Τι μας δίδαξε η πιστωτική κρίση

Η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει και το G20 υπόσχεται λήψη μέτρων. Όμως τίποτε δεν άλλαξε. Το τραπεζικό σύστημα παραμένει το ίδιο "περίπλοκο και επικίνδυνο" όπως και πριν. Μήπως δεν μάθαμε απολύτως τίποτα;

Δημοσιεύθηκε: 29 Σεπτεμβρίου 2009 - 11:54

Emma Bonino

Οι έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις σχετικά με την πιστωτική κρίση μπορεί να έχουν περάσει, μαζί με την νοσηρή πρώτη επέτειο της κατάρρευσης της Lehman Brothers, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσουμε να ασχολούμαστε με τον χειρότερο όλεθρο της εποχής μας.

Σαφώς, ο κόσμος ποτέ δεν θα είναι πια ο ίδιος. Όντως, νέες οικονομικές δυνάμεις έχουν αναδειχτεί και θα βοηθήσουν ώστε ο "σχηματισμός" της παγκόσμιας οικονομίας να καταστεί διαφορετικός. Θα μπορούσαμε να δηλώσουμε ότι "πήραμε το μάθημά μας".

Όντως, όμως, μάθαμε από την πιστωτική κρίση;

Καθώς η πιστωτική κρίση μοιάζει να φτάνει στο τέλος της, υπάρχουν ορισμένες σκληρές ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν από τους ηγέτες της υφηλίου. Την ίδια στιγμή αυτοί που διαχειρίζονται την παγκόσμια οικονομία δεν είναι, πλέον, οι ίδιοι, καθώς τον ρόλο αυτό ανέλαβε το G20 και όχι το G7 όπως ίσχυε στο παρελθόν.

Οικονομικοί γίγαντες, όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Ινδία, θα έχουν πλέον "φωνή" στον καθορισμό των εξελίξεων για την παγκόσμια οικονομία. Η αποκέντρωση της οικονομικής δύναμης, καθώς σχηματοποιείται ο νέος κόσμος, θα αποδειχτεί ότι είναι μια θετική εξέλιξη εάν οι "νέες δυνάμεις" έχουν τη διάθεση να συμπεριφερθούν ως υπεύθυνοι συνομιλητές.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin
Όμως, όλη αυτή η ενότητα μπορεί να φέρει την αλλαγή και τη διαφορά; Έχοντας τη δυνατότητα να εξετάσουμε την πορεία μέχρι την κατάρρευση της Lehman, διαπιστώνουμε ότι υπήρχαν πολλά "κενά" στο χρηματοοικονομικό σύστημα.

Έχουμε, όμως, τη σοφία αλλά και τη διάθεση να δημιουργήσουμε ένα νέο, καλύτερο χρηματοοικονομικό σύστημα;

Μάλλον απίθανο. Μέχρι στιγμής αυτό που πράξαμε είναι να αλλάξουμε αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις. Δεν έχουμε πράξει τίποτα για να διορθώσουμε τα "κενά" που οδήγησαν στην κρίση. Μικρομεσαίες τράπεζες εξακολουθούν να χρεοκοπούν, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά ανησυχητικό.

Την ίδια στιγμή δεν έχουμε κατορθώσει να περιορίσουμε τις βλαβερές συνήθειες των μεγάλων τραπεζών. Τελικά, το μόνο που πράξαμε είναι να δείξουμε ότι είναι σημαντικές από κοινωνικής και οικονομικής πλευράς αλλά όχι και να διορθώσουμε τα λάθη που οδήγησαν σε καταρρεύσεις, όπως αυτή της Lehman Brothers.

"Όχι άλλες Lehman Brothers", ήταν το σύνθημα που ακούστηκε από επενδυτές και τραπεζίτες. Ορθό, αλλά ο τοξικός συνδυασμός των προγραμμάτων στήριξης προς τις τράπεζες και τα υψηλά μπόνους για τους τραπεζίτες, απλώς οδήγησαν σε κοινωνικοποίηση των ζημιών και ιδιωτικοποίηση των κερδών.

Η κοινωνία (και οι κυβερνήσεις) έμαθαν ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε άλλη μια μεγάλη τράπεζα να καταρρεύσει. Αυτό πρόσφερε στους "κυρίους του City" την ευχέρεια να δηλώνουν και να συμπεριφέρονται ως "Κυρίαρχοι του Σύμπαντος" και να συνεχίσουν την παλιά τους τακτική: ανάληψη όλο και υψηλότερου ρίσκου στις επενδύσεις τους και μάλιστα για το "καλό του συνόλου". Αποτέλεσμα; Οι φορολογούμενοι να καλούνται συνεχώς "να πληρώσουν τα σπασμένα" των λανθασμένων επιλογών των "παιδιών από το City".

Παράλληλα και μάλιστα στην εποχή του G20 και της παγκοσμιοποίησης, δεν υπάρχει κοινή αντίδραση στην κρίση. Η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ακόμη και μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης ήταν ασθενική. Για παράδειγμα, κάθε κράτος-μέλος αποφάσισε να εφαρμόσει το δικό του πρόγραμμα στήριξης και να σώσει τις δικές του τράπεζες. Η Ευρώπη παραμένει διχασμένη σε ό,τι αφορά την επιβολή κανονισμών για τα μπόνους των τραπεζιτών και μόνο η Γαλλία και η Γερμανία πιέζουν για την επιβολή ορίων σε αυτά.

Μας είπαν ότι "το χειρότερο πέρασε". Σύντομα θα ξαναδούμε πληθώρα μετρητών. Εν τω μεταξύ να μην ανησυχούμε για τη συνεχιζόμενη αύξηση της ανεργίας. Όσο για τη διεθνή ασφάλεια "τα παιδιά μας στο Αφγανιστάν" θα πράξουν τα πάντα προκειμένου να υπάρξει μείωση των αμυντικών δαπανών. Ξεχάστε την κλιματική αλλαγή. Δεν μπορούμε "να αντέξουμε" τις πράσινες οικονομίες αυτήν τη στιγμή. Η υγεία του πλανήτη θα πρέπει να περιμένει.

Επίσης, θα πρέπει να περιμένουμε το κατά πόσον η "λαμπερή" νέα τάξη πραγμάτων βάσει του G20 θα έχει τελικώς καλά αποτελέσματα.

Όμως εάν δεν υπάρξει ανάκαμψη της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, των επενδύσεων και του διεθνούς εμπορίου θα χρειαστούν μήνες, αν όχι χρόνια ώστε η οικονομία να σταθεροποιηθεί. Σήμερα βρισκόμαστε πιο μακριά από ποτέ για τη δημιουργία ενός λειτουργικού και ασφαλούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Μήπως τελικά δεν διδαχτήκαμε τίποτε από την πιστωτική κρίση;

* Η κ. Emma Bonino είναι αντιπρόεδρος της ιταλικής γερουσίας και μέλος του European Council on Foreign Relations.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation