Η Ευρώπη αντιμέτωπη με το δικό της Tea Party

Μετά τις ανατροπές κυβερνήσεων σε Ιρλανδία και Πορτογαλία, τώρα και στον πυρήνα της Ευρώπης λαϊκιστικά αντιευρωπαϊκά κόμματα κερδίζουν επικίνδυνα έδαφος, ποντάροντας στη δυσαρέσκεια από την οικονομική πολιτική.

Δημοσιεύθηκε: 12 Απριλίου 2011 - 13:20

Peter Spiegel

Η Ευρώπη αντιμέτωπη με το δικό της Tea Party

Με το που έγινε αντιληπτό ότι η Πορτογαλία υποκύπτει και προσφεύγει σε μηχανισμό στήριξης, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έσπευσαν να προετοιμαστούν για «Τη Μάχη της Ισπανίας» - ώστε να εξασφαλιστεί ότι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης δεν θα πληγεί από τη μεταδοτική ασθένεια που χτύπησε την προηγούμενη εβδομάδα τη γειτονική της χώρα.

Όσοι, όμως, ανησυχούν για την ικανότητα της Ε.Ε. να νικήσει σε αυτήν τη μάχη θα πρέπει να κοιτάξουν τα όσα συμβαίνουν σε μία άλλη πλευρά της ηπείρου: στη Φινλανδία, όπου αυτό το σαββατοκύριακο ενδεχομένως να εκλεγεί ο πρώτος πραγματικά ευρωσκεπτικιστής πρωθυπουργός.

Η κατάρρευση της κυβέρνησης της Πορτογαλίας και η πιθανή επιτυχία ενός μέχρι πρότινος άγνωστου λαϊκιστή στις εκλογές της Κυριακής στη Φινλανδία μπορεί να φαίνονται ασύνδετα γεγονότα. Ο κ. Timo Soini, όμως, ο επικεφαλής του αντιευρωπαϊκού κόμματος των Πραγματικών Φινλανδών, είχε κάνει τον συσχετισμό στις αρχές του χρόνου σε συνέντευξή του στους «Financial Times».

«Εάν το θέμα της Πορτογαλίας προκύψει πριν από τις φινλανδικές εκλογές, αυτό θα οδηγήσει σε μία αρκετά άγρια συζήτηση και διαμαρτυρία», είχε δηλώσει ο κ. Soini. Σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, οι Πραγματικοί Φινλανδοί την προηγούμενη εβδομάδα βρίσκονταν σε απόσταση αναπνοής από το κεντροδεξιό κόμμα του Εθνικού Συνασπισμού. Οι δημοσκοπήσεις πραγματοποιήθηκαν προτού ζητήσει διεθνή στήριξη η Πορτογαλία. «Ο κόσμος απλώς δεν το καταλαβαίνει και δεν το θέλει».

Το αίσθημα αυτό φαίνεται πως κερδίζει έδαφος. Η λαϊκή οργή για τα πακέτα στήριξης, τη λιτότητα και την ευρύτερη οικονομική αβεβαιότητα έχει ήδη οδηγήσει σε ανατροπές ηγετών σε χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης. Πρώτα στην Ιρλανδία, μετά στην Πορτογαλία και ενδεχομένως τώρα στην Ισπανία, όπου ο κ. Jose Luis Zapatero δήλωσε ότι δεν θα διεκδικήσει τρίτη θητεία στον πρωθυπουργικό θώκο.

Τώρα, η αγανάκτηση αρχίζει να επηρεάζει και τον πυρήνα της Ευρώπης, όπου τα κυρίαρχα κόμματα χάνουν έδαφος από λαϊκιστές outsiders, οι οποίοι ποντάρουν στη λαϊκή δυσφορία και απογοήτευση που έχει προκληθεί από τη λιτότητα και την επιδείνωση του επιπέδου διαβίωσης.

Στη Γαλλία, η κεντροδεξιά παράταξη του Προέδρου κ. Nicolas Sarkozy υπέστη σημαντικό πλήγμα στις τοπικές εκλογές του προηγούμενου μήνα, ενώ καταγράφηκε σημαντική ενίσχυση του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου. Στο Βέλγιο, οι Φλαμανδοί εθνικιστές απέτρεψαν τη δημιουργία κυβέρνησης μέχρι τα τέλη του έτους και οι αναλυτές υποστηρίζουν πως ενδεχομένως να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο εάν η χώρα οδηγηθεί σε νέες εκλογές. Η κυβέρνηση μειοψηφίας της Ολλανδίας στηρίζεται στο αντιευρωπαϊκό κόμμα του εθνικιστή κ. Geert Wilders, ώστε να παραμείνει στην εξουσία για 6 μήνες.

Ακόμη και στη Γερμανία -όπου υπάρχει έντονη ανησυχία για το ενδεχόμενο να τροφοδοτηθούν ακροδεξιές τάσεις λόγω της οικονομικής δυσαρέσκειας- η αγανάκτηση για τον τρόπο χειρισμού της οικονομίας ήταν ο βασικός παράγοντας για τις σημαντικές απώλειες δυνάμεων στα μεγάλα κόμματα στις εκλογές στη Βάδη-Βυτεμβέργη τον προηγούμενο μήνα. Η δυσφορία -που τροφοδοτείται και από τα ταμπλόιντ- φαίνεται πως είναι πλέον τόσο έντονη ώστε ένα από τα κυρίαρχα κόμματα, οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, φλερτάρει με μία ανοιχτά αντιευρωπαϊκή ρητορική ενόψει των εκλογών.

Τα περιθωριακά λαϊκιστικά κόμματα της Ευρώπης -εκ των οποίων το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας και το Ελεύθερο Κόμμα του κ. Wilders στην Ολλανδία- είχαν επικεντρωθεί σε αντιμεταναστευτική ρητορική. Πολλοί εξ αυτών, όμως, όπως ο κ. Soini στη Φινλανδία ή ο Φλαμανδός εθνικιστής κ. Bart De Wever, είτε αποφεύγουν είτε κατεβάζουν τους τόνους στις εθνικιστικές τους ρίζες και επανατοποθετούνται για να ευνοηθούν από την κυρίαρχη τάση της οικονομικής αγανάκτησης.

Η κ. Marine Le Pen έχει μαλακώσει τη σκληρή προσέγγιση του κόμματός της σε φυλετικά και μεταναστευτικά θέματα, ώστε να προσελκύσει τους λευκούς εργαζόμενους ψηφοφόρους που έχουν απογοητευτεί από την οικονομική πολιτική του Sarkozy.

Παρατηρούμε το αντίστοιχο κίνημα του Tea Party στην Ευρώπη*. Όπως συνέβη και στον Αμερικανό Πρόεδρο κ. Μπαράκ Ομπάμα, έτσι και οι ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών που έχουν τη δύναμη να σώσουν την Ε.Ε. από την κρίση βρίσκονται αντιμέτωποι με ψηφοφόρους οι οποίοι έχουν κουραστεί από τη στήριξη άλλων χωρών.

Όπως και ο κ. Oμπάμα, έτσι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δυσκολεύονται να βρουν τους τρόπους ώστε να κερδίσουν και πάλι αυτούς τους ψηφοφόρους. Η κ. Angela Merkel, η Γερμανίδα καγκελάριος, αποφάσισε να δείξει την ελάχιστη συμπαράσταση για να βοηθήσει την ευρωζώνη. Η απρόθυμη στάση της, όμως, κατάφερε μόνο να τονίσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια στα σπάταλα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου.

Ο κ. Jan Jees de Jager, ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας, είναι ένας από τους λίγους που μιλούν με ειλικρίνεια, λέγοντας στους ψηφοφόρους ότι η στήριξη της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας είναι προς το δικό τους συμφέρον, καθώς οι ολλανδικές τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και οι επιχειρήσεις της χώρας θα υποστούν σημαντικό πλήγμα από την κατάρρευση της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Όλοι, όμως, κινούνται πολύ προσεκτικά όταν αντιμετωπίζουν τους εθνικιστές αντιπάλους τους. «Δεν θέλω να απειλήσω κανέναν λέγοντας ότι ψήφος υπέρ των Πραγματικών Φινλανδών θα μας οδηγήσει στην καταστροφή», δηλώνει και ο υπουργός Οικονομικών της Φινλανδίας, κ. Jyrki Katainen.

* Αναφορά στο Tea Party της κ. Sarah Palin

© The Financial Times Limited 2011. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation