Η Σκοτία και οι εφιάλτες της Μαδρίτης

Είναι πολύ διακριτικοί για να το πουν ανοιχτά, έστω και κατ' ιδίαν. Αλλά οι Ισπανοί πολιτικοί δύσκολα καταφέρνουν να κρύψουν την αναστάτωσή τους για το πολιτικό δράμα που εκτυλίσσεται στη βρετανική νήσο.

Γιατί, αναρωτιούνται, άφησε η βρετανική κυβέρνηση τη Σκοτία να διεξαγάγει δημοψήφισμα ανεξαρτησίας και με τέτοιους όρους; Πώς μπόρεσε το Λονδίνο να αφήσει τα πράγματα να φτάσουν μέχρι εκεί; Τι παρακίνησε τον Ντέιβιντ Κάμερον να βάλει αυτό το βαρύ πολιτικό στοίχημα πάνω στην ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου;

Όποιες κι αν είναι οι απαντήσεις, οι Ισπανοί αξιωματούχοι δηλώνουν αδιάλλακτα ότι δεν πρόκειται να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Οι πολιτικοί ηγέτες της βορείου περιοχής της Καταλονίας έχουν ζητήσει να διεξαχθεί κι εκεί δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, αλλά όχι δεσμευτικό, μέσα σε δύο μήνες. Για τη Μαδρίτη όμως δεν υπάρχει θέμα: Το καταλανικό δημοψήφισμα πρέπει και θα σταματήσει. Το σκοτσέζικο δημοψήφισμα ήταν τεράστιο σφάλμα. «Δεν θα κάνουμε το ίδιο λάθος», δηλώνουν.

Η Μαδρίτη επιμένει ότι η Σκοτία και η Καταλονία είναι εκ διαμέτρου διαφορετικές περιπτώσεις. Πάνω απ' όλα, το ισπανικό σύνταγμα θέτει αμετακίνητα εμπόδια σε οποιαδήποτε απόσχιση. Επίσης δεν αφήνει κανένα περιθώριο για τοπικά δημοψηφίσματα, όπως εκείνο που έχουν ζητήσει οι Καταλανοί ηγέτες για τις 9 Νοεμβρίου.

Όσο κι αν υπερθεματίζει όμως η Μαδρίτη στις μεγάλες αντιθέσεις ανάμεσα στα δύο κινήματα, οι Ισπανοί πολιτικοί γνωρίζουν καλά ότι το σκοτσέζικο δημοψήφισμα έχει γίνει ένα κρίσιμο σημείο αναφοράς. Η καταλανέζικη εκστρατεία αντλεί έμπνευση και ενθάρρυνση από την κάλπη της Σκοτίας. Το γεγονός και μόνο ότι συμβαίνει δείχνει ότι είναι εφικτή η ειρηνική διάλυση ενός δυτικοευρωπαϊκού κράτους, ακόμη κι αν το ενώνουν τρεις αιώνες συμβίωσης.

Στην πράξη, οι ηγέτες της Καταλονίας ελπίζουν ότι η Σκοτία θα λειτουργήσει ως θεσμικός κυματοθραύστης, ανοίγοντας ένα ασφαλές πέρασμα για το νέο καταλανικό κράτος προς τις Βρυξέλλες και την ένταξη στην Ε.Ε. Δυστυχώς για τη Σκοτία (και την Καταλονία) ένα από τα πιο περίπλοκα εμπόδια είναι η ίδια η Ισπανία. Όπως κάθε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, η Μαδρίτη έχει τη δύναμη να θέσει βέτο στην αίτηση του Εδιμβούργου ή, τουλάχιστον, να κάνει τη διαδικασία όσο το δυνατόν πιο βραδεία και δυσάρεστη.

Μέχρι στιγμής οι Ισπανοί αξιωματούχοι αρνούνται να εξηγήσουν πώς ακριβώς θα αντιμετωπίσει η Μαδρίτη μια ανεξάρτητη Σκοτία. Και οι αναλυτές τονίζουν ότι η Ισπανία ίσως εν τέλει να μην μπορέσει ή να μη θελήσει, να εμποδίσει τους Σκοτσέζους από το να φθάσουν στον προορισμό τους. Αλλά σε κάθε περίπτωση, η Μαδρίτη δεν έχει στόχο να διευκολύνει ή να επιταχύνει την προσπάθεια, όπως δήλωσε και ο πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι στο κοινοβούλιο. «Όλοι στην Ευρώπη πιστεύουμε ότι αυτές οι εξελίξεις είναι πολύ αρνητικές... Παράγουν οικονομική ύφεση και φτώχεια για όλους», προειδοποίησε.

Την ίδια ώρα, το μήνυμα από τη Μαδρίτη είναι ότι οι Καταλανοί θα πρέπει να προσέχουν τι εύχονται να γίνει. Αν επικρατήσει το «ναι» στο σκοτσέζικο δημοψήφισμα υπέρ της απόσχισης, η στάση της Μαδρίτης όχι μόνο δεν θα μαλακώσει απέναντι στο καταλανέζικο δημοψήφισμα, αλλά θα σκληρύνει, καθώς η ισπανική κυβέρνηση θα πειστεί ότι εν τέλει έχει δίκιο να προσπαθεί να αποτρέψει με κάθε μέσο την κάλπη της Καταλονίας.

Επιπλέον, η Μαδρίτη πείθεται όλο και περισσότερο ότι η σκληρή της γραμμή ενάντια στα κινήματα περιφερειακής ανεξαρτησίας αρχίζουν να έχουν απήχηση σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Οι Ισπανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι οι πολιτικοί στο Βερολίνο, στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι και στη Ρώμη γίνονται όλο και πιο ανήσυχοι για τους οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους που θέτουν τα αποσχιστικά κινήματα σε όλη την ήπειρο.

«Η στάση των μελών της Ε.Ε. έναντι των αποσχίσεων θα γίνει πιο σκληρή,» προβλέπει κορυφαίος Ισπανός πολιτικός. «Όλοι θέλουν να αποφύγουν το ντόμινο».

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation