«Μισοτελειωμένη» η δουλειά στην Ευρώπη

Ο Τιάγκο Κόστα και οι έφηβοι φίλοι του τριγυρνούν έξω από το κέντρο εκπαίδευσης νέων της Λισαβόνας εντυπωσιακά αισιόδοξοι για το μέλλον της Πορτογαλίας, όπου το ποσοστό της ανεργίας των νέων έχει αγγίξει το 37%.

«Πιάσαμε τον πάτο, τα πράγματα εφεξής μόνο καλύτερα μπορούν να γίνουν» εξηγεί ο κ. 17χρονος κ. Κρόστα, ο οποίος δηλώνει βέβαιος ότι θα αποκτήσει μία θέση εργασίας σε κάποιο ξενοδοχείο όταν τελειώσει το τριετίες εκπαιδευτικό τουριστικό πρόγραμμα το 2015.

Τα στοιχεία της ευρωζώνης φαίνεται πως στηρίζουν την αισιοδοξία του κ. Κρόστα. Η οικονομία της ευρωζώνης βγήκε το καλοκαίρι από τη μακρύτερη ύφεση στην ιστορία του ενιαίου νομίσματος, η βιομηχανική παραγωγή επεκτάθηκε, οι εξαγωγές ξεπέρασαν τις εισαγωγές, ενώ η εμπιστοσύνη επιχειρήσεων και νοικοκυριών βελτιώνεται σταθερά από τον Απρίλιο.

Οι οικονομικοί αναλυτές ωστόσο επισημαίνουν ότι η φύση της ανάκαμψης είναι ευάλωτη και πως τα επίπεδα ρεκόρ στην ανεργία – που τώρα βρίσκεται στο 12% για την ευρωζώνη, αλλά σημαντικά υψηλότερα επίπεδα της τάξεως του 25% στην περιφέρεια – διακυβεύει τις ελπίδες αλλαγής του κλίματος.

«Η διαρθρωτική ανεργία είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για την ευρωζώνη» δηλώνει ο Πιερ Κάρλο Πάντοαν, επικεφαλής ανάλυσης του ΟΟΣΑ και συμπληρώνει: «Εάν δεν μειωθεί σημαντικά η ανεργία τότε θα υπάρξουν αρκετές επιπτώσεις: λιγότεροι άνθρωποι στην εργασία συνεπάγεται λιγότερο εισόδημα προς κατανάλωση, λιγότερη ζήτηση ανάπτυξης και πολύ λιγότερη εμπιστοσύνη. Όλα αυτά μαζί δημιουργούν ένα μεγάλο βάρος στην οικονομία».

Ανάκαμψη χωρίς απασχόληση – δηλαδή ενίσχυση του ΑΕΠ χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη μείωση του δείκτη ανεργίας – είναι συνηθισμένο φαινόμενο για τις ευρωπαϊκές οικονομίες όπου οι σφιχτές εργασιακές νομοθεσίες αποθαρρύνουν τις επιχειρήσεις από την πρόσληψη νέων υπαλλήλων κατά τα πρώτα βήματα της ανάκαμψης, εξηγεί ο Μάρκους Μπέγερ, γενικός διευθυντής του Businesseurope, του μεγαλύτερου λόμπι εργοδοτών στην ΕΕ.

Η ευρωζώνη όμως, αντιμετωπίζει ένα ακόμη διαρθρωτικό πρόβλημα: τη γήρανση του πληθυσμού. «Εάν ο κόσμος ζει μέχρι τα 80, τότε δεν μπορούν πλέον να συνταξιοδοτούνται τα 55 γιατί δεν μπορούμε να το αντέξουμε οικονομικά» εξηγεί ο Bert Colijin, του The Conference Board και συμπληρώνει: «Κατά συνέπεια ο κόσμος εργάζεται για περισσότερα χρόνια και αυτό δυσκολεύει περισσότερο τους νέους που ψάχνουν για δουλειά».

Από το 2005, ο αριθμός των εργαζομένων άνω των 65 ετών αυξάνεται σταθερά, ενώ εκείνος κάτω των 24 μειώνεται.

Με τον απόηχο της κρίσης, σε συνδυασμό και με τη δραματική αλλαγή των δημογραφικών, υπάρχει ο κίνδυνος να παραταθεί η περίοδος της ανάκαμψης χωρίς απασχόληση πέρα από τη συνήθη 4ετία, αγγίζοντας τα 5 ή ακόμη και τα 10 έτη, προειδοποιεί ο Mark Fratzscher, επικεφαλής του γερμανικού ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών. «Είμαι απαισιόδοξος» δηλώνει και συμπληρώνει: «Εάν δεν υπάρξουν ριζικές εργασιακές μεταρρυθμίσεις από ομάδα χωρών της ευρωζώνης - ώστε να καθίσταται ευκολότερη η απόλυση και η πρόσληψη εργαζομένων - οι χώρες που επλήγησαν από την κρίση θα συνεχίσουν να καταγράφουν πληθωρισμό σε επίπεδα ρεκόρ χωρίς πραγματική ανάπτυξη».

Στη Γερμανία, οι εργασιακές μεταρρυθμίσεις της περιόδου 2003-05, βοήθησαν τη χώρα να μειώσει τον αριθμό των μακροπρόθεσμα ανέργων. Ο αριθμός τους μειώθηκε από 5,2 εκατ. το 2003 σε 2,2 εκατ. φέτος.

Οι μεταρρυθμίσεις που συνέβαλαν στη μείωση της ανεργίας στη Γερμανία κατακρίθηκαν από τα εργατικά συνδικάτα, τα οποία δηλώνουν πως τα μέτρα μειώνουν τον αριθμό των κανονικών θέσεων εργασίας προς όφελος λιγότερο αξιόπιστων μορφών απασχόλησης και με μειωμένους μισθούς. «Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι εάν επιτρέπονται πιο επίφοβες θέσεις εργασίας δημιουργείται απασχόληση» δηλώνει Μπερναντέτ Σεγκόλ, γενική γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Εργατικών Συνδικάτων και συμπληρώνει: «Επιπλέον, οι μισθοί δέχονται ήδη τεράστιες πιέσεις και σε πολλές χώρες ο κόσμος ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Εάν μειώσουμε κι άλλο τους μισθούς θα πλήξουμε την κατανάλωση». 

Ο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Πολιτικών Σπουδών, διαφωνεί με το επιχείρημα των συνδικάτων ότι η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας δεν δημιουργεί θέσεις απασχόλησης. Συμφωνεί όμως, ότι τέτοιες μεταρρυθμίσεις είναι δύσκολο να εφαρμοστούν εάν δεν στηριχθούν από ισχυρή κοινωνική πρόνοια και αποτελεσματική γραφειοκρατία.

«Στην Ιταλία για παράδειγμα, αμφιβάλω ότι θα μπορέσουν να δημιουργήσουν ένα σύστημα χωρίς διαφθορά, που πραγματικά να βοηθά και να παρακολουθεί ότι οι άνεργοι αναζητούν εργασία… ο κίνδυνος συνομωσίας είναι μεγάλος».

Ο Μάρκο Βάλι, επικεφαλής ανάλυσης της UniCredit, δηλώνει ότι θα ήταν καλύτερα οι χώρες της ευρωζώνης να απελευθερώσουν περισσότερο τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών για να προσελκύσουν νέες επιχειρήσεις. «Τέτοιες πολιτικές είναι λιγότερο αμφισβητήσιμες από τις αλλαγές στην εργασιακή νομοθεσία και θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση της ανεργίας».

Η ΕΕ προχώρησε σε πρόγραμμα στήριξης των νέων με 6 δισ. ευρώ ώστε να βοηθήσει τη μετάβαση των φοιτητών στην αγορά εργασίας. Πρόγραμμα που επίσης δέχθηκε κριτική.

Ο νομπελίστας οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης, δηλώνει ότι τέτοια μέτρα μπορεί να δίνουν νέα γνώση στους ανέργους, αλλά η χρηματοδότησή τους είναι ελλιπής.

Ακόμη κι αν εφαρμοστούν όμως, αυτές οι αντιλαϊκές αλλαγές στην πολιτική δομή, θα χρειαστεί χρόνος για να έχουν αποτελέσματα. «Είναι δύσκολο» δηλώνει ο κ. Πισσαρίδης και συμπληρώνει: «Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι κινδυνεύουμε να δημιουργήσουμε μία χαμένη γενιά φτωχών, υποτιμημένων και ανεκπαίδευτων νέων.. Δυστυχώς δεν υπάρχουν γρήγορες λύσεις»

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation