Ο μεγάλος ασθενής της ευρωζώνης είναι η Φινλανδία

Ποιο από τα 18 κράτη μέλη της ευρωζώνης  θα καταγράψει την πιο αδύναμη οικονομική απόδοση το 2015;

Η Ιταλία, η οποία δεν έχει καταγράψει καθόλου ανάπτυξη από το 1999; Η Κύπρος, η οποία αντιμετωπίζει ακόμη τα προβλήματα από την κατάρρευση του χρηματοοικονομικού της κλάδου το 2012-13; Ή κάποιο άλλο κράτος του ευρωπαϊκού Νότου που έχει υποστεί έντονες πιέσεις;

Όχι. Οι πιθανότητες είναι πως ο μεγάλος ασθενής της ευρωζώνης θα είναι η Φινλανδία.

Η φινλανδική οικονομία διανύει τον τρίτο συνεχή χρόνο οικονομικής συρρίκνωσης. Οιαδήποτε ανάπτυξη καταγραφεί το 2015 δεν θα είναι μεγαλύτερη από μία χιονονιφάδα. Η χώρα θα προχωρήσει σε γενικές εκλογές τον Απρίλιο. Το ερώτημα είναι εάν αυτή η ζοφερή προοπτική θα ωφελήσει τους Αληθινούς Φινλανδούς, το εθνικιστικό κόμμα που σόκαρε την Ευρώπη το 2011, όταν βγήκε τρίτο στις εκλογές αποσπώντας το 19% των ψήφων.

Η περίπτωση της Φινλανδίας είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πώς οι προκαταλήψεις και οι υπεραπλουστεύσεις έρχονται αντιμέτωπες με την πολυπλοκότητα της οικονομικής πραγματικότητας στην ευρωζώνη. Αφού ξέσπασε η ελληνική κρίση χρέους το 2009, οι προφήτες διαίρεσαν την ευρωζώνη σε δύο μέρη: στο μπλοκ του Βορά, όπου οι πιστώτριες χώρες υποτίθεται πως χαρακτηρίζονται από οικονομική αποδοτικότητα, δημοσιονομική ισχύ και σεβασμό προς το νόμο και το μπλοκ του Νότου των οφειλετών χωρών που υποτίθεται ότι χαρακτηρίζονται από οικονομική αδυναμία, ασωτία στα δημοσιονομικά και καπατσοσύνη στην παράκαμψη των νόμων.

Από γεωγραφικής και πολιτισμικής άποψης, η Φινλανδία ανήκε στο μπλοκ του Βορά. Η Φινλανδία επέμενε περισσότερο από τη Γερμανία στην επιβολή σκληρών προϋποθέσεων στην Ελλάδα για το πρόγραμμα στήριξης. Εν τω μεταξύ, η δική της οικονομίας βυθιζόταν. Τώρα, το ΑΕΠ της συρρικνώνεται, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη είναι χαμηλά και – ω, φρίκη της φρίκης – το δημόσιο χρέος αυξάνεται.

Ο Alexander Stubb, ο πρωθυπουργός της χώρας, δήλωσε τον Αύγουστο πως η Φινλανδία, όπως η Ιαπωνία στη δεκαετία του 1990, βρίσκεται στο μέσον μίας «χαμένης δεκαετίας». Όταν η χώρα έχασε την πιστοληπτική αξιολόγηση του τριπλού «Α» από την Standard & Poor’s τον Οκτώβριο, είπε στους Φινλανδούς ότι  η «χρυσή εποχή» - που διήρκεσε από το 2000 έως το 2008 – είχε τελειώσει και πως χρειάζεται «να χτίσουμε μία νέα Φινλανδία».

Είναι εύκολο να αναγνωρίσει κανείς κάποιες από τις αιτίες για τα δεινά της Φινλανδίας. Ένα από αυτά είναι η πτώση της Nokia, της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας που συνεισέφερε περίπου το ένα τέταρτο της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας από το 1998 μέχρι το 2007. Μία άλλη είναι η βουτιά στις τιμές της βιομηχανίας χάρτου. Στην εξαετία μέχρι το 2012, ο μεταποιητικός κλάδος της χώρας έχασε περίπου 76.000 θέσεις εργασίας – αριθμός μεγάλος για μία χώρα μόλις 5,4 εκατ. κατοίκων.

Ένας τρίτος παράγοντας είναι η επιδεινούμενη πορεία της Ρωσίας, η οποία καθοδηγείται από τις τιμές του πετρελαίου και αποτυπώνεται στη βουτιά που καταγράφει το ρούβλι. Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Φινλανδίας, η οποία όμως, έχει υπογράψει τις κυρώσεις που επέβαλε η ΕΕ στη Μόσχα λόγω των ενεργειών της στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Φινλανδίας, ενδεχόμενη μείωση των ρωσικών εισαγωγών κατά 25% αντιστοιχεί σε μείωση του ρυθμού ανάπτυξης της Φινλανδίας κατά 0,9%.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες όμως. Η εικόνα της Φινλανδικής οικονομίας –μία οικονομία χωρίς λίπος, καινοτόμα και διεθνώς ανταγωνιστή – είναι παραπλανητική. Οι δημόσιες δαπάνες της είναι από τις υψηλότερες στον κόσμο – το 2013 αντιστοιχούσαν στο 57,8% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την Eurostat. Στον ιδιωτικό τομέα, επιχειρήσεις που πριν λίγα χρόνια σημείωναν τεράστια επιτυχία – όπως η Rovio Entertainment, που έφτιαξε τα Angry Birds – τώρα δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό και άρχισαν να απολύουν κόσμο.

Όλα δείχνουν πως ο κεντροδεξιός Εθνικός Συνασπισμός του κ. Stubb θα υποστεί ήττα στις εκλογές. Εν αντιθέσει με το 2011 όμως, οι Αληθινοί Φινλανδοί δυσκολεύονται να εκμεταλλευθούν τη χαμηλή δημοτικότητα της κυβέρνησης. Δημοσκόπηση που έγινε στις 21 Νοεμβρίου έφερε το κόμμα στην τέταρτη θέση με 16,2%, πίσω από το φιλελεύθερο αντιπολιτευόμενο "Κέντρο", ένα από τα παραδοσιακά κόμματα της χώρας, που φέρεται να αποσπά το 25,4%.

Εν αντιθέσει με την Ελλάδα, την Ισπανία, ακόμη και τη Γαλλία, τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα στη Φινλανδία φαίνεται πως αντιμετωπίζουν την λαϊκιστική παλίρροια. Κι αυτό δίνει ελπίδα, ότι μετά τις εκλογές του Απριλίου, η Φινλανδία μπορεί να βάλει τις βάσεις για μία νέα «χρυσή εποχή», εξασφαλίζοντας ότι θα διατηρήσει τη φήμη της δημιουργικότητας και της ψύχραιμης αποδοτικότητας. 

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation