Γυρίζει μπούμερανγκ η ελληνική δέσμευση για πρόωρη έξοδο

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έκανε μια ριψοκίνδυνη κίνηση την περασμένη εβδομάδα για να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης και να κρατήσει ενωμένο τον κυβερνητικό συνασπισμό: υποσχέθηκε στους βουλευτές ότι η χώρα θα έχει βγει από το μνημόνιο ως το τέλος του έτους.

Ωστόσο το σχέδιο του κ. Σαμαρά να πραγματοποιήσει μια καθαρή έξοδο από το πρόγραμμα διάσωσης της Ε.Ε. και να αρνηθεί τη γραμμή διάσωσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου φαίνεται να γυρίζει μπούμερανγκ με δραματικό τρόπο.

Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων σκαρφάλωσαν πάνω από το 9% την Πέμπτη, στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας χρονιάς, καθώς οι επενδυτές αμφιβάλλουν ότι η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες χωρίς εξωτερική βοήθεια, πόσο μάλλον να προχωρήσει σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

Στα προβλήματα του Έλληνα πρωθυπουργού έχει προστεθεί και η διεύρυνση στο προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος απειλεί να αναλάβει την εξουσία μέσα στους επόμενους μήνες, αποτέλεσμα που θεωρούν πιθανό ακόμα και μερικά μέλη της Νέας Δημοκρατίας.

Η αφορμή θα είναι η ψηφοφορία για πρόεδρο τον Φεβρουάριο, όπου ο συνασπισμός θα πρέπει να συγκεντρώσει επιπλέον 25 ψήφους για να εξασφαλίσει τη νίκη του υποψηφίου που θα προτείνει. Αν δεν τα καταφέρει, θα προκηρυχθούν εθνικές εκλογές τον Μάρτιο.

«Είναι προφανές ότι οι επενδυτές δεν έχουν εμπιστοσύνη στη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση αν φύγει η τρόικα» ανέφερε ο Τάκης Μίχας, πολιτικός αναλυτής, αναφερόμενος στους διεθνείς δανειστές της χώρας, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ.

Ο κ. Σαμαράς έκανε γρήγορα πίσω, διαβεβαιώνοντας τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου τη Δευτέρα ότι η Αθήνα θα δεχθεί μια προληπτική προαιρετική γραμμή πίστωσης όταν λήξει το πρόγραμμα διάσωσης της Ε.Ε. το Δεκέμβριο: το μέγεθός της είναι υπό διαπραγμάτευση με τους διεθνείς δανειστές.

Αλλά δεδομένου του πολύ αβέβαιου outlook των αγορών, ο πρωθυπουργός θα δεχθεί αυξημένη πίεση να μην εγκαταλείψει ούτε το πρόγραμμα του ΔΝΤ, το οποίο λήγει τον Μάρτιο του 2016, και περιλαμβάνει άλλα €12 δισ. βοήθειας.

Το σχέδιο του κ. Σαμαρά ακολούθησε το παράδειγμα της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας. Οι δύο χώρες αποχώρησαν από τα προγράμματα διάσωσης χωρίς να δεχτούν προαιρετικές γραμμές πίστωσης και εποπτεία από την τρόικα. Και οι δύο κυβερνήσεις παρουσίασαν τις «καθαρές» εξόδους ως ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας και ως έναν καλό λόγο για πανηγυρισμούς.

Αλλά η αντίδραση των αγορών στο σχέδιο του κ. Σαμαρά δείχνει πως υπάρχουν ακόμα μεγάλες αμφιβολίες για την Ελλάδα, το επίκεντρο της κρίσης στην ευρωζώνη.

«Ενώ η Ελλάδα φαίνεται να έχει κάνει πρόοδο, τα κράτη της ευρωζώνης ανησυχούν για τις μεσοπρόθεσμες προκλήσεις και το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν διαθέτει τη δική της μεταρρυθμιστική ατζέντα» ανέφερε ο Mujtaba Rahman της Eurasia Group.

O κ. Σαμαράς είχε δεχθεί επίθεση στην Ευρώπη επειδή αντιστάθηκε στο πρώτο μνημόνιο για να έχει πολιτικό κέρδος. Αλλά από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2012 στο απόγειο της κρίσης, η κυβέρνησή του έχει κερδίσει εύσημα από τους πιστωτές για τη σφιχτή δημοσιονομική πολιτική. Το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας, αναμένεται να φτάσει στο 2% του ΑΕΠ το 2014.

Ωστόσο, δεκάδες δομικές μεταρρυθμίσεις για το άνοιγμα των εγχώριων αγορών προϊόντων και υπηρεσιών μένουν να ολοκληρωθούν. Η φοροαποφυγή των πλουσίων παραμένει πρόβλημα, ενώ η συγκυβέρνηση έχει επανειλημμένως αναβάλει τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.

Ο κ. Σαμαράς έθιξε τους ψηφοφόρους του «κέντρου» τον Ιούλιο, διορίζοντας πολλά μέλη της «σκληροπυρηνικής δεξιάς» σε κυβερνητικές θέσεις. Μεταξύ αυτών, ο Μάκης Βορίδης - πρώην μέλος της Χρυσής Αυγής που έγινε υπουργός Υγείας.

Σύμφωνα με αναλυτές, η μετακίνηση του πρωθυπουργού δεξιότερα έδωσε επιπλέον ώθηση στον ΣΥΡΙΖΑ, διευρύνοντας την ψαλίδα μεταξύ των δύο κομμάτων από 3,8% στις ευρωεκλογές του Μαΐου, σε επίπεδα υψηλότερα του 6% με βάση τα τελευταία γκάλοπ.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Σκουρλέτης, τάραξε τα νερά εντός της εβδομάδας όταν είπε ότι η συγκυβέρνηση αναζητά κεφάλαια από την ελληνική επιχειρηματική κοινότητα –που ήδη προβληματίζεται από την πιθανότητα αριστερής κυβέρνησης- για να αγοράσει στήριξη για τον υποψήφιο για την προεδρία της Δημοκρατίας, με αντάλλαγμα συμβιβασμούς σε φορολογικά ζητήματα και άλλες υποχρεώσεις.

Εάν επιβεβαιωθεί σε εκλογική αναμέτρηση η πρωτοκαθεδρία του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις, υπολείπεται μιας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας κατά 10 με 15 βουλευτές, αλλά θα βρίσκεται σε θέση ισχύος για να διαπραγματευτεί έναν συνασπισμό με ένα κόμμα της Αριστεράς ή του Κέντρου.

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ρίξει τους τόνους στην αντιγερμανική ρητορική του, αλλά συνεχίζει να θέλει μια επαναδιαπραγμάτευση και γενναίο κούρεμα του χρέους, το οποίο αναμένεται να διαμορφωθεί φέτος στην υψηλότερη τιμή του, στο 174% του ΑΕΠ, επίπεδα που θεωρεί μη διατηρήσιμα.

«Το ελληνικό πολιτικό ρίσκο αυξάνεται, ανεξαρτήτως της συμφωνίας που θα κάνει ο Α. Σαμαράς με τους διεθνείς πιστωτές. Οι επενδυτές νιώθουν άβολα απλώς και μόνο με την υπόνοια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί σύντομα να διαχειρίζεται την ελληνική οικονομία», υπογραμμίζει ο κ. Μίχας.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation