Καλύτερη λύση για τον Τσίπρα να μην πάρει αυτοδυναμία

O αρχαίος Ελληνας φιλόσοφος Πλάτωνας πίστευε ότι τα ανθρώπινα όντα κάνουν σωστές επιλογές όταν ένα μέρος της ψυχής, η λογική, υπερτερεί του άλλου μέρους, της άλογης επιθυμίας. Μετά τις εκλογές της Κυριακής η τύχη της σύγχρονης Ελλάδας μπορεί επίσης να εξαρτηθεί από τη μονομαχία μεταξύ λογικής και παραλόγου εντός του ΣΥΡΙΖΑ, του ριζοσπαστικού κόμματος της αριστεράς που αναμένεται να ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης.

Θα επικρατήσει η λογική; «Το ελπίζω αλλά δεν είμαι βέβαιος», δηλώνει ο Γιώργος Παπανδρέου, πρώην πρωθυπουργός που παλεύει στις εκλογές με το μικρό, νέο, κόμμα του, το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών.

Αν πρόκειται να θριαμβεύσει η λογική, ο Αλέξης Τσίπρας, ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ θα αναγνωρίσει ότι το κόμμα του – το οποίο λέει ότι θέλει να κρατήσει την Ελλάδα στην ευρωζώνη- δεν θα είναι ελεύθερο να εφαρμόσει ορισμένες κεντρικές πολιτικές με βάση τις οποίες θα έχει μόλις κερδίσει τις εκλογές.

Οι επερχόμενες πληρωμές χρέους της Ελλάδας στο ΔΝΤ και τους ευρωπαίους δανειστές και η ανάγκη να κρατήσει «ευχαριστημένη» την ΕΚΤ, ώστε οι ελληνικές τράπεζες να μπορούν να χρηματοδοτηθούν με ευνοϊκούς όρους, θα αφήσουν λίγες επιλογές στον κ. Τσίπρα.

Θα είναι δύσκολο, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, να διαπραγματευτεί μείωση του χρέους με τους πιστωτές. Αλλά θα είναι αδύνατο αν, την ίδια στιγμή, ο κος Τσίπρας επιμείνει στην εκπλήρωση των προεκλογικών υποσχέσεων για αύξηση της κρατικής δαπάνης, επέκταση των πληρωμών στο δημόσιο τομέα, εγκατάλειψη ιδιωτικοποιήσεων και αποτίναξη των δεσμών της ξένης εποπτείας της ελληνικής οικονομίας.

Ενας «λογικός» κ. Τσίπρας, θα ξαναρχίσει ταχέως τις συνομιλίες με τους πιστωτές της Ελλάδας για νέες μορφές βοήθειας. Θα εξασφαλίσει προληπτική γραμμή πιστώσεων και βοήθεια από την ΕΚΤ –περιλαμβανομένων των αγορών ελληνικών κρατικών ομολόγων- δίνοντας σε αντάλλαγμα αδιάρρηκτη δέσμευση στην δημοσιονομική πειθαρχία και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με τις «απαραίτητες» σπασμωδικές κινήσεις που είχαν από το 2010 οι ελληνικές κυβερνήσεις.

Εάν όμως κυριαρχήσει ο μετεκλογικός παραλογισμός στον ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να εκτυλιχθεί μια πιο ανησυχητική αλυσίδα γεγονότων. Ο κ. Τσίπρας θα μπορούσε να σηκώσει την σημαία της δημοκρατικής εντολής που έλαβε από τους Έλληνες ψηφοφόρους και να απαιτήσει θεμελιώδεις αλλαγές στο πρόγραμμα διάσωσης των €245 δισ.

Κυριευμένος από οράματα για την ηγεσία μιας πανευρωπαϊκής επανάστασης εναντίον της «λιτότητας», θα αρνηθεί να κυβερνήσει ως ένας αριστερός πρωθυπουργός που συνεχίζει τις ίδιες έξωθεν επιβαλλόμενες πολιτικές όπως ο συντηρητικός προκάτοχός του.

Οι κίνδυνοι που απορρέουν από μια τέτοια αντίσταση, περιλαμβάνουν τη μη πληρωμή δόσεων για το χρέος, ακόμη περισσότερες εκροές καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες και εντέλει ελέγχους στη διακίνηση κεφαλαίων, όπως εκείνοι που επιβλήθηκαν στην Κύπρο το 2013. Επιπλέον, το φάσμα της δημοσιονομικής αστάθειας, μπορεί να απλώσει την σκιά του πάνω και από άλλες οικονομίες της ευρωζώνης.

Για μια νίκη της λογικής, πιθανόν να χρειαστεί να μην εξασφαλίσει ο ΣΥΡΙΖΑ την απόλυτη πλειοψηφία στην βουλή των 300 εδρών. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα «αρμονικό» κόμμα που τραγουδάει διαβάζοντας την ίδια παρτιτούρα, παρά μια παράφωνη συγκέντρωση από δογματικούς Μαρξιστές, αθεράπευτους λάτρες του Τσε Γκεβάρα, πρώην Πασοκτζήδες και άλλους πρώην. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ σαρώσει στις εκλογές, αυτές οι φράξιες μπορεί διογκωθούν. Είναι βέβαιο ότι ο κ. Τσίπρας θα δεχτεί πιέσεις από την άκρα αριστερά του κόμματος, την πλέον απειθάρχητη ομάδα.

Ορισμένοι ακροαριστεροί Συριζαίοι οραματίζονται την νίκη ως εκδίκηση για την στρατιωτική νίκη που κατάφεραν στους κομμουνιστές οι δεξιοί, με την βοήθεια ΗΠΑ και Βρετανίας, στον εμφύλιο του 1946-49. Θεωρούν ότι η Ελλάδα στην ευρωζώνη είναι θύμα της διεφθαρμένης πλουτοκρατίας, εγχώριας και ξένης. Δεν μιλούν με την ίδια θέρμη με τον κ. Τσίπρα -στα πρόσφατα σχόλιά του τουλάχιστον- για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη.

Αντιθέτως, αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές αλλά με λιγότερες από 150 έδρες, ο κ. Τσίπρας πιθανόν να πρέπει να στηριχθεί σε κάποιο από τα πολλά κόμματα της μετριοπαθούς κεντροαριστεράς για να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού ή να λάβει κοινοβουλευτική στήριξη σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας.

Οι συντηρητικοί αυτοί, πιστεύουν βαθιά στην συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη και εκτιμούν τις προσπάθειες μεγαλύτερης διοικητικής και οικονομικής μεταρρύθμισης. Θα προσφέρουν στον κ. Τσίπρα την ιδανική δικαιολογία για να κρατήσει τους ακρο-αριστερούς του ΣΥΡΙΖΑ σε απόσταση και να κλείσει μια συμφωνία με τους πιστωτές της Ελλάδας.

Στις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει ένα «υγιές» προβάδισμα έναντι της κεντροδεξιάς κυβέρνησης του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας –ένα προβάδισμα αρκετό για να του εξασφαλίσει την νίκη, αλλά ανεπαρκές για απόλυτη πλειοψηφία. Ανάμεσα στην λογική και την επιθυμία, και ο Πλάτωνας ο ίδιος θα δυσκολευόταν πολύ να επιλέξει τον νικητή.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation