Η λιτότητα στην Ελλάδα αποδίδει καρπούς

Σε άρθρο του στους FT, ο Μιχάλης Μασουράκης της Alpha Bank εκτιμά ότι η πολιτική λιτότητας αποδίδει καρπούς και πως -εάν ανταποκριθεί και το πολιτικό σύστημα- η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις.

Δημοσιεύθηκε: 13 Οκτωβρίου 2010 - 11:20

Μιχάλη Μασουράκη*

Εάν ισχύει το ρητό ότι η καλή αρχή είναι το ήμισυ του παντός, τότε οι Έλληνες έχουν ανταποκριθεί στην πρόκληση. Κατά το 2010, τον πρώτο χρόνο της προσπάθειας δημοσιονομικής λιτότητας με τη στήριξη των 110 δισ. ευρώ από την τρόικα ΔΝΤ, Ε.Ε. και ΕΚΤ, το έλλειμμα του προϋπολογισμού φαίνεται πως μειώνεται κατά το ήμισυ και βρίσκεται σε επίπεδα χαμηλότερα του 8% του ΑΕΠ.

Επιπλέον, το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2011, που δημοσιοποιήθηκε προσφάτως, περιλαμβάνει στόχο για μείωση του προϋπολογισμού στο 7%, χαμηλότερα από τον στόχο του 7,6% του αρχικού σχεδίου. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι το 2011 μπορεί να αναδειχθεί σε χρονιά κατά την οποία θα ξεκινήσει η επίπονη διαδικασία της δημιουργίας πλεονασμάτων. Ξεκινώντας φέτος με πρωτογενές έλλειμμα της τάξεως του 2,2% του ΑΕΠ, ενδέχεται να καταγραφεί τον επόμενο χρόνο ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, ειδικότερα εάν η ανάπτυξη αποδειχθεί λιγότερο αρνητική απ' ό,τι εκτιμάται στο πρόγραμμα.

Ο προϋπολογισμός του 2011 φαίνεται αξιόπιστος. Βασίζεται σε περαιτέρω μείωση των βασικών δαπανών, καθώς εκσυγχρονίζονται οι κρατικές επιχειρήσεις. Για την ενίσχυση των καθαρών εσόδων του κράτους θα αξιοποιηθούν νέες και μέχρι πρότινος ανεκμετάλλευτες πηγές, συμπεριλαμβανομένων της περιβαλλοντικής φορολογίας και της φορολογίας παιγνίων, ενώ διαφαίνονται περισσότερες αυξήσεις στη φορολογία ακινήτων και κατανάλωσης. Επιπλέον, οι φιλότιμες προσπάθειες για την πάταξη της φοροδιαφυγής επίσης θα αρχίσουν να αποδίδουν από τον επόμενο χρόνο, δημιουργώντας περισσότερα έσοδα. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μία δύσκολη αλλά όχι ανέφικτη πρόταση.

Οιαδήποτε ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας θα μεταφράζεται σε ταχύτερη δημοσιονομική σταθεροποίηση και λιγότερο επαχθή δυναμική του χρέους, καθώς τα μέτρα προσαρμογής θα αποδίδουν καλύτερα αποτελέσματα. Με την αναθεώρηση του ονομαστικού ΑΕΠ για το 2010-11 σε λιγότερο αρνητικά επίπεδα, έχει ξεκινήσει και η αποδόμηση της δυναμικής του χρέους. Τρεις μήνες μετά την εκκίνηση του προγράμματος, το χρέος δεν σταθεροποιείται πλέον στο 150% του ΑΕΠ, αλλά στο 144% του ΑΕΠ. Το επόμενο βήμα θα είναι η ανοδική αναθεώρηση του ρυθμού ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ.

Οι δομικές ρυθμίσεις θα αρχίσουν να αποδίδουν αναπτυξιακά μερίσματα δίνοντας στην Ελλάδα τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί το γεωγραφικό της πλεονέκτημα, με καταλύτη τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Κρίνοντας από τη σκόνη που αφήνουν πίσω τους οι επενδυτές του Κατάρ και της Κίνας καθώς πασχίζουν να επενδύσουν στην Ελλάδα, όπως επίσης και από τα 20 δισ. ευρώ των δομικών κεφαλαίων της Ε.Ε. που βρίσκονται καθ’ οδόν, η ανάκαμψη των επενδύσεων δεν μοιάζει πλέον τόσο απομακρυσμένο σενάριο. Το επικείμενο και σε πλήρη ανάπτυξη σχέδιο διαχείρισης της κρατικής περιουσίας και ιδιωτικοποιήσεων ενδεχομένως να συμβάλει στην ώθηση της οικονομίας.

Πού βρισκόμαστε έπειτα από όλα αυτά ως προς το θέμα της πτώχευσης; Ενόσω η κυβέρνηση ακολουθεί το πρόγραμμα, η χρεοκοπία πιθανότατα θα αποφευχθεί

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin. Εάν όμως ρίξει τη λευκή πετσέτα στο ρινγκ, για λόγους… κόπωσης, σύγκλισης ή κοινωνικής αναταραχής, τότε θα πρέπει να γίνει διαπραγμάτευση μιας ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης χρεών.

Μήπως, όμως, μία τέτοια κίνηση αποτελέσει την αφορμή για ένα νέο και ενδεχομένως λιγότερο απαιτητικό πρόγραμμα λιτότητας; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική, γιατί διατηρείται ανέπαφη η ανάγκη να δημιουργηθούν το νωρίτερο δυνατό πρωτογενή πλεονάσματα. Ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις, παράλληλα, στην αξιοπιστία τόσο της Ελλάδας όσο και της τρόικας από ενδεχόμενη χαλάρωση της πολιτικής; Θα μπορούσαν να πιστέψουν πλέον οι αγορές ότι η κατάσταση μπορεί να αλλάξει; Δεν το νομίζω. Σε αυτήν την περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα είχε εναλλακτική από το να συνεχίσει την εφαρμογή του αρχικού προγράμματος έτσι ώστε να δημιουργήσει πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 6% του ΑΕΠ.

Μπορεί, όμως, μία υπερχρεωμένη χώρα να αντλήσει κεφάλαια από την αγορά ώστε να αποπληρώσει την τρόικα σε σύντομη χρονικά περίοδο; Για να απαντήσει κανείς σε αυτήν την ερώτηση θα πρέπει να εξετάσει εάν η Ελλάδα μπορεί τελικά να φτάσει σε πρωτογενή πλεονάσματα τα οποία να θεωρούνται διατηρήσιμα. Για να τα καταφέρει, η Ελλάδα θα πρέπει να μεταμορφωθεί σε μία νέα χώρα και υπό αυτό το πρίσμα θα μπορεί να δανειστεί τα μεγάλα κεφάλαια που απαιτούνται, ενδεχομένως και με λίγη βοήθεια από τους φίλους της, αλλά σε καμία περίπτωση εις βάρος των στόχων του προγράμματος.

Η Ελλάδα θα φορτωθεί με ένα υψηλό επίπεδο χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ για τα επόμενα χρόνια. Κατά συνέπεια, θα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, λίγο ή πολύ, σε μόνιμη βάση και οι αγορές δεν θα είναι πλέον διατεθειμένες να της αναγνωρίσουν ελαφρυντικά λόγω αμφιβολιών. Οιαδήποτε υποτροπή θα ήταν καταστροφική, καθώς η αξιοπιστία την οποία θα έχει κερδίσει έπειτα από πολυετή δύσκολη προσπάθεια δημοσιονομικής λιτότητας θα εξαφανιστεί σε μία στιγμή.

Ήδη, το κλίμα στην αγορά έχει βελτιωθεί σημαντικά, με τα spreads των 10ετών ομολόγων να καταγράφουν υποχώρηση μεγαλύτερη των 200 μονάδων βάσης στο επίπεδο των 700 μονάδων βάσης. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι το αποτέλεσμα των επώδυνων περικοπών στα έσοδα και των εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Αυτή η βελτίωση έχει γαλουχηθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να συνεχιστεί.

Το πολιτικό σύστημα, όμως, αντιλαμβάνεται πόσο επισφαλής είναι η κατάσταση ώστε να διατηρήσει τη δημοσιονομική λιτότητα με κάθε κόστος; Οι πολιτικοί της Ελλάδας θα πρέπει να αναλάβουν τον ρόλο να αναδείξουν τη χώρα σε παράδειγμα δημοσιονομικής πειθαρχίας. Έχουν ήδη απογοητεύσει θλιβερά τον ελληνικό λαό. Δεν έχουν πλέον το περιθώριο να αποφύγουν την οριστική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, των θεμάτων πατροναρίσματος και να εξαλείψουν τη διαφθορά και τη στήριξη συγκεκριμένων ομάδων συμφερόντων του ελληνικού πληθυσμού. Άλλοι κατάφεραν να το κάνουν. Γιατί όχι και η Ελλάδα;

* Ο Μιχάλης Μασουράκης είναι διευθυντής οικονομικών μελετών της Alpha Bank.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation