Ο πόλεμος των μυστικών υπηρεσιών στην Ουκρανία

Πέντε ημέρες μετά την κατάρριψη της πτήσης ΜΗ17 σε έναν σιτοβολώνα της ανατολικής Ουκρανίας, οι ΗΠΑ και η Ρωσία φαίνεται πως έχουν εγκλωβιστεί σε έναν πόλεμο μυστικών υπηρεσιών για να εξηγήσουν τι συνέβη στο αεροσκάφος και στους 298 επιβάτες του.

Οι αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ προχώρησαν την Τρίτη σε ένα ασυνήθιστο βήμα. Ενημέρωσαν τον Τύπο για τα στοιχεία που τους οδηγούν στην εκτίμηση ότι η αεροπορική τραγωδία συνδέεται με την εκτόξευση πυραύλου από περιοχή που ελέγχεται από τους φιλορώσους αντάρτες.

Ουσιαστικά, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να ανακτήσουν τον έλεγχο στην εξιστόρηση των γεγονότων αυτής της τραγωδίας. Είχαν προηγηθεί αντίστοιχες προσπάθειες από το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας να απαξιωθεί η αμερικανική εκδοχή των γεγονότων και να δημιουργηθεί σύγχυση ως προς τις αιτίες της πτώσης του αεροσκάφους.

«Είναι η κλασική προσπάθεια να επιρριφθούν οι ευθύνες στα θύματα», δήλωσε ανώτατος αξιωματούχος των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για τα επιχειρήματα της ρωσικής πλευράς. «Βλέπουμε ένα στενό μαρκάρισμα από τη ρωσική κυβέρνηση ώστε να υπάρξει χειραγώγηση των media μέσω φιλικά προσκείμενων παραγόντων ώστε να διαδοθεί η ρωσική εκδοχή της ιστορίας».

Η πτώση του αεροσκάφους έφερε σε δύσκολη θέση την κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι μπορεί να δηλώνουν βέβαιοι για τα συμπεράσματά τους, αλλά με τις παλαιότερες αποτυχίες και κυρίως τα γεγονότα που οδήγησαν στον πόλεμο του Ιράκ το 2003 ενδεχομένως να μην επιδίωκαν τόση δημοσιότητα.

Παράλληλα, η Ουάσιγκτον ανησυχεί μήπως, εάν κοινοποιήσει πολύ μεγάλο μέρος των στοιχείων που έχει από δορυφόρους και άλλα εργαλεία παρακολούθησης, δώσει στους Ρώσους χρήσιμη γνώση για τις δυνατότητες συλλογής πληροφοριών που διαθέτει.

Η αμερικανική εκδοχή στηρίζεται εν μέρει σε πληροφορίες που έχουν σταχυολογηθεί από αισθητήρες δορυφόρων. Είναι, όμως, επίσης εντυπωσιακός ο βαθμός στον οποίο η κυβέρνηση Ομπάμα στηρίζεται σε post των social media και στο YouTube για να στηρίξει τα επιχειρήματά της, συμπεριλαμβάνοντας μηνύματα στο Twitter από αυτονομιστές αντάρτες και video από μετακινήσεις οπλισμού αντί για απόρρητες πληροφορίες που έχει συλλέξει το Πεντάγωνο.

«Όλοι θα παρουσιάζουν τις εικόνες τους πολύ-πολύ επιλεκτικά» εξηγεί ο Keir Gile, αναλυτής για θέματα που αφορούν τη Ρωσία του think tank διεθνών σχέσεων Chatham House και συμπληρώνει: «Καμία από τις δύο πλευρές δεν θα θέλει να γίνει πολύ επεξηγηματική για όσα έχει δει από τους δορυφόρους. Δεν θέλουν να προδώσουν τις δυνατότητές τους».

Μία ημέρα πριν από τις δηλώσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας υποστήριξε ότι καταρρίπτονται τα επιχειρήματα όσων ρίχνουν τις ευθύνες στους αυτονομιστές για την πτώση της πτήσης ΜΗ 17. Μπροστά σε μία τεράστια οθόνη με φωτογραφίες που σχολιάστηκαν με ωμότητα, οι Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν πως μπορούν να αποδείξουν ότι ο εκτοξευτής πυραύλων Buk-M1 βρισκόταν στην πόλη Krasnoarmeisk η οποία ελέγχεται από το Κίεβο και όχι στην πόλη Krasnodon όπως είχε νωρίτερα εκτιμηθεί. Η ρωσική ανάλυση ήταν σχεδόν ίδια με το μπαράζ των αναρτήσεων που εμφανίστηκαν 24 ώρες νωρίτερα σε φιλορωσικά blog και social media.

Σε κάθε περίπτωση, άλλοι μπλόγκερ και αναλυτές αργότερα υποστήριξαν ότι υπήρχαν λάθη στη ρωσική εκδοχή. Στη φωτογραφία που έδειξαν οι Ρώσοι φαίνονται εμφανώς πάνω από τον εκτοξευτή καλώδια για τρόλεϊ. Μόνο που στη συγκεκριμένη πόλη δεν υπάρχει τρόλεϊ. Επίσης, ο αντιστράτηγος Αντρέι Καταπόλοφ περιέγραψε ενδείξεις ραντάρ, από ένα ουκρανικό τζετ SU-25 το οποίο δήλωσε ότι πετούσε κοντά στην πτήση ΜΗ 17. Λίγο μετά τις δηλώσεις του, χρήστες της Wikipedia με διεύθυνση ΙΡ που χρησιμοποιεί η ρωσική κυβέρνηση, επεξεργάστηκε την περιγραφή για το μαχητικό Su-25 και συγκεκριμένα το ύψος στο οποίο μπορεί να πετάξει. Μπορεί να φτάσει στα 7.000 μέτρα, ενώ η πτήση ΜΗ 17 πετούσε στα 11.000 μ.

«Πολλά από αυτά που συμβαίνουν είναι σαν να έχουν βγει από το επιχειρησιακό εγχειρίδιο των κατασκόπων στην εποχή της Σοβιετικής Ένωσης» αναφέρει ο Nigek Inkster, διευθυντής του τμήματος Διεθνών Απειλών στο Διεθνές Ινστιτούτο Αμυντικών Μελετών και πρώην υποδιευθυντής της βρετανικής ΜΙ6. «Είναι μία κλασική περίπτωση. Αρχικά εξασφάλισαν τις δικές τους πληροφορίες και φρόντισαν να διαψεύσουν παντελώς την εκδοχή της άλλης πλευράς. Στη συνέχεια προέβαλαν τη δική τους εκδοχή όσο περισσότερο μπορούσαν».

Η αμερικανική αντίδραση ήταν να γελοιοποιήσει τους ισχυρισμούς των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν εξακριβώσει Αμερικανοί αξιωματούχοι, η Ουκρανία δεν θα μπορούσε να έχει καταρρίψει το αεροσκάφος, επειδή τα συστήματα SA-11 που έχει ο ουκρανικός στρατός ήταν εκτός εμβέλειας από το σημείο όπου έγινε η εκτόξευση του πυραύλου, αλλά και από το σημείο όπου έπεσε το αεροπλάνο. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι ο χάρτης που έδωσε η Ρωσία για τις τοποθεσίες των συστημάτων SA-11 είναι λάθος.

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν επίσης ότι ο ρωσικός ισχυρισμός περί ουκρανικού μαχητικού αεροσκάφους που θα μπορούσε να είχε καταρρίψει το μαλαισιανό αεροπλάνο δεν στέκει επειδή οι φωτογραφίες δείχνουν εκτόξευση πυραύλου από το έδαφος.

Αντιθέτως, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η Ρωσία εξακολουθεί να παρέχει στους αυτονομιστές της ανατολικής Ουκρανίας βαρύ οπλισμό και υποστηρίζουν ότι η Μόσχα συγκεντρώνει περισσότερα όπλα σε μία στρατιωτική εγκατάσταση στο Ροστόφ, στη νοτιοδυτική Ρωσία, που χρησιμοποιείται ως κέντρο εκπαίδευσης και μεταφοράς οπλισμού για τους αντάρτες.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation