Γιατί η Fed δεν πήγε προς την έξοδο

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν προχώρησε τελικά στη μείωση του πειραματικού της προγράμματος με τις αγορές ομολόγων, διατηρώντας την αντισυμβατική στήριξη για τις αγορές και την οικονομία. Με τον τρόπο αυτό πιθανότατα σηματοδοτεί κάτι περισσότερο από τη συνεχιζόμενη ανησυχία για τη χλιαρή ανάκαμψη των ΗΠΑ, το υψηλό ποσοστό ανεργίας και τον κίνδυνο ενός νέου γύρου προβλημάτων στις ΗΠΑ από το Κογκρέσο.

Μπορεί επίσης να υποδηλώνει την ανησυχία της για το ενδεχόμενο να πυροδοτηθεί νέος κίνδυνος χρηματοοικονομικής αστάθειας, που θα μπορούσε να υπονομεύσει την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα - αγωνίες που είναι μάλλον απίθανο να διαλυθούν εύκολα δεδομένων των διαφορετικών λειτουργιών αντίδρασης στην οικονομία και στις αγορές.

Από τους τελευταίους μήνες του 2008, η Fed εξομάλυνε με επιτυχία την κατάσταση στις αγορές των οποίων η λειτουργία είχε διαταραχθεί σοβαρά από τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση. Το 2010 προχώρησε στον πιο φιλόδοξο στόχο της χρήσης αντισυμβατικής νομισματικής πολιτικής ώστε να αποδώσει καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα. Και το έκανε με ελάχιστη στήριξη από άλλα κυβερνητικά όργανα, τα οποία έχουν και καλύτερα εργαλεία πολιτικής, αλλά τουλάχιστον με περιορισμένη πολιτική πόλωση.

Το οικονομικό αποτέλεσμα, όμως, ήταν συνεχώς κατώτερο των προσδοκιών και οι κεντρικοί τραπεζίτες παρασύρθηκαν σε ακόμη βαθύτερο πειραματισμό πολιτικής, με το μηνιαίο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων 85 δισ. δολ. (γνωστό και ως ποσοτική χαλάρωση). Παρά τα τολμηρά και καινοτόμα μέτρα πολιτικής όμως, ακόμη δεν είναι σε θέση να διακηρύξουν τη νίκη.

Αδιαμφισβήτητα, η Fed έδωσε σημαντικό χρονικό πειθώριο για ενδογενή ίαση και σημαντική ώθηση στις τοποθετήσεις που περιλαμβάνουν ανάληψη κινδύνου. Όλα αυτά, όμως, αποδείχθηκαν ανεπαρκή για να βγει αποφασιστικά η οικονομία από την ισορροπία χαμηλής ανάπτυξης που δημιουργεί ελάχιστες θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην εισοδηματική ανισότητα.

Πράγματι, οι αξιωματούχοι της Fed έπρεπε για μία ακόμη φορά να υποβαθμίσουν τις προβλέψεις τους για την οικονομία. Εν τω μεταξύ, θα ανησυχούν για ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο παράπλευρων επιπτώσεων από τις ιδιαίτερα πειραματικές πολιτικές (π.χ. τον κίνδυνο για υπερβολική ανάληψη χρηματοοικονομικού κινδύνου από τις αγορές, που θα υπονομεύσει τελικά τη λειτουργία των αγορών). 

Ζυγίζοντας «ισορροπία, κόστος και κινδύνους» η Fed δεν είναι ακόμη έτοιμη να κάνει αυτό που πολλοί -συμπεριλαμβανομένου και εμού- περίμεναν: να ξεκινήσει δηλαδή με ένα πρώτο βήμα μειώνοντας τις μηνιαίες αγορές τίτλων κατά 10 - 15 δισ. δολ. Εκτιμώ ότι η απόφαση μπορεί να επηρεάστηκε σημαντικά από το πώς και μόνο η αναφορά για το taper το Μάιο συνέβαλε στη δημιουργία σημαντικής αναταραχής στις χρηματαγορές, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό.

Ουσιαστικά, η Fed αντιμετωπίζει μία πραγματικότητα που είναι ευρέως γνωστή στους σπουδαστές οικονομικών: οι χρηματαγορές μπορούν να αντιδράσουν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι η πραγματική οικονομία. Έτσι, ενώ η Fed επικεντρώνεται στο πώς θα εξισορροπήσει τη σταδιακή της μετάβαση εκτός ποσοτικής χαλάρωσης με τις οικονομικές συνθήκες (το «ταξίδι»), οι παράγοντες των αγορών σπεύδουν σε αυτό που θεωρούν ότι είναι η τελική αξία (ο «προορισμός»).

Η βασική διαφορά επισημαίνεται από την αγορά ομολόγων όπου ενώ οι προοπτικές για την οικονομία είναι γενικώς αμετάβλητες το 10ετές Treasury ενισχύθηκε κατά περίπου 100 μονάδες βάσης από τότε που ξεκίνησε η συζήτηση περί taper. Οι τοποθετήσεις που επηρεάζονται πολύ από το επίπεδο των επιτοκίων -που ήταν μέχρι πρότινος τα λαμπρά σημεία των αγορών- είχαν ήδη νιώσει τον αντίκτυπο. Για παράδειγμα, υπήρξε μείωση κατά 14% στις αιτήσεις για αγορές κατοικιών, πτώση 66% στον δείκτη αναχρηματοδότησης και υποχώρηση 18% στον δείκτη που αποτιμά την οικονομική δυνατότητα των δανειοληπτών για στεγαστικά δάνεια.

Με αυτά τα δεδομένα, η Fed δεν είναι ακόμη έτοιμη να ξεκινήσει το μεγάλο ταξίδι εκτός της αντισυμβατικής πολιτικής - που διαδοχικά θα περιελάμβανε το taper, τη λιγότερο υποστηρικτική μελλοντική καθοδήγηση και στη συνέχεια την εξομάλυνση των επιτοκίων. Αυτό είναι ένα ταξίδι που θα κρατήσει μερικά χρόνια και βρίθει κινδύνων και αβεβαιοτήτων.

Αναβάλλοντας το taper, η Fed απλώς καθυστερεί αυτό που αρκετοί παράγοντες των αγορών εξακολουθούν να περιμένουν. Δεν αλλάζει τις προοπτικές για την οικονομία με κάποιο θεμελιώδη τρόπο, αλλά επηρεάζει τις χρηματαγορές. Πράγματι, ο Dow βρέθηκε σε νέο ιστορικό υψηλό λίγο μετά την ανακοίνωσή της. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ χρειάζεται κατά συνέπεια να παρακολουθεί προσεκτικά τις εγχώριες και τις διεθνείς αντιδράσεις.

Η μεγαλύτερη πρόκληση γι' αυτήν δεν είναι να αποφασίσει ποιος είναι ο καλύτερος μήνας να ξεκινήσει το taper, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται αυτό. Είναι να ισορροπήσει σε ένα προσεκτικά σχεδιασμένο ταξίδι (δηλαδή μία σταδιακή, μετρημένη και υπό προϋποθέσεις εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής), με τη φυσική ροπή των αγορών να τρέχουν γρήγορα προς τον τελικό προορισμό (κινδυνεύοντας κατά συνέπεια την πρόωρη επιβολή τελικών αξιών από τις αγορές σε μία οικονομία που είναι ακόμη ευάλωτη).

Δυστυχώς δεν υπάρχει εύκολος τρόπος για να συμφιλιωθούν αυτά τα δύο, ανεξάρτητα από το πόσο θα κρατήσει αυτή η αναβολή του taper.

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation