Η Ευρώπη χρειάζεται Γερμανούς καταναλωτές

Μια νομισματική ένωση όπου η "λοκομοτίβα" όχι μόνο εξάγει αποπληθωρισμό αλλά κάνει στην άκρη όταν καταρρέει κάποιο μέλος, έχει μεγάλο πρόβλημα. Η Γερμανία είναι η μόνη που μπορεί να αποφασίσει για το μέλλον της ευρωζώνης.

Δημοσιεύθηκε: 12 Φεβρουαρίου 2010 - 17:51

Martin Wolf

Η Ευρώπη χρειάζεται Γερμανούς καταναλωτές

Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2009 μεταμορφώνεται στο δημοσιονομικό άγχος του 2010, ιδιαίτερα στην ευρωζώνη. Πολύς λόγος γίνεται για το τι θα γίνει εάν δεν επιλυθεί η ελληνική κρίση, με συζητήσεις για διασώσεις, στάσεις πληρωμών, ακόμη και έξοδο από το ευρώ. Τι θα μπορούσε να γίνει όμως για να επιλυθεί η κρίση, χωρίς τόση ανακατωσούρα; Η απάντηση είναι μία και είναι: η ζήτηση.

Η συμβατική σοφία στην ευρωζώνη είναι ότι οι κρίσεις είναι αποτέλεσμα της κακής διαχείρισης στις περιφερειακές χώρες. Η δημοσιονομική πολιτική είναι υπερβολικά χαλαρή και οι οικονομίες ανελαστικές. Η Ελλάδα έρχεται και «δένει» σε αυτή την περιγραφή. Όμως και η Ιρλανδία και η Ισπανία βιώνουν δραματική επιδείνωση στα δημοσιονομικά τους και δεν υπήρξαν ποτέ δημοσιονομικοί «παραβάτες.»

Η συμβατική σοφία είναι επίσης ότι, όταν διορθωθούν οι δημοσιονομικές ανισορροπίες και επιβληθεί ελαστικότητα, οι προβληματικές οικονομίες θα επιστρέψουν σε ανάκαμψη –όπως έκανε η Γερμανία με τις επίπονες δημοσιονομικές προσαρμογές μετά την ενοποίηση. Επιπλέον, η συμβατική σοφία λέει ότι οι ογκώδεις δημοσιονομικές ανισότητες που υπάρχουν εντός της ευρωζώνης, δεν έχουν σχέση ούτε με το πρόβλημα ούτε με την λύση.

Όμως, η συμβατική σοφία είναι ανόητη. Μέχρι να το αναγνωρίσουν αυτό οι ρυθμιστές, θα καταδικάζουν την ευρωζώνη σε τεράστιες εντάσεις. Δεν υπάρχει εύκολη οδός. Οσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανέχεται αδύναμη ζήτηση στην ευρωζώνη ως σύνολο ενώ οι βασικές χώρες της και ειδικά η Γερμανία απολαμβάνουν τεράστια εμπορικά πλεονάσματα, θα παραμένει αδύνατο για τα αδύναμα μέλη να ξεφύγουν από την παγίδα της χρεοκοπίας. Το πρόβλημά τους δεν λύνεται με την δημοσιονομική λιτότητα μόνο. Χρειάζονται τεράστιες βελτιώσεις στην εξωτερική ζήτηση για την παραγωγή τους…

Τι συμπεράσματα θα μπορούσαν να προκύψουν από το γερμανικό «ανταγωνιστικό αποπληθωρισμό» στις αρχές της δεκαετίας του ’90; Η απάντηση είναι ότι τα δύο ζητήματα είναι άσχετα.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin
Κατ’αρχάς, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γερμανίας έφθασε στην αιχμή τού μόλις 4% του ΑΕΠ το 2003. Δεύτερον, η Γερμανία μπόρεσε να ισορροπήσει την εξαιρετικά αδύναμη ζήτηση στο εσωτερικό με την εύρωστη ζήτηση από το εξωτερικό, τόσο εντός όσο και εκτός της ευρωζώνης. Πράγματι, το 70% της ανάπτυξης του γερμανικού ΑΕΠ μεταξύ 1999 και 2007 οφειλόταν στην ανάκαμψη των καθαρών εξαγωγών.

Η Γερμανία θα πρέπει τώρα να ανταποδώσει την χάρη που της έκαναν. Για την ακρίβεια, ο μόνος τρόπος για να μειώσουν οι χώρες της ευρωζώνης τα τεράστια δημοσιονομικά τους ελλείμματα, χωρίς να καταρρεύσουν οι οικονομίες τους, είναι ή να μηχανευτούν άλλη μια πιστωτική φούσκα στον ιδιωτικό τομέα ή να διευρύνουν αθρόα τις καθαρές εξαγωγές τους. Η πρώτη λύση δεν είναι επιθυμητή. Η δεύτερη απαιτεί βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα και εύρωστη εξωτερική ζήτηση. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο. Είναι δύσκολο να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα όταν το ευρώ είναι εύρωστο, εν μέρει γιατί η Γερμανία είναι τόσο ανταγωνιστική και ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη επίσης τόσο χαμηλός…

Οπότε, τι πρέπει να γίνει; Αν ο στόχος είναι να αποτραπεί η καταστροφή, η απάντηση είναι μια πρόσκαιρη δημοσιονομική στήριξη για τις προβληματικές οικονομίες, εύρωστη καθολική ζήτηση στο σύνολο στην ευρωζώνη και ουσιώδης επανεξισορρόπηση αυτής της ζήτησης, με οδηγό την Γερμανία. Η δημοσιονομική στήριξη θα μπορούσε να σχεδιαστεί ώστε να αποτραπεί μια βραχυπρόθεσμη κατάρρευση της εμπιστοσύνης, εάν προκληθεί στάση πληρωμών.

Σε αντάλλαγμα, οι αδύναμες χώρες θα πρέπει να δεσμευτούν να μειώσουν τους ονομαστικούς μισθούς και να επιβάλλουν πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας. Δεν βλέπω να ευσταθεί η προσφυγή στο ΔΝΤ, πέρα από τις τεχνικής αρωγής. Εάν γινόταν κάτι τέτοιο, θα ήταν σαν να μην υπάρχει καμία ενοποίηση στην ευρωζώνη.

Εναλλακτικά, οι ευάλωτες χώρες θα μπορούσαν να αφεθούν στην τύχη τους. Αλλά μια νομισματική ένωση στην οποία η βασική χώρα όχι μόνο εξάγει αποπληθωρισμό αλλά επίσης κάνει στην άκρη όταν καταρρέει κάποιο μέλος, έχει μεγάλα προβλήματα. Η Γερμανία και μόνο μπορεί να αποφασίσει εάν θέλει την ευμάρεια αυτής της ένωσης ή όχι.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation