Τουρκία: Χρυσός $115 δισ. κάτω... από το στρώμα

Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας εκτιμά ότι ο πληθυσμός κατέχει πάνω από 115 δισ. δολ. σε χρυσό που κρύβει κάτω από το στρώμα. Επιχειρεί να τον μεταφέρει στις τράπεζες για να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη.

Δημοσιεύθηκε: 24 Απριλίου 2013 - 17:19

Daniel Dombey (Κωνσταντινούπολη) Funja Guler (Άγκυρα)

Τουρκία: Χρυσός $115 δισ. κάτω... από το στρώμα

Καθισμένος στο μικροσκοπικό μαγαζάκι του στην καρδιά του Μεγάλου Παζαριού της Κωνσταντινούπολης, ο Mehmet Ali Yildirimturk εξηγεί γιατί, παρά τη μεγάλη πτώση στην τιμή του χρυσού φέτος, ο ενθουσιασμός για το κίτρινο μέταλλο στην Τουρκία παραμένει μεγάλος.
«Στην Τουρκία, όταν γεννιέται ένα παιδί του δωρίζεις χρυσό, στους γάμους προσφέρεις χρυσό, σε κάθε περίσταση δίνεις χρυσό… Ο κόσμος προσφέρει χρυσό για να προσφέρει οικονομική υποστήριξη - είναι πιο ευγενικό από το να προσφέρεις χρήματα».

Ο κ. Yildirimturk, που δουλεύει το μαγαζί του επί 50 χρόνια, εκτιμά ότι στεγάζονται πάνω από 150 έμποροι χρυσού κάτω από τις οθωμανικές αψίδες του παζαριού.

Παρά όμως τη σταθερή τους θέση στο κέντρο της τουρκικής κουλτούρας, οι έμποροι χρυσού της χώρας έχουν έναν μεγάλο λόγο να ανησυχούν - και αυτός δεν είναι η μεγάλη πτώση στην τιμή του μετάλλου. Έχουν να αντιμετωπίσουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει τις τεράστιες αποταμιεύσεις χρυσού για να τονώσει την ανάπτυξη.

Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, ο πληθυσμός κατέχει τουλάχιστον 115 δισ. δολάρια σε χρυσό που κρύβει κάτω από το στρώμα και πιθανότατα πολύ περισσότερο. Και αφού η Τουρκία έχει μεγάλες επενδυτικές ανάγκες, λίγα μακροπρόθεσμα κεφάλαια από το εξωτερικό και χαμηλό ποσοστό καταθέσεων, το κράτος προσπαθεί να βγάλει το απόθεμα του χρυσού από τα κελάρια και να το μεταφέρει σε ένα πιο «επίσημο» τμήμα της οικονομίας - κατά προτίμηση στις τράπεζες, που θα μπορούν να το χρησιμοποιήσουν ως αποθεματικό ή εγγύηση.

Προκαλώντας την οργή της στρατιάς των Τούρκων εμπόρων χρυσού, οι τράπεζες έχουν αρχίσει να πωλούν χρυσό καθώς και να τον αγοράζουν, κάνοντας συναλλαγές όχι μόνο σε ράβδους, αλλά επίσης και στις χρυσές λίρες, που βρίσκονται στην καρδιά του τουρκικού πολιτισμού.

«Θέλουν να μας πάρουν την μπουκιά από το στόμα» σχολιάζει ο Alaatin Kameroglu, πρόεδρος του επιμελητηρίου κοσμηματοπωλών της Κων/πολης, το οποίο έχει προσφύγει εναντίον τόσο του τραπεζικού επόπτη όσο και του Ταχυδρομικoύ Ταμιευτηρίoυ, που επίσης άρχισε να κάνει συναλλαγές σε χρυσό, με το επιχείρημα του αθέμιτου ανταγωνισμού. «Οι τράπεζες να επικεντρωθούν στις τραπεζικές επιχειρήσεις και να αφήσουν τον χρυσό σε εμάς».

Κάποιες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Τεχεράνη και στην Ουάσιγκτον έχουν επιτείνει τις πιέσεις στο τουρκικό εμπόριο χρυσού. Πέρσι, καθώς επιβάλλονταν αμερικανικές κυρώσεις στις τραπεζικές συναλλαγές με το Ιράν, η Τεχεράνη κλιμάκωσε τις αγορές χρυσού στην Τουρκία, μεταφέροντας πίσω το μέταλλο -συχνά μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων- ως εναλλακτική μέθοδο εισαγωγής κεφαλαίων στη χώρα.

Η επίδραση την τουρκική οικονομία ήταν θεαματική: Με μεταβολή 10 δισ. δολ. στο εμπόριο, η Άγκυρα μετατράπηκε από καθαρός εισαγωγέας χρυσού το 2011 σε καθαρό εξαγωγέα το 2012. Μέσα σε λίγους μήνες, οι τουρκικές εξαγωγές χρυσού στα ΗΑΕ μόνο έφτασαν τα 2 δισ. δολ.

Τώρα όμως και αυτή η δοσοληψία έχει ενοχλήσει την Ουάσιγκτον, που ετοιμάζεται να επιβάλει κυρώσεις. Τον Φεβρουάριο οι συνολικές εξαγωγές χρυσού της Τουρκίας ήταν 550 εκατ. δολ., πολύ λιγότερες από τον περσινό μέσο όρο του 1,1 δισ. δολ. τον μήνα.

Αυτή η πτώση στη ζήτηση είναι πιθανόν να συμβάλει στην αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας φέτος, μετά την πτώση του 2012 και αυξάνει τα προβλήματα στο εμπόριο χρυσού της χώρας.

Πάντως, μέσα από το μικρομάγαζό του, ο κ. Yildirimturk προσπαθεί να εντοπίσει την αισιόδοξη πλευρά και θυμάται τις εποχές όπου έκανε εμπόριο με τους πρόσφυγες από το Ιράν στη δεκαετία του ’80, τη Βουλγαρία το ’90 και το Ιράκ το 2000.

«Πάντα υπάρχει ένταση και κρίση στη Μέση Ανατολή και ο χρυσός προσφέρει κάποια σιγουριά… Τώρα που έχουν πέσει οι τιμές, είναι μια καλή ευκαιρία για το εμπόριο».

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation