Soros: Ο δολοφόνος της στερλίνας ψηφίζει «όχι» στην ανεξαρτησία της Σκοτίας

Αυτή είναι η χειρότερη δυνατή στιγμή για την Βρετανία να εξετάζει ζήτημα αποχώρησης από την ΕΕ – ή για την Σκοτία να εξετάζει απόσχιση από την Βρετανία.

Η ΕΕ είναι ένα ημιτελές σχέδιο των ευρωπαϊκών κρατών που έχουν θυσιάσει μέρος της κυριαρχίας τους για να σχηματίσουν μια ολοένα στενότερη ένωση η οποία βασίζεται σε κοινές αξίες και ιδανικά. Αυτές οι κοινές αξίες δέχονται τώρα επίθεση σε πολλαπλά μέτωπα. Ο ακήρυχτος πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας είναι ίσως το πιο άμεσο παράδειγμα, αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση το μοναδικό. Η αναζωπύρωση του εθνικισμού και ανελεύθερη δημοκρατία ενισχύονται στην Ευρώπη, στα σύνορά της και σε όλο τον κόσμο.

Από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, μαζί με τις ΗΠΑ, ήταν οι κύριοι υποστηρικτές της επικρατούσας διεθνούς τάξης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη, συγκλονισμένη από την κρίση του ευρώ, έχει γίνει εσωστρεφής, αποδυναμώνοντας έτσι την ικανότητά της να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις.

Η κατάσταση επιδεινώνεται επειδή και οι ΗΠΑ έκαναν το ίδιο, αν και για διαφορετικούς λόγους. Η ενασχόληση των ΗΠΑ με τα εγχώρια θέματα έχει δημιουργήσει ένα κενό που προσπαθούν να καλύψουν φιλόδοξες περιφερειακές δυνάμεις.

Η συνεπακόλουθη κατάρρευση της διεθνούς διακυβέρνησης έχει οδηγήσει σε μια πληθώρα ανεπίλυτων κρίσεων σε όλο τον κόσμο. Το πρόβλημα είναι εντονότερο στη Μέση Ανατολή. Η ξαφνική εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε, είναι το πιο φρικιαστικό παράδειγμα του πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα και πόση ανθρώπινη οδύνη μπορεί να προκαλέσει.

Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η στρατιωτική σύγκρουση εξαπλώνεται στην Ευρώπη. Δύο ριζικά διαφορετικές μορφές διακυβέρνησης ανταγωνίζονται για την κυριαρχία. Η ΕΕ υποστηρίζει την αρχή της φιλελεύθερης δημοκρατίας, της διεθνούς διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου. Στη Ρωσία, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν διατηρεί την επίφαση της δημοκρατίας, ενώ παράλληλα εκμεταλλεύεται μία ρητορική εθνοτικού και θρησκευτικού λαϊκισμού για να δημιουργήσει λαϊκή υποστήριξη στο διεφθαρμένο και αυταρχικό καθεστώς του.

Η Βρετανία, ως μεγάλη δύναμη και παγκόσμιο οικονομικό κέντρο, θα πρέπει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής απάντησης σε αυτή την απειλή. Αλλά, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ, έτσι και η Βρετανία ασχολείται με εσωτερικά θέματα. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός David Cameron επηρεάστηκε από τις αντιευρωπαϊκές πιέσεις – που δεν εκφράζονται μόνο στο εσωτερικό του κόμματός του – για να θέσει την ένταξη της Βρετανίας στην ΕΕ σε δημοψήφισμα το 2017. Παράλληλα, απομένουν μόνο λίγες ημέρες ως το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκοτίας. Ενώ λοιπόν, η Βρετανία θα έπρεπε να ασχολείται με τις απειλές που βάζουν σε κίνδυνο τον τρόπο ζωής της χώρας, εκείνη ασχολείται με διαφόρου τύπου διαζύγια.

Ένα διαζύγιο είναι πάντα δύσκολο. Η ψηφοφορία για την ανεξαρτησία της Σκοτίας θα αποδυναμώσει - σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο - τόσο το ακρωτηριασμένο Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και τη Σκοτία. Η ανεξάρτητη Σκοτία θα ήταν οικονομικά ασταθής, ειδικότερα εάν υλοποιηθούν οι απειλές για αθέτηση στην αποπληρωμή του χρέους.

Μετά από όλα τα προβλήματα που κατέδειξε το εγχείρημα της ευρωζώνης με την κρίση του ευρώ, εάν Σκωτία και Ηνωμένο Βασίλειο μπουν σε μία νομισματική ένωση χωρίς να υπάρχει πολιτική ένωση, είναι σαν να κάνουν ένα βήμα προς τα πίσω. Χωρίς αυτό το βήμα όμως, η ανεξάρτητη Σκοτία δεν θα μπορούσε να επωφεληθεί από τα χαμηλά επιτόκια που συνεπάγεται η ισχυρή λίρα. Αυτά τα θέματα θα έπρεπε να υπερτερούν σε όποια πιθανά οφέλη θα μπορούσε να φέρει η ανεξαρτησία.

Ναι, υπάρχουν σημαντικές διαφορές πολιτικής μεταξύ της Σκοτίας και το υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου. Σε πολλά ζητήματα, κυρίως την εκπαίδευση, στην Σκοτία υπάρχει μία προσέγγιση που κλείνει προς τα αριστερά. Αλλά η Σκωτία θα είναι σε καλύτερη θέση να πετύχει τους πολιτικούς της στόχους ως μέρος μιας ενωμένης Βρετανίας, που αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το ίδιο ισχύει και το θέμα της βρετανικής εξόδου από την Ευρώπη. Οι διαφορές πολιτικής μπορούν γεφυρωθούν. Το διαζύγιο θα αποδυναμώσει την Βρετανία. Όσοι ζητούν την έξοδο φαίνεται πως έχουν ξεχάσει ότι η Βρετανία διαθέτει σήμερα τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό. Η ένταση στην ΕΕ, αλλά όχι στην ευρωζώνη, επιτρέπει στην Βρετανία να απολαμβάνει τα οφέλη χωρίς τους περιορισμούς του νομίσματος.

Επιπλέον, η Βρετανία ανέκαθεν έπαιζε έναν εξισορροπητικό ρόλο μεταξύ εχθρικών συνασπισμών. Η απουσία της θα μειώσει σημαντικά και το βάρος της ΕΕ στη διεθνή κοινότητα.

Η ΕΕ έχει αποδειχθεί ότι είναι ο καλύτερος εγγυητής ειρήνης και ασφάλειας μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η σημασία της διατήρησης των κοινών αξιών που στηρίζουν έναν ολόκληρο τρόπο ζωής υπερβαίνουν κατά πολύ τα ενδεχόμενα πλεονεκτήματα της ανεξαρτησίας. Οι δύσκολες στιγμές που αντιμετωπίζουμε απαιτούν ενίσχυση της ενότητας, όχι διαζύγιο.

Μόνο αν η Βρετανία αδυνατεί να επιλύσει τις διαφορές της με την ΕΕ και οι φιλοευρωπαίοι Σκωτσέζοι (αφού ψηφίσουν να παραμείνουν εντός του Ηνωμένου Βασιλείου) καταλήξουν άθελά τους εκτός Ευρώπης το 2017, θα έχει η Σκοτία σοβαρό λόγο να προχωρήσει σε νέο δημοψήφισμα. Εάν η κατάσταση φτάσει σε αυτό το σημείο, τότε η Σκοτία θα είναι σε διαφορετική θέση, που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την απόσχιση.

Εάν όμως, οι Σκοτσέζοι ψηφίσουν τώρα την ανεξαρτησία τους από το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι σαν να παραδίδουν πρόωρα την ισχύ της Σκοτίας στο Λονδίνο και την ισχύ της Βρετανίας στη διεθνή κοινότητα.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation