Η Ευρώπη στην εντατική, με λάθος διάγνωση

Η ΕΚΤ έσωσε την ευρωζώνη από καρδιακή προσβολή, αλλά πολλά μέλη θα μείνουν για καιρό στην ανάρρωση με εσφαλμένη διάγνωση. Το λάθος φάρμακο για τον εξασθενημένο ασθενή και ο ρόλος των ισχυρών. Γράφει ο M. Wolf.

Δημοσιεύθηκε: 1 Φεβρουαρίου 2012 - 07:47

Martin Wolf

Η Ευρώπη στην εντατική, με λάθος διάγνωση

Οι οικονομικοί ρυθμιστές είναι πιο αισιόδοξοι απ’ όσο δύο μήνες πριν. Ο βασικός λόγος είναι η πεποίθηση ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, υπό την αποφασιστική καθοδήγηση του Mario Draghi, έχει αναιρέσει τον κίνδυνο δημοσιονομικής... ανακοπής στην ευρωζώνη. Όπως άκουσα από τον κεντρικό τραπεζίτη του Καναδά στο World Economic Forum του Νταβός, «δεν θα γίνει γεγονός τύπου Lehman στην Ευρώπη κι αυτό είναι το σημαντικό».

Αυτό σημαίνει ότι η κρίση στην ευρωζώνη έληξε; Καθόλου. Η ΕΚΤ την έσωσε από καρδιακή προσβολή. Όμως τα μέλη της θα μείνουν για πολύ καιρό στην ανάρρωση, την οποία θα δυσκολεύει η επιμονή ότι η δημοσιονομική ασιτία είναι το σωστό φάρμακο για τον εξασθενημένο ασθενή (…).

Η ΕΚΤ πράγματι κατάφερε να μειώσει τον κίνδυνο άμεσης κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος. Όμως, η απαίτηση των καλά πληροφορημένων εξωτερικών παρατηρητών είναι να υπάρξουν ισχυρότερα οχυρωματικά έργα κατά της πιθανότητας κατάρρευσης της Ελλάδας, λόγου χάρη, που μπορεί να περιλαμβάνει έξοδο από την ευρωζώνη. Η επικεφαλής του ΔΝΤ Christine Lagarde κατέστησε αυτήν την απαίτηση απαραίτητη προϋπόθεση, μαζί με τη δυνατότερη ανάπτυξη και τη βαθύτερη ενοποίηση.

Αυτό που ζητούν να δουν οι παρατηρητές είναι μια δέσμευση ότι οι ευάλωτες χώρες της ευρωζώνης θα έχουν τον χρόνο και την αγωγή που χρειάζεται για να ανακάμψουν. Φυσικά, θέλουν επίσης να δουν δέσμευση πόρων από την ευρωζώνη, που θα επιδείξει την αποφασιστικότητα στην εξασφάλιση του αποτελέσματος. Μόνο τότε θα είχε νόημα να κάνει τη συνεισφορά του το ΔΝΤ. Γιατί, αλήθεια, να ζητείται από μια φτωχή χώρα όπως η Κίνα να συνεισφέρει στη διάσωση μιας ευρωζώνης η οποία δεν έχει διάθεση να θεραπευτεί;

Δυστυχώς, το πρόβλημα δεν είναι ζήτημα μόνο θέλησης, αλλά και εσφαλμένης διάγνωσης. Είναι ένα πρόβλημα που η ΕΚΤ δεν μπορεί να διορθώσει. Η Γερμανία, ως πιστώτρια χώρα, αντιτίθεται στη μεταφορά πόρων και επιμένει ότι τα πάντα είναι η δημοσιονομική πειθαρχία. Έχει δίκιο για το πρώτο και λάθος για το δεύτερο.

Μια μακροχρόνια μεταφορά πόρων προς μη ανταγωνιστικά μέλη θα ήταν καταστροφή, τρέφοντας τους παραλήπτες και χρεοκοπώντας τους δότες. Όμως, η δημοσιονομική πειθαρχία δεν είναι το παν. Όπως δεν ήταν η κύρια αιτία για την κατάρρευση, αλλά ο ανεύθυνος δανεισμός και η ιδιωτική χρηματοδότηση χωρίς εξασφαλίσεις. Οπότε, η δημοσιονομική πειθαρχία δεν είναι θεραπεία. Αυτή η προσπάθεια τιμωρίας, όπως η καταστροφική λιτότητα του Heinrich Bruning, Γερμανού καγκελαρίου το διάστημα 1930-1932, είναι τρομαχτική.

Η προοπτική που οραματίζεται το δημοσιονομικό σύμφωνο δεν έχει λάβει υπόψη τη σχέση εξάρτησης ανάμεσα στην παραγωγή του ενός μέλους και τη ζήτηση από τα άλλα. Αν η Ιταλία και η Ισπανία πρέπει να γίνουν πιο ανταγωνιστικές εντός της ευρωζώνης, η Γερμανία και η Ολλανδία πρέπει να γίνουν λιγότερο.

Είναι αδύνατον για μια χώρα να γιατρευτεί μόνη της χωρίς να προκαλέσει μεταβολές αλλού. Η δημοσιονομική αυστηροποίηση πρέπει να είναι επιλεκτική. Πιο σημαντικό ακόμη είναι το γεγονός ότι μια ένδειξη πως η διαδικασία προσαρμογής δουλεύει -κάνοντας έτσι μη απαραίτητες τις δημοσιονομικές μεταβιβάσεις που σιχαίνεται η Γερμανία- θα ήταν η πιο ισχυρή ζήτηση στην καρδιά της ευρωζώνης, με πληθωρισμό αρκετά πάνω από τον μέσο όρο, όπως είχε συμβεί πριν από την κρίση.

Η πιο αισιόδοξη άποψη που άκουσα για την ευρωζώνη στο Νταβός αφορούσε τα πολύ χειρότερα αποτελέσματα μιας διάλυσης. Όμως, οι απελπισμένοι άνθρωποι κάνουν απελπισμένες κινήσεις. Τα μέλη χρειάζονται τώρα τον χρόνο και την ευκαιρία να προσαρμοστούν. Τα ισχυρότερα οχυρά θα τους δώσουν χρόνο, όμως μόνο οι αλλαγές στην ανταγωνιστικότητα θα τους δώσουν την ευκαιρία. Χωρίς αυτά τα δύο η κρίση σίγουρα θα επιστρέψει.

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation