Τα προγνωστικά των FT για το 2014

Οι Financial Times δεν διαβάζουν τα άστρα. Αυτό δεν σημαίνει όμως, ότι δεν τολμούμε να διατυπώσουμε προβλέψεις για το μέλλον. Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, οι ειδικοί μας επιστρέφουν με τη δική τους κρυστάλλινη μπάλα για να ρίξουν φως στα μεγαλύτερα ερωτήματα του 2014. Από το νικητή του επόμενου Παγκόσμιου Κυπέλλου μέχρι την αποτίμηση των ψηφιακών νομισμάτων, απαντούμε σχεδόν σε όλα.

Βεβαίως, οι απαντήσεις μας δεν είναι πάντα σωστές. Την προηγούμενη χρονιά δεν πετύχαμε σωστά την έκβαση των δύο βασικών εκλογικών αναμετρήσεων στην Ευρώπη: σε Ιταλία και Γερμανία. Ο Quenteen Peel προέβλεψε μεν την παραμονή της Άνγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία, αλλά με κυβερνητικό εταίρο τους Πράσινους και όχι τους Σοσιαλδημοκράτες όπως έγινε τελικά. Ο Guy Dinmore – εσφαλμένα – προέβλεπε ότι ο νέος υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας μετά τις εκλογές θα ήταν ο Μάριο Μόντι.

Σε ότι αφορά την παγκόσμια οικονομία όμως, οι προβλέψεις μας ήταν γενικά σωστές. Ο Martin Wolf σωστά προέβλεψε ότι καμία μεγάλη κεντρική τράπεζα δεν θα προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων. Ο Chris Giles έξυπνα απέρριψε τα σενάρια για τριπλή ύφεση στη Βρετανία – αν και, όπως οι περισσότεροι αναλυτές, έτσι κι εκείνος δεν κατάφερε να προβλέψει την ταχεία οικονομική ανάκαμψη των τελευταίων τριμήνων.

Τα δύο πιο τολμηρά μας στοιχήματα έπεσαν έξω… παρά τρίχα. Ο Janan Ganesh κατηγορηματικά προέβλεψε ότι και οι τέσσερις μεγάλες ομάδες της Premier League θα αλλάξουν manager. Έκανε λάθος για την Arsenal, όπου ο Arsene Wenger είναι ακόμη επικεφαλής. Είχε δίκιο όμως, για την Chelsea και τους δύο ομίλους του Manchester. Ο Gideon Rachman προέβλεψε ότι θα υπάρξει δυτική στρατιωτική παρέμβαση στη Συρία – και λίγο έλειψε να γίνει.

Σε δώδεκα μήνες από τώρα θα ξέρουμε εάν έχουν βελτιωθεί οι μαντικές μας ικανότητες. Προς το παρόν, ορίστε τα στοιχήματά μας για τη νέα χρονιά. Rien ne va plus! Ferdinando Giugliano.

Θα αυξήσει η Τράπεζα της Αγγλίας τα επιτόκιά της το 2014;

Ναι. Οι περισσότεροι θα υποστηρίξουν ότι είναι ένα παράλογο ερώτημα στο οποίο η προφανής απάντηση είναι «όχι». Συμβαίνει συχνά όμως, η κρατούσα άποψη να είναι εντελώς λάθος. Η βρετανική οικονομία αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό που ξεπερνά το 3%, η ανεργία μειώνεται ταχύτατα προς το όριο που έχει η ΒοΕ, στο 7%, όπου θα αρχίσει να εξετάζει το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων, καθώς ο πληθωρισμός κινείται πάνω από τον στόχο του 2% κατά την τελευταία 4ετία. Ο μόνος λόγος που θα μπορούσε να πείσει την ΒοΕ να κρατήσει τα επιτόκια στο 0,5%, παρά τη ταχύτατη ανάκαμψη, θα ήταν η εξίσου ταχεία ανάπτυξη της παραγωγικότητας που θα επέτρεπε στην ανάπτυξη να προχωρήσει χωρίς πληθωριστικές πιέσεις. Η ΒοΕ από το 2008 προβλέπει αύξηση της παραγωγικότητας που όμως, ακόμη, δεν έχει πραγματοποιηθεί. Το πιθανότερο είναι λοιπόν πως η ΒοΕ θα αναγκαστεί να αυξήσει τα επιτόκιά της. Chris Giles.

Τα αντιευρωπαϊκά περιθωριακά κόμματα θα ενισχυθούν σημαντικά στις ευρωεκλογές;

Αδιαμφισβήτητα. Οι εκλογές για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο διεξάγονται το Μάιο και προσφέρουν τις κατάλληλες συνθήκες για δραματική ενίσχυση κομμάτων της ακροδεξιάς, της άκρας αριστεράς και άλλων αντι-ευρωπαϊκών κομμάτων. Οι αδύναμες οικονομίες, τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, η απογοήτευση με την ΕΕ και τα μεγάλα κόμματα, το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στις κάλπες και η δυσανάλογη εκπροσώπηση είναι παράγοντες που εξασφαλίζουν ότι τα περιθωριακά πολιτικά κόμματα θα καταλάβουν ποσοστό μεγαλύτερο από 25% στις έδρες του ευρωκοινοβουλίου. Δώστε ειδικότερα προσοχή στο Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας, το Κόμμα Ανεξαρτησίας στη Βρετανία, το Σύριζα στην Ελλάδα και το ολλανδικό Κόμμα Ελευθερίας, που θα μπορούσαν μάλιστα να βγουν πρώτα στις χώρες τους. Το αποτέλεσμα θα είναι τραυματικό για τα κυρίαρχα ευρωπαϊκά κόμματα στη Γηραιά Ήπειρο. Στο ίδιο το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, οι συντηρητικοί και οι σοσιαλιστές θα αναγκαστούν να συνασπιστούν στο κέντρο για να προστατεύσουν τη φιλο-ευρωπαϊκή πλειοψηφία. Gideon Rachman.

Θα πετύχουν τα «Αμπενομικά» να ενισχύσουν το δομικό πληθωρισμό στην Ιαπωνία στο 2% μέχρι τα τέλη του 2014;

Όχι. Στόχος της πολιτικής που είναι γνωστή ως «ποσοτική και ποιοτική χαλάρωση» και η οποία ανακοινώθηκε τον Απρίλιο είναι να πετύχει και να διατηρήσει πληθωρισμό στο 2% «το ταχύτερο δυνατόν, με χρονικό ορίζοντα διετίας». Από τον Ιανουάριο ως τον Οκτώβριο του 2013, ο δομικός δείκτης καταναλωτή ενισχύθηκε κατά 0,6%, που αποτελεί ανατροπή της προηγούμενης αντιπληθωριστικής τάσης, κυρίως λόγω της σημαντικής υποχώρησης του νομίσματος. Η οικονομία επίσης αναπτύσσεται ταχύτατα, αν και σπασμωδικά, βοηθώντας να καλυφθεί το κενό. Όμως, ο προτεινόμενος διπλασιασμός των τοποθετήσεων της Τράπεζας της Ιαπωνίας σε κρατικά ομόλογα της χώρας, ακόμη και σε συνδυασμό με το διπλασιασμό της διάρκειας των τίτλων, μάλλον δεν αρκεί για να πετύχει τον στόχο εντός του 2014. Θα χρειαστούν κι άλλες ενέργειες, ειδικότερα για να αντισταθμιστεί η αύξηση της φορολογίας στην κατανάλωση που δεν έχει υπολογιστεί σωστά και έχει προγραμματιστεί για τον επόμενο χρόνο. Martin Wolf.

Ποιος θα κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο στη Βραζιλία;

Είναι εντυπωσιακό πόσο το αποτέλεσμα σχεδόν όλων των Παγκόσμιων Κυπέλλων καθορίζεται από τον παράγοντα τύχη. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή είναι ένα πολύ σύντομο τουρνουά. Ο νικητής παίζει μόλις 7 αγώνες. Μέσα σε τόσο χρονικό διάστημα, η τύχη παίζει τεράστιο ρόλο, ειδικότερα στους τελευταίους γύρους, όταν τα περισσότερα παιχνίδια καθορίζονται από ένα και μόνο γκολ ή στα πέναλτι. Η διαφορά μεταξύ ενός θριάμβου και μίας ήττας καθορίζεται από λίγα εκατοστά σε μερικά σουτ. Παρόλα αυτά, εάν έπρεπε να επιλέξετε κάποιο νικητή, πιθανότατα θα ήταν οι οικοδεσπότες του Mundial. Η Βραζιλία έχει μία αξιοσέβαστη ομάδα, με έναν ευφυή ηγέτη στην επίθεση, το Neyma. Τον Ιούνιο κέρδισαν την πρόβα του Παγκόσμιου Κυπέλλου, το Confederations Cup. Επίσης, ο οικονομολόγος των σπορ, Stefan Szymanski, έχει δείξει πως το πλεονέκτημα της έδρας αξίζει τα δύο τρίτα ενός γκολ ανά αγώνα ποδοσφαίρου. Παρόλα αυτά, στα περισσότερα στοιχήματα η Βραζιλία αποδίδει 3-1. Καλύτερο στοίχημα ίσως να ήταν η Ιταλία, με 28-1. Simon Kuper.

Θα πέσει η τιμή του πετρελαίου κάτω από τα 100 δολάρια το βαρέλι;

Η ανεξέλεγκτη αύξηση της προσφοράς και η μέτρια αύξηση της ζήτησης θα οδηγήσουν σε μείωση των τιμών. Αυτή είναι η κρατούσα άποψη για τη διεθνή αγορά πετρελαίου για το 2014. Θα γίνει όμως, έτσι; Ο Αλί αλ-Ναϊμι, ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, δεν είναι ο πλέον ανιδιοτελής παρατηρητής, αλλά η άποψή του, ότι «η αγορά βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση που θα μπορούσε να είναι», έχει βάση. Όσο κι αν συζητείται η αύξηση της προσφοράς και η επανάσταση της ενέργειας από σχιστόλιθο, είναι πολύ πιθανό ότι το Brent θα κλείσει τη χρονιά με μέση τιμή πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, όπως γίνεται κάθε χρόνο από το 2011. Ένας λόγος είναι η ζήτηση. Δεν είναι μόνο η ισχυρή κατανάλωση από τις ΗΠΑ. Και η Ευρώπη ανακάμπτει. Η συμβουλευτική Energy Aspects προβλέπει ανάπτυξη της ζήτησης κατά 1,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον επόμενο χρόνο εάν η ζήτηση από τις αναδυόμενες αγορές κρατηθεί μετά το tapering της Fed. Σε αντιδιαστολή, οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν κατά μέσο όρο ανάπτυξη της ζήτησης κατά 1,2 εκατ. βαρέλια. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εμποδιστεί η παραγωγή σε Ιράκ, Λιβύη και Νιγηρία. Και ενώ οι σχέσης μεταξύ Δύσης και Ιράκ βελτιώνονται, είναι σαφές ότι η χώρα δεν μπορεί να εξάγει περισσότερο από 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Επίσης, η αστάθεια στη Μέση Ανατολή σημαίνει ότι ο κίνδυνος για αύξηση των τιμών είναι μεγαλύτερος από ότι ο πτωτικός κίνδυνος. Neil Hume.

Θα επιβραδυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας κάτω από το 7%;

Όχι. Οι Κασσάνδρες ενθαρρύνθηκαν αρκετά κατά το 2013. Πολλοί προβλέπουν ότι το 2014 θα υπάρξει συντριβή στην Κίνα. Τα επισφαλή δάνεια συσσωρεύονται, το σκιώδες τραπεζικό σύστημα βρίσκεται σε χάος και οι τοπικές κυβερνήσεις έχουν βυθιστεί στα χρέη. Η πλεονάζουσα παραγωγική δυναμική σχεδόν σε κάθε κλάδο της βιομηχανίας συρρικνώνει τα εταιρικά κέρδη. Το κόστος της πίστωσης, του ηλεκτρικού, του νερού και άλλων βασικών στοιχείων αναμένεται να αυξηθεί, καθώς το Πεκίνο ακολουθεί νέα ατζέντα μεταρρυθμίσεων. Οι φούσκες στις αγορές ακινήτων σε αρκετά μέρη της χώρας έχουν ήδη σκάσει, αλλά σε κάποια μέρη οι τιμές κατοικιών εξακολουθούν να βρίσκονται σε ιλιγγιώδη ύψη. Σύμφωνα με την ερευνητική υπηρεσία των FT, China Confidential, το ΑΕΠ θα αναπτυχθεί τον επόμενο χρόνο με ρυθμό οριακά υψηλότερο από 7%, ενώ για φέτος αναμένεται ανάπτυξη 7,6%. Τα επιχειρήματα για αυτή την αισιόδοξη πρόβλεψη είναι κυρίως οι συνεχιζόμενες ισχυρές καταναλωτικές δαπάνες, η ταχεία ανάπτυξη στον κλάδο υπηρεσιών και μία τάση στην οποία έχει δοθεί ελάχιστη σημασία: η εμπορική εκμετάλλευση της αχανούς αγροτικής περιοχής της Κίνας. James Jenge

Θα πεθάνει το περιβόητο Obamacare;

Όχι. Το μεταρρυθμιστικό σχέδιο του Μπαράκ Ομπάμα για το σύστημα υγείας των ΗΠΑ σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε καταστροφικά. Θα αντιμετωπίσει νέα εμπόδια το 2014 – αν μη τι άλλο στην ενσωμάτωση των διαδικτυακών του συστημάτων με εκείνα των φορολογικών αρχών και των ασφαλιστικών εταιρειών υγείας. Θα υπάρξει επίσης συνεχιζόμενη διαμάχη για τα εκατομμύρια των Αμερικανών που έχουν χάσει την υπάρχουσα κάλυψή τους. Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν θα εγκαταλείψουν την υπόσχεσή τους για ανάκληση του νόμου. Αλλά θα επιβιώσει. Τα premium θα είναι υψηλότερα των εκτιμήσεων, επειδή θα συμμετάσχουν λιγότεροι υγιείς πολίτες από ότι έχει προβλεφθεί. Επίσης, η αμφισβήτηση του συγκεκριμένου νόμου θα οδηγήσει και σε κακή απόδοση των Δημοκρατικών στις μεσοπρόθεσμες εκλογές για το Κογκρέσο. Το Obamacare όμως, θα περάσει τη χρονιά ανέπαφο με εκατομμύρια Αμερικανούς που μέχρι πρότινος ήταν ανασφάλιστοι να εντάσσονται στο σύστημα υγείας των ΗΠΑ. Τελικά, τα τεχνικά προβλήματα θα ξεχαστούν. Και σταδιακά η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση θα πάρει τη θέση της, δίπλα στο Medicare και το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, ως βασικό στοιχείο του αμερικανικού συστήματος πρόνοιας. Θα είναι η κληρονομιά του κ. Ομπάμα. Edward Luce.

Julian Assange και Edward Snowden θα είναι ακόμη φυγόδικοι στα τέλη του 2014;

Ο Julian Assange, ο ιδρυτής του WikiLeaks, βρήκε καταφύγιο στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο το 2012 για να αποφύγει την έκδοση στη Σουηδία, όπου αντιμετωπίζει την κατηγορία του βιασμού και της σεξουαλικής επίθεσης. Οι συνθήκες διαβίωσης είναι πολύ περιορισμένες. Ο κ. Ασάνζ ζει σε λίγες δεκάδες τετραγωνικών μέτρων. Ο Edward Snowden, ο οποίος καταζητείται στις ΗΠΑ για διαρροή τεράστιου αριθμού εγγράφων της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ, βρίσκεται σε πιο άνετη θέση. Ζει στη Μόσχα και μπορεί εύκολα να εξερευνήσει όλη τη Ρωσία, αν το θελήσει. Οι αμερικανικές αρχές θα ήθελαν πολύ την έκδοσή του στις ΗΠΑ, αν μη τι άσλλο επειδή ακόμη δεν γνωρίζουν πόσα έγγραφα της NSA διαθέτει. Οι δύο άνδρες πάντως, φαίνεται πως έχουν πολύ διαφορετική μοίρα. Ο κ. Assange είναι το μικρότερο ψάρι σε ότι αφορά τις αμερικανικές αρχές κατασκοπείας. Έχει επίσης τις περισσότερες πιθανότητες να παραδοθεί, επειδή η εναλλακτική του είναι να μείνει σε αυτό το μικρό χώρο για οχτώ ακόμη χρόνια, μέχρι να λήξει το ένταλμα σύλληψης. Ο κ. Snowden είναι μάλλον απίθανο να φύγει από τη Ρωσία με δική του θέληση τα επόμενα χρόνια. James Blitz.

Θα ψηφίσει η Σκωτία για την ανεξαρτησία της το 2014;

Όχι. Αν και οι δημοσκοπήσεις τον τελευταίο χρόνο παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις, υπάρχει μία σταθερή πλειοψηφία υπέρ της παραμονής στην ένωση, με τη διαφορά να κυμαίνεται μεταξύ 10 και 20 ποσοστιαίων μονάδων. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές αβεβαιότητες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που έχει προγραμματιστεί για το Σεπτέμβριο, όπως εάν θα επιτραπεί σε 16χρονους και 17χρονους να ψηφίσουν. Δεδομένου ότι οι νέοι κάτω των 18 ετών δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στη Βρετανία, οι προθέσεις τους είναι σχεδόν άγνωστες. Επίσης, δεν πρέπει να υποτιμηθεί η ευφυΐα του Alex Salmond, του ηγέτη των Εθνικιστών της Σκωτίας. Παρόλα αυτά, φαίνεται πως η Σκωτία θα ψηφίσει την παραμονή της στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι το περιθώριο της νίκης για την παράταξη «Καλύτερα Μαζί». Είναι πολύ πιθανό η νίκη να είναι πολύ πιο μικρή από ότι εκτιμά η ενωτική παράταξη. Ίσως μάλιστα να είναι τόσο ισχνή που να μην δίνει οριστική απάντηση στο συγκεκριμένο ζήτημα. Σε αυτή την περίπτωση, η μάχη θα ξαναρχίσει για τη μεταβίβαση περισσότερων εξουσιών στην κυβέρνηση της Σκωτίας. Jonathan Ford.

Θα υποχωρήσει κάτω από τα 50 δολ. η αξία του Bitcoin;

Ναι. Η τιμή ενός Bitcoin προσφάτως άγγιξε τα 1.200 δολ. Οι ενθουσιώδεις υποστηρικτές του επισημαίνουν ότι το ψηφιακό νόμισμα δεν μπορεί να χειραγωγείται από το μαστίγιο ενός κεντρικού τραπεζίτη. Η αξία του όμως, συχνά πραγματοποιεί μεγάλες κινήσεις άνω των 10 ποσοσταίων μονάδων μέσα σε μία ημέρα. Η κατάσταση αυτή προκαλεί έντονη σύγχυση εάν συνάψεις συμφωνία τη μία ημέρα και καλείσαι να πληρώσεις την επόμενη. Ακόμη και στο Silk Road, το μυστικό website όπου τα Bitcoins χρησιμοποιούνταν για την αγορά παράνομων φαρμάκων, οι τιμές συχνά αναγράφονταν σε δολάρια. Ως νόμισμα, το Bitcoin ποτέ δεν θα καταφέρει να έρθει στα ίσα με τους «αντιπάλους» του. Οι Κινέζοι επενδυτές λέγεται ότι θέλουν το Bitcoin ως μέσο αποφυγής των κεφαλαιουχικών ελέγχων. Άλλοι πιστεύουν ότι η πορεία του είναι μόνο ανοδική. Οι κυβερνήσεις όμως, μπορούν εύκολα να κλείσουν τις πλατφόρμες ανταλλαγής όπου το ψηφιακό νόμισμα μετατρέπεται σε κανονικά νομίσματα. Η Κίνα επέφερε ένα μεγάλο πλήγμα στους επενδυτές αυτό το μήνα με τη σαδιστική απόφαση να μην απαγορεύσει συνολικά τα ψηφιακά κουπόνια, αλλά μόνο τις αγορές με Bitcoin. Οι κερδοσκόποι φοβούνται ότι θα υπάρξουν παρόμοιες κινήσεις και αλλού. Θα πρέπει λοιπόν, να περιμένουμε ότι η αξία του θα μειωθεί. Μην στοιχηματίσετε όμως, για το πότε θα γίνει αυτό. Όπως είχε επισημάνει και ο Keynes, οι αγορές μπορεί να είναι παράλογες για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ότι εσύ μπορείς να παραμείνεις φερέγγυος. Mark Vandevelde.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation