Το case study της Βαλτικής στη λιτότητα

Εσθονία, Λιθουανία και Λετονία προχώρησαν πριν έναν χρόνο σε μαζικές περικοπές στους προϋπολογισμούς τους. Τα συμπεράσματα από την πορεία αυτών των χωρών είναι εξαιρετικά χρήσιμα για την ευρωζώνη.

Δημοσιεύθηκε: 25 Ιουνίου 2010 - 14:15

Andrew Ward

Ενόσω συνεχίζεται η συζήτηση στους κόλπους του G20, για το πόσο γρήγορα θα πρέπει να προχωρήσει ο περιορισμός των προϋπολογισμών (ειδικότερα στην Ευρώπη), η περιοχή της Βαλτικής προκύπτει ως ένα καλό εργαστήριο για τα πικρά δημοσιονομικά φάρμακα που συνταγογραφούνται από τις κυβερνήσεις της Γηραιάς Ηπείρου.

Η μεγάλη πίεση μόλις αρχίζει να γίνεται αισθητή σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Βρετανία. Άλλες χώρες, όμως, όπως η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία έχουν ήδη βουτήξει στα βαθιά στην εποχή της λιτότητας. Η Εσθονία ήταν η πρώτη με περικοπές στον προϋπολογισμό της ισάξιες με το 9,3% του ΑΕΠ της. Ακολούθησε η Λιθουανία με περικοπές της τάξεως του 7,3% και η Λετονία με 6%. Συγκριτικά αναφέρεται ότι το πρόγραμμα της Βρετανίας αφορά σε περικοπές της τάξεως του 8% του ΑΕΠ, αλλά σε μία πενταετία.

Τα δημοσιονομικά γεράκια, το τρίο της Βαλτικής, είναι ένα μοντέλο για την υπόλοιπη Ευρώπη. Και οι ηγέτες των εν λόγω χωρών χαίρονται που αναλαμβάνουν τον ρόλο του καθοδηγητή της Ευρώπης. «Η συμβουλή μου είναι πολύ απλή: ξεκινήστε τη δημοσιονομική πειθαρχία το συντομότερο δυνατό» δήλωσε ο κ. Andrius Kubilius, πρωθυπουργός της Λιθουανίας και συμπλήρωσε: «Μην περιμένετε να γίνει η κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη». Παρόλα αυτά, για εκείνους που ανησυχούν ότι η υπερβολική αυστηρότητα δημιουργεί αναπτυξιακούς κινδύνους, η εμπειρία της Βαλτικής θα μπορούσε να εκληφθεί ως προειδοποίηση.

Ο κ. Neil Shearing, οικονομικός αναλυτής στην Capital Economics στο Λονδίνο υποστηρίζει πως το πραγματικό μάθημα από την περιοχή της Βαλτικής είναι πως «ο επιθετικός δημοσιονομικός περιορισμός σε μία περίοδο όπου και ο ιδιωτικός τομέας βρίσκεται σε φάση περιορισμού των δραστηριοτήτων, είναι πιθανό να οδηγήσει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα δραστηριότητας και μία ξαφνική εκτίναξη της ανεργίας».

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin
Όπως η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Βρετανία, έτσι και οι χώρες της Βαλτικής επηρεάστηκαν σημαντικά το 2008 από την πιστωτική φούστα που οδήγησε τις οικονομίες τους σε ελεύθερη πτώση και τα ελλείμματα των προϋπολογισμών τους σε δυσθεώρητα ύψη.
Ενώ άλλοι προσπάθησαν να περιορίσουν τον αντίκτυπο με αύξηση δημοσιονομικών δαπανών, το τρίο της Βαλτικής βυθίστηκε απευθείας στην αυστηρή λιτότητα. Το αποτέλεσμα ήταν να υποφέρουν τη βαθύτερη ύφεση που καταγράφηκε πέρυσι στην Ε.Ε., με την οικονομία της Λετονίας να συρρικνώνεται κατά 18%.

Έκτοτε η περιοχή σταθεροποιείται, αλλά για τους περισσότερους καθημερινούς ανθρώπους είναι ακόμη σαν να ζουν σε ύφεση. Οι μισθοί έχουν βουλιάξει και η ανεργία έχει εκτιναχθεί με το ένα πέμπτο της εργατικής δύναμης της χώρας να βρίσκεται στην ανεργία.

Οι κυβερνήσεις των χωρών της Βαλτικής είχαν ωστόσο ένα ισχυρό κίνητρο για να προχωρήσουν σε αυτήν την πολιτική. Και οι τρεις ετοιμάζονται για την ένταξή τους στην ευρωζώνη, της οποίας οι κανόνες απαιτούν από τα νέα μέλη να έχουν έλλειμμα μικρότερο του 3% του ΑΕΠ τους. Η Εσθονία πέτυχε αυτόν τον στόχο και ετοιμάζεται να γίνει μέλος της ευρωζώνης τον Ιανουάριο. Η Λετονία και η Λιθουανία αναμένεται να ενταχθούν το 2014.

Και τα τρία νομίσματα της Βαλτικής είναι δεμένα με το ευρώ, γεγονός που στερεί από τις κυβερνήσεις των χωρών τη βοήθεια που θα παρείχε κυμαινόμενη συναλλαγματική ισοτιμία στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Αντιθέτως, προχωρούν με την επονομαζόμενη «εσωτερική υποτίμηση» στους μισθούς και στις τιμές. Αυτό καθιστά την εμπειρία της Βαλτικής πιο σχετική με τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης και όχι με εκείνες που είναι εκτός, όπως η Βρετανία.

Ενώ η Εσθονία φαίνεται να έχει κερδίσει τη μάχη του προϋπολογισμού -το έλλειμμα προβλέπεται ότι θα είναι από τα χαμηλότερα της Ε.Ε. φέτος στο 2,4% του ΑΕΠ- η Λετονία και η Λιθουανία εκτιμάται ότι θα ταλαιπωρηθούν αρκετά. Και οι δύο χώρες εκτιμάται ότι θα έχουν ελλείμματα μεγαλύτερα του 8% του ΑΕΠ τους φέτος, ελάχιστα χαμηλότερα δηλαδή, από την Ελλάδα και την Ισπανία.

Ο κ. Kubilius επιμένει ότι η περιοχή της Βαλτικής τελικά θα επωφεληθεί από την έγκαιρη επιλογή αυτής της πολιτικής. «Άλλοι τώρα αρχίζουν με τα προγράμματα λιτότητας. Για εμάς είναι ήδη καθημερινότητα. Έχουμε επανακτήσει την ανταγωνιστικότητά μας και κοιτάμε μπροστά».

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation