Μορφωμένοι μετανάστες ξαναζωντανεύουν τα αστικά κέντρα

Ο επενδυτής της Silicon Valley, Tom Perkins, έκανε ένα τρομερό λάθος όταν συνέκρινε την κριτική στους πλούσιους Αμερικανούς -το 1%- με την επίθεση στους Εβραίους τη «νύχτα των κρυστάλλων» στη Γερμανία το 1938. Ο κ. Perkins, συνιδρυτής της Kleiner Perkins, έχει από τότε απολογηθεί για το σχόλιό του.

Δεν θα έπρεπε να ευλογεί τους εκατομμυριούχους, πόσο μάλλον να επικαλείται τους Ναζί, αλλά να εστιάσει σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη από υπεράσπιση: τους υπαλλήλους της Google και άλλων τεχνολογικών εταιρειών που πηγαινοέρχονται στη Sillicon Valley από το Σαν Φρανσίσκο με εταιρικά λεωφορεία. H αντίδρασή του προκλήθηκε εν μέρει από διαδηλώσεις στην πόλη κατά των μεταναστών που εργάζονται στις εταιρίες αυτές.

Ο Pete Seeger, ο τραγουδιστής που πέθανε αυτήν την εβδομάδα, ήταν ένθερμος υποστηρικτής των διακινούμενων εργαζομένων της Καλιφόρνιας. Αλλά οι σημερινοί διακινούμενοι εργαζόμενοι είναι πιθανότερο να έχουν πτυχία από το να δουλεύουν στα χωράφια – από το 2000 ως το 2010 το 30% των μεταναστών στις ανεπτυγμένες οικονομίες είχαν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Αυτό που θα έπρεπε να είχε πει ο κ. Perkins υπέρ των μορφωμένων διακινούμενων εργαζομένων είναι το εξής. Ναι, μπορεί να αυξάνουν τις τιμές των κατοικιών σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Σαν Φρανσίσκο και το Βερολίνο και να προκαλούν αλλαγές στην κουλτούρα ενοχλώντας ορισμένους «παλαιούς κατοίκους» στο όνομα των οποίων έγιναν οι διαδηλώσεις. Όμως τα οφέλη που προσφέρουν είναι περισσότερα από το κόστος.

Οι περισσότεροι από τους επιβάτες των λεωφορείων δεν είναι εκατομμυριούχοι, αν και είναι φιλόδοξοι. Πολλοί έρχονται από άλλα μέρη των ΗΠΑ ή από το εξωτερικό -το 64% των μηχανικών στη Sillicon Valley έχει γεννηθεί έξω- γιατί το IT προσφέρει οικονομικές ευκαιρίες. Ως αντάλλαγμα, εργάζονται πολύ σκληρά, ανοίγουν επιχειρήσεις και βοηθούν το μέρος να ανθήσει. Οι πόλεις που πρέπει να ανησυχούν είναι οι πόλεις που αγνοούν.

"Ορισμένες πόλεις καταφέρνουν να προσελκύουν ανώτερες δεξιότητες και μεγαλύτερα ταλέντα" αναφέρει ο Orly Lobel, καθηγητής νομικής στο πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και συγγραφέας του Talent Wants to be Free. "Μόλις ενώσεις όλα αυτά τα συστατικά, φτάνεις σε έναν ενάρετο κύκλο ευκαιριών και καινοτομίας".

Το Λονδίνο είναι πρωταρχικό παράδειγμα πόλης που προσελκύει μετανάστες και διακινούμενους εργαζομένους. Έκθεση του Centre for Cities που δημοσιεύτηκε αυτήν την εβδομάδα βρήκε ότι το 35% των θέσεων εργασίας στο Λονδίνο είναι για αποφοίτους πανεπιστημίου και ότι το ένα τρίτο των κατοίκων της Βρετανίας που αλλάζουν πόλη στα είκοσι τους πηγαίνει στο Λονδίνο. Αυτή η είσοδος νέων και ξένων μεταναστών αντισταθμίζει και με το παραπάνω τη φυγή πιο ηλικιωμένων ανθρώπων.

"Η εισροή ανθρώπων με πτυχίο πανεπιστημίου σημαίνει ότι οι εργοδότες μπορούν να επιλέξουν από μια βαθιά δεξαμενή ικανοτήτων" υποστηρίζει ο Paul Swinney, οικονομολόγος στο Centre for Cities, ο οποίος είναι από τη Βόρεια Αγγλία. "Η στέγαση είναι ακριβή για τους νέους, αλλά έχουν τη δυνατότητα να βρουν υψηλούς μισθούς".

Όπως και άλλες παρόμοιες πόλεις, το Λονδίνο βρίσκεται σε μια διαρκή κατάσταση κινητικότητας και ανανέωσης, καθώς οι παλαιότεροι κάτοικοι φεύγουν σε αναζήτηση πιο ήρεμης ζωής ή γιατί δεν αντέχουν οικονομικά. Περίπου 1,1 εκατ. άνθρωποι έφυγαν από τη Νέα Υόρκη για άλλες πολιτείες των ΗΠΑ το διάστημα 2000 - 2010, αλλά η πόλη μεγαλώνει, χάρη στη μετανάστευση.

Η κινητικότητα αυτή βρίσκεται πίσω από τις διαδηλώσεις στο Σαν Φρανσίσκο. Η "Heart of the City", μια ομάδα διαμαρτυρίας, κατηγορεί τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείας για την αύξηση των ενοικίων με την προσέλκυση χιλιάδων εργαζομένων στην περιοχή. "Για τους παλαιούς κατοίκους και τους εμπόρους που είναι αντιμέτωποι με έξωση, το Σαν Φρανσίσκο δεν είναι μια καλή ευκαιρία. Είναι η ζωή τους, το ψωμί τους, η οικογένειά τους και ένα δίχτυ ασφαλείας" υποστηρίζει.

Η είσοδος επαγγελματιών εργαζομένων σε ζωντανές πόλεις μπορεί να είναι ενοχλητική, ειδικά για όσους έχουν συνηθίσει στα χαμηλά ενοίκια και στην ήσυχη ζωή. Για παράδειγμα είναι πολύ πιο ακριβό να ζει κανείς στο Βερολίνο από ό,τι ήταν παλαιότερα. Αλλά είναι πολύ καλύτερο από ό,τι το αντίθετο, το φαινόμενο της εγκατάλειψης που παρατηρείται σε πόλεις όπως το Ντιτρόιτ όταν φεύγουν οι κάτοικοι.

Επιπλέον, υπάρχουν πολλές θετικές επιδράσεις για τους ντόπιος. Όσοι αγόρασαν σπίτια πριν από την αύξηση των τιμών θα έχουν κέρδος όταν τα πουλήσουν. Η νοσταλγία για την εποχή της αστικής αναβάθμισης αγνοεί ότι τα κέντρα των πόλεων ήταν συχνά υποβαθμισμένα. Οι μετανάστες μπορεί να αυξήσουν τα εκπαιδευτικά στάνταρ στέλνοντας στα τοπικά σχολεία παιδιά με κίνητρο.

Πάνω από όλα, οι καταρτισμένοι διακινούμενοι εργαζόμενοι δίνουν ώθηση στις πόλεις που τους φιλοξενούν ενθαρρύνοντας την οικονομική δραστηριότητα και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Προσελκύουν νέους εργοδότες - όπως ανακάλυψε το Σαν Φρανσίσκο όταν εταιρείες σαν το Twitter το προτίμησαν ως βάση τους από την Silicon Valley. Τα τέσσερα πέμπτα των νέων θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της Βρετανίας από το 2010 και έπειτα δημιουργήθηκαν στο Λονδίνο.

Επίσης, αποτελούν μια καλή πηγή για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Ακαδημαϊκή έρευνα στις ΗΠΑ βρήκε ότι οι διακινούμενοι εργαζόμενοι με πανεπιστημιακή μόρφωση όχι μόνο είναι πιο πιθανό να ανοίξουν επιχείρηση σε σχέση με τους παλαιούς κατοίκους αλλά αυξάνουν και την επιχειρηματική δραστηριότητα των ντόπιων. Η παρουσία τους ενίσχυσε την καινοτομία.

Ο αριθμός των μεταναστών με υψηλή κατάρτιση έχει αυξηθεί σημαντικά αυτόν τον αιώνα. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, περίπου 27 εκατομμύρια διακινούμενοι εργαζόμενοι με πανεπιστημιακή μόρφωση ζούσαν στις ανεπτυγμένες οικονομίες το 2011, αύξηση της τάξης του 70% σε μία δεκαετία. Πολλοί από αυτούς μετανάστευσαν από την Ινδία, την Κίνα και τις Φιλιππίνες.

Από μια άποψη, οι διαδηλώσεις στο Σαν Φρανσίσκο έχουν να κάνουν με τους υπαλλήλους των τεχνολογικών κολοσσών που διώχνουν τους ντόπιους – μια κοινότητα που η "Heart of the City" περιγράφει με ρομαντικό τρόπο ως "Οι παλιοί κάτοικοι, οι αποξενωμένοι, οι αποκληρωμένοι, oι ιθαγενείς, οι περίεργοι, οι καλλιτέχνες, οι μετανάστες, οι ονειροπόλοι και άτομα από όλο το κοινωνικό φάσμα".

Αυτό το κάνει να φαίνεται σαν μάχη μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Αλλά επί της ουσίας οι πολίτες της Καλιφόρνιας λένε στους διακινούμενους εργαζομένους να πάνε από κει που ήρθανε. Και αυτό δεν φαίνεται τόσο ιδεαλιστικό. Και δεν είναι η στάση που πρέπει να υιοθετήσει για το δικό της καλό μια ακμάζουσα πόλη.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation