Η αποτυχία της ΕΚΤ και ο ελληνικός πονοκέφαλος

«Oύτε οφειλέτης ούτε δανειστής» έγραφε ο Σαίξπηρ. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες φαίνεται όμως ότι προτιμούν να ακούνε τον βασιλικό του σύμβουλο Πολώνιο, αρνούμενες να δεχτούν τα δανεικά μακροπρόθεσμης διάρκειας που τους δίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι το επιτόκιο του 0,15% είναι αρκετά χαμηλότερο από εκείνο που προσφέρεται σε ορισμένες χρεωμένες περιφερειακές κυβερνήσεις, που ανήκουν στους μετόχους της ΕΚΤ.

Χθες οι τράπεζες έλαβαν μόνο 130 δισ. ευρώ από διαθέσιμο ποσό 317 δισ. ευρώ, λιγότερο από τις προβλέψεις των αναλυτών, που ήταν ήδη αρκετά απαισιόδοξες.

Για την ΕΚΤ αυτό αντιπροσωπεύει την αποτυχία του ενός από τα δύο μεγάλα έργα που ξεκίνησε το καλοκαίρι, με τα οποία σχεδιάζει να ενδυναμώσει την οικονομία της ευρωζώνης και να ωθήσει τον πληθωρισμό ψηλότερα προς τον στόχο του 2%.

Θα γίνουν έξι ακόμη στοχευμένες μακροπρόθεσμες επιχειρήσεις αναχρηματοδότησης (targeted longer-term refinancing operations - TLTROs), οπότε η ΕΚΤ μπορεί να φανεί τυχερή. Εν τω μεταξύ, οι τράπεζες έχουν να ξεπληρώσουν 256 δισ. ευρώ από τα πρώτα LTRO του 2011-12 έως τις 26 Φεβρουαρίου, περιορίζοντας την προσφορά χρήματος στην περιοχή.

Η ΕΚΤ δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι σκοπεύει να διευρύνει τον ισολογισμό της κατά 1 τρισ. ευρώ, αλλά ο στόχος δεν μοιάζει εφικτός μετά τόσο από τα TLTRO, όσο και από τα αναιμικά ποσά σε τραπεζικά ενεργητικά που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος.

Τα αρχικά LTRO ήταν δημοφιλή, γιατί οι τράπεζες μπορούσαν να πάρουν χρήμα και να το μετατρέψουν σε υψηλής απόδοσης περιφερειακά ομόλογα. Το μονοετές ιταλικό ομόλογο είχε yield σχεδόν 6% όταν δόθηκαν τα πρώτα δάνεια LTRO, ενώ σήμερα είναι 0,4%. Ακόμη χειρότερα, με τα TLTRO οι τράπεζες μετά από έναν χρόνο θα πρέπει να αποδείξουν ότι χρησιμοποίησαν τα χρήματα για να δανείσουν μικρές επιχειρήσεις, διαθέτοντας κεφάλαιο που δεν έχουν για ξόδεμα.

Η προφανής αποτυχία των TLTRO αυξάνει την πιθανότητα να παρακάμψει η ΕΚΤ τις τράπεζες και να αγοράσει απευθείας κρατικά ομόλογα. Όμως οι αντιρρήσεις της Γερμανίας παραμένουν απαράλλαχτες. Οπως θα έλεγε ο Πολώνιος «ο δανεισμός εξασθενεί την εφευρετικότητα της κτηνοτροφίας». Στη σημερινή διάλεκτο υπάρχουν «ηθικοί κίνδυνοι» στη χρηματοδότηση της Ιταλίας.

Οταν εν τω μεταξύ συνεδριάσει η ΕΚΤ τον επόμενο μήνα, η Ελλάδα μπορεί να βρίσκεται προ των εκλογών. Με το αριστερό κόμμα ΣΥΡΙΖΑ να ηγείται στις δημοσκοπήσεις, θα είναι δύσκολο για την ΕΚΤ να σκέφτεται τις αγορές ελληνικών ομολόγων – και σίγουρα θα είναι επίφοβο να αγοράσει όλα τα ομόλογα εκτός από τα ελληνικά.

«Ο δανειστής συχνά χάνει και το δάνειο και τον φίλο», έλεγε ο Πολώνιος. Οι φιλίες είναι ήδη επίφοβες ανάμεσα στον Βορρά και τον Νότο της Ευρώπης. Λέτε να χαθεί και το χρήμα;

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation