Η World Bank φοβάται την "αρπαγή εδαφών"

Οι επενδυτές σε καλλιεργήσιμη γη βάζουν στο στόχαστρο χώρες με αδύναμη νομοθεσία, αγοράζοντας αρόσιμα εδάφη φθηνά και χωρίς να υλοποιούν τις δεσμεύσεις για δημιουργία θέσεων εργασίας και επενδύσεις.

Δημοσιεύθηκε: 28 Ιουλίου 2010 - 17:29

Javier Blas (Λονδίνο)

Οι επενδυτές σε καλλιεργήσιμη γη βάζουν στο στόχαστρο χώρες με αδύναμη νομοθεσία, αγοράζοντας αρόσιμα εδάφη φθηνά και χωρίς να υλοποιούν τις δεσμεύσεις για δημιουργία θέσεων εργασίας και επενδύσεις, σύμφωνα με προσχέδιο έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Στην έκθεση αναφέρεται: "Το επενδυτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε χώρες με αδύναμη διακυβέρνηση. Αν και στις συμφωνίες δίνονται υποσχέσεις για θέσεις εργασίας και υποδομή, οι επενδυτές δεν τις πραγματοποιούν, προκαλώντας σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρές ζημίες στον αγροτικό πλούτο της χώρας".

Προστίθεται μάλιστα ότι "τα επίπεδα τακτικών πληρωμών δεν είναι ικανοποιητικά", με αποτέλεσμα η κερδοσκοπία να αποτελεί βασικό κίνητρο για τέτοιου είδους επενδύσεις. Εξάλλου, "οι μεγάλοι επενδυτές συχνά πληρώνουν πολύ χαμηλότερους φόρους από τους μικρούς καλλιεργητές - ή και καθόλου".

Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας (με τίτλο "The Global Land Rush: Can it yield sustainable and equitable benefits?") αφορά σε ευρεία έρευνα σχετικά με την αποκαλούμενη "αρπαγή εδαφών" ("farmland grab"), όπου χώρες επενδύουν σε αρόσιμα εδάφη στο εξωτερικό, για να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες πρώτες ύλες, ή επενδυτές -κυρίως ντόπιοι- αγοράζουν καλλιεργήσιμη γη.

Ο όρος "αρπαγή εδαφών" καθιερώθηκε μετά την προσπάθεια της νοτιοκορεατικής Daewoo Logistics το 2008 να εξασφαλίσει μεγάλο τμήμα της Μαδαγασκάρης σε πολύ χαμηλή τιμή και με κενές υποσχέσεις για επενδύσεις. Η εν λόγω συμφωνία οδήγησε σε πραξικόπημα στην αφρικανική χώρα.

Το προσχέδιο της έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας διέρρευσε στους "Financial Times" από άτομο που δήλωσε ότι υπάρχει πρόθεση να αποτραπεί η δημοσίευση της έκθεσης εν μέσω της περιόδου των καλοκαιρινών διακοπών.

Η Παγκόσμια Τράπεζα προωθεί στο προσχέδιο την εισαγωγή Πρωτοβουλίας για τη Διαφάνεια στα Εδάφη (Land Transparency Initiative), κατά το μοντέλο του Extractive Industry Transparency Initiative, το οποίο δεσμεύει τις κυβερνήσεις, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, να αποκαλύπτουν τα έσοδα από πετρελαϊκούς και μεταλλευτικούς ομίλους, για να υπάρχει διαφάνεια. Οι επικριτές τονίζουν πάντως ότι οκτώ χρόνια μετά την εισαγωγή του μόνο η Λιβερία, το ανατολικό Τιμόρ και το Αζερμπαϊτζάν αποτελούν πλήρη μέλη του EITI.

Στην έρευνα υπάρχουν παραδείγματα αποδοτικών εξαγορών εδαφών, κυρίως στη Λατινική Αμερική και στην Τανζανία, αλλά η γενική εικόνα περιγράφει μια κατάσταση εκμετάλλευσης, όπου οι επενδυτές είτε δεν έχουν την κατάλληλη ειδίκευση στις καλλιέργειες είτε ενδιαφέρονται μόνο για κερδοσκοπικά έσοδα.

Τα στατιστικά στοιχεία για τις συμφωνίες αρόσιμης γης είναι λίγα και ανεπίσημα κατά κανόνα. Στην έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας υπάρχουν πάντως και επίσημα δεδομένα από κάποιες χώρες που εμφανίζουν μεγάλες μεταβιβάσεις, όπως 3,9 εκατομμύρια εκτάρια στο Σουδάν και 1,2 εκατ. στην Αιθιοπία μεταξύ των ετών 2004 και 2009.

Η ζήτηση για καλλιεργήσιμη γη δεν αναμένεται να μειωθεί λόγω της μεγάλης ζήτησης και των υψηλών τιμών για τα εμπορεύματα.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation