«Σώστε τον Ελβετικό Χρυσό»-Το δημοψήφισμα που τρέμει η SNB

Από την διάσωση της μεγαλύτερης τράπεζας της Ελβετίας κατά την διάρκεια της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, μέχρι την συγκράτηση της δραματικής ανατίμησης του φράγκου, η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας (Swiss National Bank) έχει αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις τα τελευταία χρόνια. Τώρα έρχεται μια ακόμη και ονομάζεται «Σώστε τον Ελβετικό Χρυσό μας».

Αυτό είναι το όνομα μιας ριζοσπαστικής πρωτοβουλίας, επί της οποίας ο ελβετικός λαός θα ψηφίσει στις 30 Νοεμβρίου και που μπορεί μεταβάλλει δραματικά τον τρόπο λειτουργίας της κεντρικής τράπεζας. Αν γίνει αποδεκτή θα υποχρεώσει την SNB να διατηρεί τουλάχιστον 20% των ενεργητικών της σε χρυσό, θα της απαγορεύσει να πωλεί πολύτιμο μέταλλο και θα της επιβάλλει να διατηρεί όλο τον χρυσό της αποθηκευμένο στην Ελβετία.

Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται σε μια σειρά προτάσεις τις οποίες προώθησε η ελβετική κοινωνία, που ανησυχεί για την δυνατότητα του έθνους των 8 εκατομμυρίων να διατηρήσει την αυτονομία του μέσα σε έναν τόσο ταραγμένο κόσμο.

Οι υποστηρικτές της πρότασης θεωρούν ότι θα ισχυροποιήσει το ελβετικό φράγκο και θα περιχαρακώσει τόσο την SNB όσο και την ανεξαρτησία της Ελβετίας, διασφαλίζοντας παράλληλα την οικονομική ευμάρεια του αλπικού έθνους.

Ωστόσο η ίδια η SNB, που σήμερα διατηρεί περίπου 39 δισ. φράγκα –ή σχεδόν 7% -των ύψους 522 δισ. φράγκων αποθεμάτων της σε χρυσό, αντιτίθεται σφοδρά στην προσπάθεια, η οποία κατά την γνώμη της είναι "παράλο"η" και απειλεί την δυνατότητα διασφάλισης της σταθερότητας τιμών.

Από τότε που εξασφάλισε τις απαραίτητες 100.000 υπογραφές ώστε να μπορεί να τεθεί σε δημοψήφισμα, πριν 18 μήνες, η πρωτοβουλία δεν είχε αποσπάσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μετά όμως από δημοσκόπηση στα μέσα Οκτωβρίου που έδειξε ότι 44% των ψηφοφόρων θα υποστηρίξουν το κίνημα, το ζήτημα έχει γίνει κυρίαρχο θέμα συζήτησης.

Η δημοσκόπηση του Οκτωβρίου προκάλεσε έντονες ανησυχίες στην SNB και έκανε τις αγορές να δοκιμάσουν ήδη την δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να συγκρατεί το φράγκο κάτω από την ελάχιστη συναλλαγματική ισοτιμία των 1,20 ελβετικών φράγκων που εισήγαγε η SNB έναντι του ευρώ το 2011. Το αποτέλεσμα ήταν η ισοτιμία να ανέλθει στα υψηλότερα επίπεδα από τον Σεπτέμβριο 2012.

Η κεντρική τράπεζα φοβάται ότι η πρωτοβουλία θα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Ένα βασικό εργαλείο στην εργαλειοθήκη της SNB είναι η δυνατότητά της να αυξάνει τον ισολογισμό της ταχέως, εφόσον χρειάζεται. Αν περιοριστεί αυτή η δυνατότητά της, η νομισματική πολιτική της δεν θα είναι τόσο αποτελεσματική. Εξίσου, θα περιοριστεί η δυνατότητα της SNB να συρρικνώνει τον ισολογισμό της, καθώς θα είναι υποχρεωμένη να αγοράζει χρυσό αλλά δεν θα μπορεί να τον πωλεί.

Κατ'αυτόν τον τρόπο ο ισολογισμός της SNB θα γίνει πιο ευμετάβλητος, επειδή ακριβώς η τιμή του χρυσού είναι ευμετάβλητη. Επίσης θα μειωθεί η δυνατότητα της SNB να πληρώνει μερίσματα στα ελβετικά καντόνια που έχουν στην κατοχή τους τον χρυσό, γιατί ο χρυσός δεν εξασφαλίζει σταθερό εισόδημα και η απαγόρευση πωλήσεων δεν θα επιτρέπει στην κεντρική τράπεζα την ρευστοποίηση κερδών.

Η SNB ελπίζει ότι με αυτά τα επιχειρήματα, που διατρανώνει το τελευταίο διάστημα, θα αλλάξει τις απόψεις των ψηφοφόρων.

Ακόμη όμως κι αν το δημοψήφισμα καταλήξει στο «όχι», κινδυνεύει να πλήξει την εικόνα της Ελβετίας ως χώρας ιδιαίτερα φιλικής προς τις επιχειρήσεις.

Ο καθηγητής Stéphane Garelli, στο πανεπιστήμιο IMD της Λωζάνης σχολίασε: «Μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της Ελβετίας είναι η προβλεψιμότητα του νομικού κι επιχειρηματικού περιβάλλοντος... Δημοψηφίσματα αυτού του είδους δείχνουν ότι το σύστημα ίσως δεν είναι τόσο ισχυρό όσο φαίνεται, και μπορεί να αλλάξει εξαιτίας εκστρατειών με συναισθηματικά κίνητρα.»

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation