Το δίλημμα του πληθωρισμού απειλεί τη «νιρβάνα» της ΕΚΤ

O Mάριο Ντράγκι ήθελε να γίνει βαρετός το 2017. Ίσως να μην είναι τόσο τυχερός. Καθώς ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ετοιμάζεται για μια χρονιά που ήλπιζε ότι θα απαιτούσε εύκολες αποφάσεις, χωρίς αλλαγές στα επιτόκια ή στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της τράπεζας, επικριτές από όλες τις πλευρές ετοιμάζονται να διαταράξουν την ηρεμία του.

Από τη μία πλευρά, φωνές με επιρροή στη Γερμανία, την ατμομηχανή της ευρωζώνης, εκφράζουν όλο και πιο έντονη ανησυχία για τις χαλαρές νομισματικές πολιτικές της τράπεζας, σε μια στιγμή που η αύξηση του πληθωρισμού διαβρώνει τις αποδόσεις των αποταμιευτών. Η ΕΚΤ μπορεί να δεχθεί πίεση για περαιτέρω περικοπές στο QE, αν διατηρηθεί ο γερμανικός πληθωρισμός ή σκαρφαλώσει υψηλότερα.

Από την άλλη, οικονομολόγοι που απογοητεύτηκαν από την απόφαση του Δεκεμβρίου για μείωση του QE φοβούνται πως η κεντρική τράπεζα θα καταστρέψει την αξιοπιστία της βασικής αποστολής της -της διατήρησης του πληθωρισμού κοντά στο 2%-, αν υποκύψει σε πιέσεις για περιορισμό των αγορών ομολόγων.

Λένε πως η ΕΚΤ έχει γίνει κάθε άλλο παρά βαρετή, που όσον αφορά στις κεντρικές τράπεζες σημαίνει την αντίδραση στα οικονομικά νέα με προβλέψιμο τρόπο. Πιστεύουν ότι ο Ντράγκι και οι συνάδελφοί του στο Διοικητικό Συμβούλιο έχουν αλλάξει ρότα, στέλνοντας σήμα πως φέτος θα μείνουν άπραγοι.

«Το μήνυμά τους μέχρι πρόσφατα ήταν πως είναι έτοιμοι να αντιδράσουν ανά πάσα στιγμή», λέει ο Ρίτσαρντ Μπάργουελ, οικονομολόγος της BNP Paribas Investment Partners. «Oι στόχοι φαίνονται τώρα πολύ πιο συγκρατημένοι και οι πράξεις λιγότερο θαρραλέες».

Ο κ. Μπάργουελ υποστηρίζει πως η τράπεζα μοιάζει περισσότερο με έναν θεσμό που κάνει ό,τι μπορεί για να αποφύγει τον αποπληθωρισμό, παρά με κάποιον που ανησυχεί για τον στόχο του πληθωρισμού.

«Υπάρχει κίνδυνος να χάσεις την αξιοπιστία σου: υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα σε έναν ανεξάρτητο θεσμό που έχει σαν στόχο τον πληθωρισμό και σε έναν που προσπαθεί να αποφύγει τον αποπληθωρισμό, αντιμέτωπος με περιορισμούς», σημειώνει.

Ο Ντράγκι οδήγησε την τράπεζα σε μια αξιοσημείωτη αλλαγή στην τελευταία συνεδρίαση τον Δεκέμβριο, επιτρέποντας τη μείωση του μηνιαίου ρυθμού αγοράς ομολόγων αλλά παρατείνοντας τη διάρκεια του προγράμματος. Η τράπεζα αποφάσισε ότι από τον Απρίλιο θα αγοράζει 60 δισ. ευρώ ομόλογα τον μήνα ως το τέλος του έτους, από 80 δισ. ευρώ τώρα.

Κάνοντας το βήμα αυτό, η ΕΚΤ ήλπιζε να βγει από το πολιτικό κάδρο το 2017, μια χρονιά με σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις στην Ευρώπη. Οι Ολλανδοί και οι Γάλλοι ψηφίζουν την άνοιξη, πριν από τις κάλπες στη Γερμανία το φθινόπωρο, όπου οι περικοπές των επιτοκίων και οι αγορές κρατικών ομολόγων δεν είναι καθόλου δημοφιλείς.

Δεν υπάρχει καμία προσδοκία ότι η σημερινή συνεδρίαση θα αλλάξει το κόστος δανεισμού ή το QE. Χωρίς μια δραστική οικονομική επιδείνωση, ο Ντράγκι θέλει να μην κάνει καμία κίνηση στις άλλες επτά συνεδριάσεις της φετινής χρονιάς και να μείνει στο πακέτο που ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο.

Οι πιέσεις στις τιμές είναι πιο αδύναμες από τον στόχο της ΕΚΤ για πληθωρισμό κοντά στο 2% και δεν προβλέπεται μια πιο επιθετική αύξηση τιμών. Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη βρίσκεται στο 1,7% και προβλέπεται να είναι κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ ως το 2019, σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις.

Η Γερμανία είναι το κρίσιμο σημείο, όπου ο πληθωρισμός αυξήθηκε από το 0,8% τον Νοέμβριο στο 1,7% τον περασμένο μήνα. Σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων και αντι-ευρωπαϊκού κλίματος, εκφράστηκαν άμεσα εκκλήσεις προς την ΕΚΤ να σταματήσει να τιμωρεί τους Γερμανούς αποταμιευτές.

Τα «γεράκια» στο Διοικητικό Συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας, με πρωταγωνιστή τον πρόεδρο της Bundesbank, Γιενς Βάιντμαν, δεν αναμένεται να πιέσουν άμεσα για περαιτέρω περικοπές στο QE. Είναι πιο πιθανό να περιμένουν τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο, όπου οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ θα μπορούσαν να δείξουν μια πιο ισχυρή από την αναμενόμενη αύξηση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης.

Από το απέναντι στρατόπεδο, οι ανησυχίες για τους περιορισμούς στην ΕΚΤ έχουν αυξηθεί μετά τη δημοσίευση των πρακτικών του Δεκεμβρίου, που έδειξαν ότι η απόφαση για περιορισμό του QE δεν λήφθηκε μόνο με οικονομικά κριτήρια αλλά και υπό τον φόβο ότι η ΕΚΤ μπορεί να μην έχει άλλα ομόλογα να αγοράσει.

Οι υποθέσεις των οικονομολόγων πως η τράπεζα θα μπορούσε να αυξήσει την ποσότητα που έχει δικαίωμα να αγοράσει από ένα συγκεκριμένο ομόλογο διαψεύστηκαν, καθώς στα πρακτικά εκφράζονται φόβοι ότι υπάρχουν πολλά νομικά εμπόδια και υπάρχει κίνδυνος να πληγεί η αξιοπιστία.

«Η μεγάλη απογοήτευση τον Δεκέμβριο ήταν η ξεκάθαρη ένδειξη για τον ρόλο που είχαν παίξει στην απόφαση τα τεχνικά όρια και οι πολιτικοί περιορισμοί. Πήρα το μήνυμα, είχα υποτιμήσει τα εμπόδια, αλλά αυτό δεν είναι συνεπές με τη δήλωση του Ντράγκι ότι η ΕΚΤ θα κάνει "whatever it takes"», λέει ο Φρεντερίκ Ντουκροζέ, οικονομολόγος στην Pictet Asset Management.

H διαχείριση της πολιτικής πίεσης έχει νόημα τώρα, αλλά μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερο πονοκέφαλο μακροπρόθεσμα, τονίζει ο κ. Ντουκροζέ.

«Η μεγάλη πρόκληση θα έρθει τον Ιούνιο ή τον Σεπτέμβριο, όταν το Συμβούλιο θα πρέπει να αποφασίσει τι θα κάνει την επόμενη χρονιά. Αν ο δομικός πληθωρισμός παραμείνει χαμηλός, τότε δεν ξέρω τι μπορούν να κάνουν στη συνέχεια, τώρα που παραδέχτηκαν αυτά τα όρια», προσθέτει.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation