Γιατί πάει... στράφι η υποτίμηση του ευρώ

Δύσκολη η δουλειά των ρυθμιστών που έχουν αναλάβει να σώσουν την ευρωζώνη από τον αποπληθωρισμό. Τα ανορθόδοξα μέτρα που έχει αναλάβει η ΕΚΤ από τον Ιούνιο, μεταξύ των οποίων το πρόγραμμα αγορών χρεογράφων του ιδιωτικού τομέα, έχουν προκαλέσει κάθετη πτώση του ευρώ. Το ενιαίο νόμισμα έχει διολισθήσει 8,4% έναντι του δολαρίου και 4,75% σε σύγκριση με τις μεγάλες εμπορικές ισοτιμίες, από το «ζενίθ» της φετινής χρονιάς.

Με την πτώση του νομίσματος, μειώνονται και οι πιέσεις για την ΕΚΤ στην προσπάθειά της να επαναφέρει τον στόχο πληθωρισμού κοντά στο 2%. Ο κεντρικός τραπεζίτης Μάριο Ντράγκι, είχε πει ότι στην προηγούμενη ισχύ του νομίσματος οφείλονται 0,4 ποσοστιαίες μονάδες της πτώσης του πληθωρισμού από το 2012. Εκείνη τη χρονιά οι τιμές αυξάνονταν με ρυθμό 2,7% ετησίως.

Την ώρα όμως που η νομισματική υποτίμηση αρχίζει να τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, η ΕΚΤ έχει να αντιμετωπίσει την πτώση στις τιμές του πετρελαίου, που πρακτικώς εξανεμίζει τις επιδράσεις από την υποχώρηση του νομίσματος. Η πτώση του ευρώ αυξάνει το κόστος της εισαγόμενης ενέργειας. Όμως το πετρέλαιο Brent έχει υποχωρήσει 9% σε όρους ευρώ μέσα στον Οκτώβριο μόνο, και αυτός είναι ο βασικός λόγος που ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη υποχώρησε εκ νέου τον Σεπτέμβριο στο 0,3%, το χαμηλότερο επίπεδα 5 ετών.

«Η πτώση των τιμών πετρελαίου αποτελούν πρόβλημα για την ΕΚΤ», σχολιάζει ο Marco Valli, οικονομολόγος της UniCredit, που προσθέτει όμως ότι η κατάσταση θα ήταν πολύ χειρότερη χωρίς την πτώση του νομίσματος. «Αν το ευρώ κινείτο στα $1,40 ο πληθωρισμός της ευρωζώνης θα ήταν μηδενικός».

Το φθηνότερο ευρώ προκαλεί ικανοποίηση στους επιχειρηματίες που επι μακρόν ζητούν ανάληψη δράσης για να συγκρατηθεί το νόμισμα. Αλλά οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι δεν είναι σαφές το πόσο θα βοηθήσει η υποτίμηση την αναιμική ανάκαμψη.

Θεωρητικώς, μια αύξηση στα εταιρικά κέρδη θα βοηθούσε τις επιχειρηματικές επενδύσεις, τις προσλήψεις και την κατανάλωση. Αλλά οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η σχέση ανάμεσα στην συναλλαγματική ισοτιμία και τους όγκους εξαγωγών δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη. Υπάρχουν αμφιβολίες για το πόση διαφορά θα προκαλέσει η πτώση του ευρώ στους εξαγωγείς των διαφόρων κρατών.

«Οι πλούσιοι Άραβες συνεχίζουν να αγοράζουν Mercedes," σχολιάζει ο κ. Valli. "Οι ιταλικές ή ισπανικές εταιρίες ενδιαφέρονται περισσότερο για την ανταγωνιστικότητα των τιμών, όταν τα προϊόντα τους είναι χαμηλότερης τεχνολογικής ποιότητας και πιο ευάλωτα στον ανταγωνισμό από τις αναδυόμενες αγορές».

Υπολογίζει ότι η πτώση 5% στην εμπορική ισοτιμία του ευρώ θα προσθέσει 0,4-0,5 ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη της ευρωζώνης, κυρίως στο α΄ εξάμηνο του επομενου έτους.

Αλλοι πάντως προειδοποιούν ότι οι χώρες της περιφέρειας του Νότου ίσως ευνοηθούν ελάχιστα από την πτώση του ευρώ. Ο Jacques Cailloux της Nomura, αναφέρει ότι ο εξαγωγικός κλάδος της Γαλλίας έχει υποστεί «διαρθρωτική ζημιά» και έτσι δύσκολα θα ευνοηθεί πολύ από το φθηνότερο νόμισμα.

Τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα θα απολαύσουν οι χώρες όπου οι εξαγωγές καταλαμβάνουν μεγαλύτερο κομμάτι του ΑΕΠ. Η Nomura υπολογίζει ότι πτώση 10% του ευρώ θα αυξήσει το γερμανικό ΑΕΠ κατά 0,43%. Η Ιταλία θα ευνοηθεί εξίσου με την Γερμανία, ενώ το γαλλικό ΑΕΠ κατά μόνο 0,2 ποσοστιαίες μονάδες και το ισπανικό καθόλου.

Επιπλέον, όση τόνωση κι αν προσφέρει το αδύναμο ευρώ στον πληθωρισμό και την ανάπτυξη της ευρωζώνης, η επίδραση θα εξανεμιστεί αν δεν υποστηριχθεί με μεταρρυθμίσεις. «Το αδύναμο ευρώ θα βοηθήσει τους εξαγωγείς και η πτώση του πετρελαίου θα ισοφαρίσει την άνοδο του κόστους εισαγωγών. Αλλά αυτά δεν επαρκούν: Η ευρωζώνη χρειάζεται εγχώριες πηγές ανάπτυξη. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα» σχολιάζει ο Guntram Wolff του think-tank Bruegel.

Οι αναλυτές τονίζουν ότι θα χρειαστεί πολύ μεγαλυτερη υποτίμηση από όση μεχρι τώρα, για να επανέλθει ο πληθωρισμός κοντά στον στόχο της ΕΚΤ.

Αντιθέτως όμως, το πρόσφατο ράλι του δολαρίου «σκάλωσε» την περασμένη εβδομάδα και την περασμένη Τετάρτη το ευρώ εμφάνισε την μεγαλύτερη ανάκαμψη σε ένα χρόνο και πλέον έναντι του δολαρίου.

«Φαίνεται ότι το επόμενο μέτωπο στον διεθνή νομισματικό πόλεμο, θα είναι ευρωπαϊκό», γράφει ο Peter Kinsella της Commerzbank.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation