναγκαία στις περιπτώσεις που οι εθνικές πολιτικές συνεχίζουν, παρά την επιτήρηση του διοικητικού πλαισίου, να πηγαίνουν καταστροφικά χαμένες;» αναφέρεται στο υπόμνημα. «Υπό ποιες προϋποθέσεις και με ποια μορφή θα μπορούσε να προβλεφθεί μια ισχυρότερη ενιαία δικυβέρνηση στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις;».

Διαφαίνεται επίσης ότι ο κ. Juncker μελετά την ιδέα του κοινοβουλίου ευρωζώνης, ρωτώντας πώς μπορεί να επιτευχθεί «υπευθυνότητα και νομιμότητα» με τον καλύτερο τρόπο σε μια «πολυεπίπεδη δομή» όπως η νομισματική ενοποίηση της Ε.Ε.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation