Τι έμαθε η Ευρώπη από τα ελληνικά λάθη;

Μπορούν να συνεχίσουν να σφυρίζουν αδιάφορα ή μπορούν επιτέλους να δράσουν άμεσα και δυναμικά για να αποτρέψουν τη μετάσταση. Ο Lorenzo Bini Smaghi γράφει για τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Δημοσιεύθηκε: 16 Μαρτίου 2012 - 07:40

Lorenzo Bini Smaghi

Ο αρθρογράφος είναι επισκέπτης καθηγητής στο Weatherhead Center for International Studies του Harvard και πρώην μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ.

Οι αγορές δείχνουν να ανταποκρίνονται αρκετά καλά με «τη μεγαλύτερη αναδιοργάνωση εθνικού χρέους στην Ιστορία», που έγινε την περασμένη εβδομάδα. Αρχίζουν όμως ήδη και επικεντρώνονται στο επόμενο πιθανό θύμα. Τα επιτόκια στα πορτογαλικά ομόλογα έχουν εκτιναχθεί σε επίπεδα κοντινά με εκείνα που είχε η Ελλάδα πριν από λίγους μήνες.

Οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν διακηρύξει ότι η περίπτωση της Ελλάδας είναι μοναδική και δεν θα γίνουν άλλες αναδιαρθρώσεις χρεών. Αναμφίβολα, όμως, θα δοκιμαστούν μέσα στους επόμενους μήνες. Δύο στρατηγικές είναι οι πιθανότερες:

Η μία είναι να συνεχίσουμε να συμπεριφερόμαστε όπως τόσο καιρό. Αυτό σημαίνει να παρακολουθούμε αβοήθητοι τη διεύρυνση στα spreads των CDSs μέχρι να καταστεί προφανές ότι η εν λόγω χώρα δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές. Στη συνέχεια να αρνηθούμε δημόσια ότι υπάρχει επιλογή αναδιάρθρωσης, αλλά να μελετάμε κατ’ ιδίαν τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών και να φτάνουμε ακόμα και να συζητάμε λεπτομέρειες με ορισμένους παίκτες των αγορών. Τέλος, να μαζέψουμε βιαστικά ένα πρόσθετο πακέτο και να ζητήσουμε από διάφορα κοινοβούλια να το ψηφίσουν, τα οποία θα μπορούσαν να το σκεφτούν αλλά μόνο με αντάλλαγμα την αναδιοργάνωση χρέους.

Αν δεν εγκαταλείψουμε ταχύτατα αυτήν την προσέγγιση, η Ελλάδα θα αποδειχθεί ότι μόνο εξαίρεση δεν ήταν. Οι αγορές θα στραφούν στο επόμενο θύμα, όπως στους Δέκα Μικρούς Ινδιάνους της Agatha Christie. Ποιος θα είναι ο επόμενος; Η Ιρλανδία; Η Ισπανία; Η Ιταλία; Θα σταματήσει ποτέ αυτό;

Η εναλλακτική στρατηγική είναι να χτίσουμε αμέσως ένα οχυρωματικό έργο που θα διασφαλίσει ότι η Ελλάδα είναι η εξαίρεση. Πρώτα, πρέπει να αναγνωρίσουμε αμέσως ότι η Πορτογαλία ίσως δεν καταφέρει να επιστρέψει στις αγορές του χρόνου και χρειάζεται πρόσθετο πακέτο στήριξης. Αν δεν μπορέσει να χρηματοδοτηθεί έως το 2016, τότε θα χρειαστεί περίπου 100 δισ. δολ. Το European Financial Stability Facility διαθέτει αρκετά κεφάλαια για να μπορεί να τα διαθέσει.

Δεύτερον, το ίδιο θα πρέπει να γίνει για την Ιρλανδία, που χρειάζεται 80 δισ. ευρώ πρόσθετα. Η διαδικασία για την τοποθέτηση αυτών των κεφαλαίων θα πρέπει να αρχίσει αμέσως με τις εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές. Τρίτον το μέγεθος του EFSF και του European Stability Mechanism θα πρέπει να αυξηθεί αρκετά ώστε να τους επιτρέπει να παράσχουν πρόσθετα κεφάλαια σε άλλες χώρες. Τέλος, οι Ευρωπαίοι μέτοχοι του ΔΝΤ θα πρέπει να καταφθάσουν στην εαρινή συνεδρίαση με επαρκή στήριξη από τις άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ, και από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, ώστε να εξασφαλίσουν αύξηση των κεφαλαίων που μπορεί να διαθέσει το ΔΝΤ.

Το πρόβλημα με αυτήν τη στρατηγική είναι να αποφευχθεί το αρνητικό παράδειγμα. Πώς θα διασφαλίσουμε ότι οι χώρες που λαμβάνουν τόση οικονομική βοήθεια θα εφαρμόσουν το πρόγραμμα προσαρμογής και δεν θα εφησυχάσουν, όπως έγινε με την Ελλάδα;

Ένας τρόπος είναι να συμφωνηθεί ότι οι κανόνες και οι διαδικασίες που προβλέπονται στο προτεινόμενο δημοσιονομικό σύμφωνο, μεταξύ των οποίων οι κυρώσεις, θα εφαρμοστούν αμέσως, ακόμη και πριν εγκριθούν. Θα πρέπει να υπάρξει αυστηρότερη εποπτεία στην εφαρμογή των προσαρμογών στους προϋπολογισμούς, ώστε να μην επαναληφθεί η άχαρη κατάσταση που προκάλεσε η Ισπανία, όταν ανακάλυψε τη Δευτέρα το πρωί ότι το έλλειμμα είναι 30% υψηλότερο απ’ όσο νόμιζε την προηγούμενη Παρασκευή. Οι χώρες που λαμβάνουν προκαταβολική βοήθεια θα πρέπει επίσης να παρουσιάζουν προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων που θα αφορούν και τα τραπεζικά συστήματα και θα ενεργοποιούνται αυτόματα αν η χώρα δεν πετυχαίνει τον στόχο προσαρμογής.

Μόνο αν δράσουν δυναμικά, προβλέποντας πού θα εστιάσουν στην επόμενη φάση οι αγορές, αντί να λειτουργούν υπό την πίεσή τους, θα μας πείσουν οι ευρωπαϊκές αρχές ότι η Ελλάδα ήταν εξαίρεση και θα αποδείξουν τη δέσμευσή τους να πράξουν όλα τα απαραίτητα ώστε να προστατευτεί το ευρώ.

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation