Το βρόμικο μυστικό του πολέμου στο Αφγανιστάν

Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν, ο μεγαλύτερος στην Iστορία των ΗΠΑ εκτός αμερικανικού εδάφους, έχει στοιχίσει στους Αμερικανούς φορολογούμενους πολίτες σχεδόν 1 τρισ. δολ. και θα απαιτήσει περαιτέρω δαπάνες αρκετών εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων μετά την επίσημη λήξη του αυτόν το μήνα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των Financial Times και ανεξάρτητων ερευνητών.

Σχεδόν το 80% αυτών των δαπανών του πολέμου στο Αφγανιστάν έχει λάβει χώρα κατά τη διάρκεια της προεδρίας Ομπάμα, ο οποίος αύξησε απότομα την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη χώρα, αφότου ανέλαβε καθήκοντα το 2009.

Η αμερικανική κυβέρνηση ουδέποτε έδωσε στοιχεία για το τεράστιο κόστος αυτού του πολέμου που μετρά πλέον 13 χρόνια κι αυτό εντείνει την ήδη έντονη δυσπιστία στις ΗΠΑ όπου οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η πλειονότητα των Αμερικανικών πιστεύει πως αυτός ο πόλεμος ήταν πολύ κακή ιδέα.

Με τον πόλεμο  στο Ιράκ να έχει ήδη κοστίσει 1,7 τρισ. δολ, σύμφωνα με μία έρευνα, το κόστος του πολέμου στο Αφγανιστάν αναδεικνύεται σε βασικό παράγοντα για την ευρύτερη διστακτικότητα των Αμερικανών και της κυβέρνησης Ομπάμα να παρέμβουν στρατιωτικά σε άλλα μέρη του πλανήτη – όπως για παράδειγμα να ξαναστείλουν στρατό στο Ιράκ.

Ο Τζον Σόπκο, ειδικός γενικός επιθεωρητής της κυβέρνησης για το Αφγανιστάν, του οποίου η οργάνωση παρακολουθεί περισσότερα από 100 δισ. δολ. που δαπανήθηκαν για έργα ανοικοδόμησης στη χώρα, δήλωσε πως «δισεκατομμύρια δολάρια» από αυτά τα κεφάλαια σπαταλήθηκαν ή κλάπηκαν σε έργα που πολλές φορές δεν είχαν κανένα νόημα για τις συνθήκες της χώρας.

«Απλώς δεν μπορούμε να χάσουμε ξανά τόσο πολλά χρήματα» δήλωσε και συμπλήρωσε: «Ο αμερικανικός λαός δεν θα το ανεχθεί».

Ο ίδιος δήλωσε πως σε πληθωριστικά προσαρμοσμένη βάση, τα κεφάλαια που δαπάνησαν οι ΗΠΑ για την ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν ήταν μεγαλύτερα από το κόστος του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης.

«Συχνά συναντώ ανθρώπους από τη USAID, το Πεντάγωνο και το υπουργείο Εξωτερικών που νομίζουν ότι βρίσκονται στο Κάνσας και όχι στο Αφγανιστάν» δήλωσε και συμπλήρωσε: «Οι επιθεωρητές μου αναφέρουν στοιχεία αναφορικά με τα σχέδια δαπανών και λέω 'πρέπει να τα βγάζετε από το μυαλό σας. Αυτό είναι η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων'».

Η στρατιωτική επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, η οποία ξεκίνησε λίγο μετά τις επιθέσεις της 11^ης Σεπτεμβρίου του 2001 και καθοδηγήθηκε από τις ΗΠΑ, θα τελειώσει μάλλον δυσάρεστα στα τέλη Δεκεμβρίου, με την εξέγερση των Ταλιμπάν να παραμένει ισχυρή, αν και δεν απειλεί μεγάλες πόλεις.

Βάσει του υφιστάμενου σχεδιασμού, περίπου 10.000 Αμερικανοί στρατιώτες θα παραμείνουν στη χώρα μέχρι το 2016, αν και η κυβέρνηση δέχεται εντεινόμενες πιέσεις για αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή λόγω των ανησυχιών για ενίσχυση των Ταλιμπάν από τη στιγμή που θα αποχωρήσουν οι αμερικανικές δυνάμεις.

Από το 2001, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει δαπανήσει 765 δισ. δολ για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Το μεγαλύτερο μέρος απορροφήθηκε από το υπουργείο Άμυνας, αλλά σημαντικό ήταν το κόστος και για το υπουργείο Εξωτερικών.

Τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των πολέμων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν ήταν δανεικά, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Ryan Eqwards καθηγητής στο Citi University της Νέας Υόρκης ο οποίος συμπληρώνει πως οι ΗΠΑ έχουν ήδη καταβάλει τόκο 260 δισ. δολ. για το δανεισμό που δημιουργήθηκε από τους δύο ποέμους. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των F.T., 125 δισ. δολ. από αυτούς τους τόκους σχετίζονται με τον πόλεμο του Αφγανιστάν.

Επιπλέον, υπάρχει το κόστος των ιατρικών δαπανών που πραγματοποιήθηκε για στρατιώτες οι οποίοι έχουν ήδη αποστρατευθεί. Η Λίντα Μπιλμς, οικονομολόγος του Harvard που έχει κάνει εκτεταμένη έρευνα για το κόστος των πολέμων, εκτιμά πως οι ιατρικές δαπάνες για τους βετεράνους αγγίζουν προς το παρόν τα 134 δισ. δολ. Παρ' όλα αυτά, δηλώνει πως είναι αδύνατον να εκτιμήσει κανείς τι ποσοστό εξ αυτών αφορά μόνο στον πόλεμο του Αφγανιστάν, επειδή το ένα τρίτο των στρατιωτών υπηρέτησε και στους δύο πολέμους και επειδή ιατρικά θέματα όπως το μετατραυματικό στρες είναι συνήθως αποτέλεσμα σωρευτικών γεγονότων και όχι ενός μεμονωμένου επεισοδίου.

Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν οδήγησε όμως και σε άλλες αυξήσεις των δημοσίων δαπανών που είναι σημαντικές μεν, δύσκολο να αποτιμηθούν μεμονωμένα δε. Πέρα από την ειδική χρηματοδότηση που έλαβε για τον πόλεμο το 2001, το Πεντάγωνο έχει καταγράψει δραματική αύξηση και στον «βασικό» του προϋπολογισμό που καλύπτει όλα τα άλλα κόστη.

Δεδομένων των πολιτικών πιέσεων αναφορικά με τους πολέμους, το premium ιατρικής κάλυψης που καταβάλλεται σε όσους υπηρετούν στον στρατό παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα, επιβάλλοντας αντίστοιχο άλμα στις υγειονομικές δαπάνες του Πενταγώνου, ενώ οι μισθοί αυξήθηκαν με ποσοστό μεγαλύτερο του πληθωρισμού. Από το 2001, ο βασικός προϋπολογισμός του Πενταγώνου αυξήθηκε κατά 1,3 τρισ. δολ. περισσότερο από τις προβλέψεις που είχε διατυπώσει το ίδιο το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ πριν από την 11^η Σεπτεμβρίου.

Προβλέπεται ότι θα υπάρξει επιπλέον κόστος από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το Πεντάγωνο δηλώνει ότι θέλει χρηματοδότηση 120 δισ. δολ. για τις δραστηριότητες στο Αφγανιστάν της περιόδου 2016-19, αν και το κόστος θα εξαρτηθεί τελικά από τις αποφάσεις του Λευκού Οίκου για τις μελλοντικές αποστολές.

Όπως ισχύει και με τις πληρωμές τόκων, έτσι και τα ιατρικά έξοδα θα αρχίσουν να αυξάνονται δραματικά τα επόμενα χρόνια, καθώς οι βετεράνοι του πολέμου θα περάσουν τα 60 και θα χρειάζονται περισσότερες ιατρικές υπηρεσίες. Η καθηγήτρια Μπιλμς προβλέπει ότι το μελλοντικό ιατρικό κόστος για τους βετεράνους των δύο πολέμων θα αγγίξει τα 836 δισ. δολ. τις επόμενες δεκαετίες. Οι δύο πόλεμοι έχουν επίσης φουσκώσει επικίνδυνα τις δαπάνες του Πενταγώνου για συντάξεις. Το συνταξιοδοτικό σύστημα του στρατού έχει μη χρηματοδοτούμενο παθητικό 1,27 τρισ. δολ. το οποίο εκτιμάται ότι θα εκτιναχθεί στα 2,72 τρισ. δολ. από το 2034.

«Το βρόμικο μυστικό για αυτόν τον πόλεμο είναι πως ούτε το Πεντάγωνο, ούτε και κανένας άλλος στην κυβέρνηση μπορεί να πει πόσο ακριβώς μας έχει στοιχίσει» δηλώνει κυβερνητικός αξιωματούχος 

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation