Η ΕΚΤ πρέπει τώρα να αγοράσει... μετοχές!

Το ΑΕΠ της ευρωζώνης εμφανίζει ήπια ανάπτυξη. Όμως αυτή η ευνοϊκή είδηση συγκαλύπτει μια σοβαρή οικονομική ασθένεια. Ο πληθωρισμός έχει διολισθήσει αρκετά κάτω από το 1%. Πολλοί παρατηρητές δηλώνουν ότι, αν δεν δράσει η ΕΚΤ αποφασιστικά, η ευρωζώνη θα πέσει σε αποπληθωρισμό.

Σε πολλές οικονομίες της Νοτίου Ευρώπης έχουν ήδη εμφανιστεί αρνητικοί δείκτες τιμών καταναλωτή. Μπορεί αυτό να τις βοηθάει, κάνοντας τις εξαγωγές τους ανταγωνιστικότερες από των ξένων. Ενέχει όμως και τον κίνδυνο οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις να αναστείλουν τις αγορές, περιμένοντας να πέσουν οι τιμές ακόμη χαμηλότερα.

Όταν ενσκήψει το σπιράλ του αποπληθωρισμού, είναι δύσκολο να σταματήσει. Οι καταστροφικές του επιδράσεις είναι ορατές στην Ιαπωνία, που έχει ήδη υποφέρει από δύο χαμένες δεκαετίες από τότε που άφησε τον αποπληθωρισμό να κυριαρχήσει.

Όμως τα επιτόκια στην ευρωζώνη είναι ήδη κοντά στο μηδέν. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την κεντρική τράπεζα -στρατηγική που έχουν τιμήσει η αμερικανική Federal Reserve και η Bank of England- είναι τόσο ακανθώδες θέμα που ουσιαστικά διαγράφεται από την ατζέντα. Το απογοητευτικό συμπέρασμα είναι ότι η ΕΚΤ έχει λίγα περιθώρια κινήσεων.

Η ηττοπάθεια όμως είναι πρώιμη. Η ΕΚΤ θα πρέπει να αγοράσει μετοχές στη δευτερογενή αγορά. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα δυνητικό φάρμακο για την οικονομική ασθένεια της ευρωζώνης. Είναι συμβατή με τις νομικές δικαιοδοσίες της και, σε αντίθεση με τις αγορές κρατικών ομολόγων, δεν έχει υποστεί τις εξουθενωτικές επικρίσεις των πολιτικών ηγετών της ευρωζώνης.

Με την πρώτη ματιά, ακούγεται ύποπτο. Ωστόσο είναι μια προσέγγιση με πολλές αρετές. Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειωθεί το κόστος κεφαλαίου των επιχειρήσεων. Επίσης θα ανεβάσει τις αγορές. Κατά τη διάρκεια της κρίσης χρεών η ΕΚΤ αγόρασε ιταλικά κρατικά ομόλογα αξίας 80 δισ. ευρώ για να ηρεμήσει τις αγορές. Αν έβαζε ένα ανάλογο ποσό σε ιταλικές μετοχές, τα αποτελέσματα θα ήταν θεαματικά.

Μια τέτοια κίνηση θα βοηθούσε τους ιδιώτες αποταμιευτές, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις και άλλους που κατέχουν μετοχές. Το πιο σημαντικό είναι όμως οι επιπτώσεις που θα έχει στην πραγματική οικονομία. Θα γίνουν αισθητές σε ευρύ πεδίο. Οι εταιρίες θα διευκολυνθούν στην άντληση κεφαλαίων και θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναλάβουν επενδυτικά έργα με τα οποία θα επεκταθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα και θα αυξηθεί η απασχόληση.

Επιπλέον, δεδομένου ότι οι τράπεζες είναι επίσης κάτοχοι μετοχών, οι ισολογισμοί τους θα ενισχυθούν. Αν η ΕΚΤ επιμείνει για πρόσθετες ανακεφαλαιοποιήσεις, οι υψηλότερες μετοχικές αποτιμήσεις θα σημαίνουν ότι αυτές θα γίνουν με πιο ελκυστικούς όρους. Έτσι οι τράπεζες θα έχουν καλύτερη θέση ώστε να αυξήσουν τον δανεισμό. Η ισχυροποίηση της μετοχικής βάσης του τραπεζικού κλάδου,θα κάνει τη θεραπεία να χτυπήσει στην καρδιά της ασθένειας.

Αν και η απόφαση θα είναι πρωτοφανής για την ΕΚΤ, θα έχει καλή παρέα. Υπάρχουν προηγούμενα από θεσμούς με ανάλογη αξιοπιστία. Η νομισματική αρχή του Χονγκ Κονγκ ανέλαβε ανάλογη δράση κατά την ασιατική κρίση του 1998 κι έβγαλε κέρδος. Η ελβετική κεντρική τράπεζα διαθέτει πάνω από το 10% των αποθεμάτων της σε μετοχές.

Συνολικά, το ένα τέταρτο του συνόλου των κεντρικών τραπεζών σήμερα έχει στα αποθέματά του μετοχές. Το ποσό που χρειάζεται η ΕΚΤ να δαπανήσει για να έχει ένα θετικό αποτέλεσμα θα είναι ελάχιστο σε σχέση με εκείνο που θα χρησιμοποιείτο σε περίπτωση αγορών ομολόγων, με δεδομένη τηνσχετική στενότητα των χρηματιστηριακών αγορών.

Επιπλέον, αν η ΕΚΤ δράσει τώρα, θα δώσει πρόσθετη ώθηση στην ορμή που ήδη έχει συγκεντρωθεί στις αγορές. Πέρσι τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ενισχύθηκαν δυνατά. Η τάση αυτή πιθανότατα θα διατηρηθεί, ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα όπου η κρίση ήταν πλέον σοβαρή, αλλά πλέον είναι ορατά και τα σημάδια οικονομικής αναζωογόνησης. Αν εμφανιστεί αγοραστής σε μια ανερχόμενη αγορά, η ΕΚΤ θα αποκτήσει αμέσως πλεονέκτημα σε ενδεχόμενες μελλοντικές πτώσεις.

Οι επικριτές ίσως ισχυριστούν ότι οι αγορές μετοχών δεν θα ευνοήσουν τις μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, πολύ λίγες εκ των οποίων είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια. Όμως οι έμμεσες επιδράσεις ενός τέτοιου προγράμματος θα ανεβάσουν όλες τις βάρκες. Πολλές μικρές εταιρίες προμηθεύουν μεγαλύτερες. Θα κερδίσουν πολλά αν υπάρχουν δυνατότερες τράπεζες που θα αρχίσουν ξανά να δανείζουν επιχειρήσεις.

Θεωρούμε ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος αποπληθωρισμού στην ευρωζώνη είναι να αγοράσει η ΕΚΤ μετοχές. Ίσως ήλθε η ώρα η κεντρική τράπεζα να δοκιμάσει νέο φάρμακο.

*Ο αρθρογράφος είναι group chief investment officer της Generali.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation