Το τριπλό «τρικ» του ...Σούπερ Μάριο

Οπότε τώρα πια ξέρουμε. Ο Μάριο Ντράγκι απέδειξε για μια ακόμη φορά ότι κρατάει την εξουσία της ΕΚΤ, παράγοντας ένα πρόγραμμα αγορών ομολόγων QE αρκετά μεγαλύτερο από όσο θεωρείτο πολιτικώς εφικτό.

Απέδειξε επίσης για μια ακόμη φορά ότι είναι πολύ καλός... κολπαδόρος. Με τρία «κόλπα», κατάφερε να παραγκωνίσει διακριτικά τρία προβλήματα που, όπως πίστευαν πολλοί παρατηρητές, θα μπορούσαν να περιορίσουν την αποτελεσματικότητα του QE.

Πρώτον, πολλοί πίστευαν ότι το QE δεν θα αποδώσει στην ευρωζώνη. Εντέλει το πρόγραμμα είναι μεγαλύτερο απ' όσο αναμενόταν. Η ΕΚΤ θα αγοράσει ομόλογα επενδυτικής αξιολόγησης αξίας τουλάχιστον 1,1 τρισ. ευρώ. Πολλοί παρατηρητές περίμεναν περίπου το μισό ποσό. Με μια πρώτη εκτίμηση, αυτό σημαίνει ότι η «μηχανική» επίδραση που θα έχει το QE στην ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι διπλάσια σε ισχύ (αν και βέβαια υπάρχουν αμφιβολίες για τα ο πόσο μεγάλη θα είναι η επίδραση αυτή καθαυτή).

Ανακοινώνοντας όμως ένα νούμερο μεγαλύτερο από το προσδοκώμενο, ο κ. Ντράγκι κάνει το μαγικό «τρικ εμπιστοσύνης» -με την θετική έννοια- καθώς αντιλαμβάνεται τα «ζωώδη ένστικτα» της αγοράς. Στην συνέντευξη Τύπου, ο κ. Ντράγκι μίλησε με έμφαση για την επίδραση που θα έχει το QE στις πληθωριστικές προσδοκίες. Θυμηθείτε το πώς το 2012 ο κεντρικός τραπεζίτες άλλαξε την ψυχολογία της αγοράς, που φοβόταν διάλυση της ευρωζώνης, όταν υποσχέθηκε ότι θα κάνει «ότι χρειαστεί» και εν συνεχεία ανακοίνωσε τις τεχνικές λεπτομέρειες του προγράμματος Outright Monetary Transactions.

Είναι σαφές ότι ελπίζει πως, πέρα από τις μηχανικές επιδράσεις του QE (μείωση yields, αύξηση στα τραπεζικά αποθεματικά σε ρευστό), το γεγονός και μόνο ότι η ΕΚΤ θα αναλάβει νέα δράση, θα κάνει τον κόσμο πιο αισιόδοξο για το μέλλον και θα αλλάξει την συμπεριφορά του αναλόγως. Δίνοντας ένα πακέτο μεγαλύτερο από τις προσδοκίες, σίγουρα θα συμβάλλει σε αυτό.

Δεύτερον, ο διοικητής της ΕΚΤ έκανε πίσω στην γερμανική απαίτηση να κρατούν οι εθνικές κεντρικές τράπεζες το μεγαλύτερο μερίδιο των ομολόγων που θα αγοραστούν, στους δικούς τους ισολογισμούς. Αυτό θεωρείται ότι θα καταργήσει το «μοίρασμα κινδύνου» και θα μειώσει την αποτελεσματικότητα του QE. Ο κ. Ντράγκι ο ίδιος όμως, ξεπέρασε την πεπατημένη και απαξίωσε την σημασία του ποιος κρατάει θεωρητικά το ρίσκο. Ασχολείστε υπερβολικά με το θέμα, είπε στους δημοσιογράφους, και σιωπηρά και οι Γερμανοί κεντρικοί τραπεζίτες. Ήταν μάλιστα εκπληκτικό ότι επέτρεψε στον εαυτό του να σπεκουλάρει πάνω στις επιπτώσεις μιας κρατικής στάσης πληρωμών: «Δεδομένου ότι επί το πλείστον οι περισσότερες εθνικές κεντρικές τράπεζες διαθέτουν επαρκή κεφαλαιακά μαξιλάρια, τίποτα δεν θα συμβεί».

Δεν μπορούσε να γίνει πιο σαφής: Η «από-αμοιβαιοποίηση» του κινδύνου είναι ένα οικονομικά ασύνδετο τρικ, που έλυσε το πολιτικό πρόβλημα των γερμανικών φόβων έναντι του QE. Και εντέλει, ο κ. Ντράγκι έχει δίκιο γιατί, αν μη τι άλλο, η ζημία σε ένα κρατικό ομόλογο μπορεί κάλλιστα να καλυφθεί μέσω παρακράτησης από το μερίδιο που έχει η κυβέρνηση στα κέρδη της ΕΚΤ. Οι Γερμανοί σκεπτικιστές στο δ.σ. της ΕΚΤ είναι βέβαιο ότι το κατανοούν αυτό. Οπότε πρόκειται για ένα πολιτικό τρικ με σωτήριες οικονομικές επιπτώσεις.

Τρίτον, η πρόσφατη αρχική γνωμάτευση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το πρόγραμμα ΟΜΤ, ορίζει ότι οποιαδήποτε αγορά ομολόγου από την ΕΚΤ, πρέπει να περιοριστεί στον βαθμό που θα διασφαλίσει την συντήρηση της ύπαρξης μιας λειτουργικής αγοράς στα ομόλογα. Η αδιάβλητη απάντηση του κ. Ντράγκι είναι: Προχωράμε με ένα πρόγραμμα αγορών που για πρακτικούς λόγους δηλώνεται απεριόριστο, αλλά επιβάλλει περιορισμούς στα ποσοστά που μπορεί να κατέχει κάθε κεντρική τράπεζα σε ομολογιακή έκδοση (25%) καθώς και επί του συνόλου των ενεργητικών του εκδότη (33%). Πρόκειται για αναμφίβολα «ανταποδοτική» πρακτική, η οποία μάλιστα –δεδομένου ότι τα συνολικά κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης ξεπερνούν τα 9 τρισ. ευρώ- επιτρέπει στην ΕΚΤ να κάνει πολύ περισσότερα από όσα υποσχέθηκε.

Και αποδεικνύει περίτρανα ότι ο Μάριο Ντράγκι αξίζει το παρατσούκλι «Σούπερ Μάριο» που του έχουν προσδώσει οι αγορές.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation