Η μάχη των γενεών και το δικαίωμα στο... σπίτι

Δύο ιστορίες, που φαίνονται τόσο διαφορετικές και δεν μπορεί να είναι και οι δύο αλήθεια, λέγονται για τους μιλένιαλς.

Από τη μία πλευρά, οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί μεταξύ 1981 και 1996 είναι η γενιά που φωνάζει «yolo» (Υou Οnly Live Once, «ζεις μόνο μία φορά») καθώς μπαίνουν σε αυτοκίνητα της Uber και όχι σε λεωφορεία, πίνουν μία γουλιά από το σπιτικό τζιν τους και σχεδιάζουν τις επόμενες μίνι-διακοπές τους. 

Από την άλλη, είναι η γενιά που ήρθε σε μία εποχή, εν μέσω παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης· πίνουν λιγότερο, καπνίζουν λιγότερο και μελετούν περισσότερο. Ταυτίζονται με την εργασιακή ασφάλεια και ανησυχούν ότι δεν θα έχουν ποτέ δικό τους σπίτι.

Προς το παρόν, και οι δύο ιστορίες χρησιμοποιούνται ως επιχειρήματα στην ατελείωτη διαμάχη μεταξύ μιλένιαλς και baby boomers (η γενιά που έχει γεννηθεί μεταξύ 1946 – 1964). Οι μιλένιαλς λένε: Πληρώνουμε το τίμημα μίας παγκόσμιας κρίσης που δεν προκαλέσαμε. Οι boomers λένε: Είναι δύσκολο να σας πάρουμε στα σοβαρά όταν πετάτε τον μισθό σας σε τοστ με λιωμένο αβοκάντο.

Τα στοιχεία για τις δαπάνες και τις συνήθειες των μιλένιαλς είναι αρκετά. Οι Financial Times έχουν μία σειρά από άρθρα που εξερευνούν τους τρόπους με τους οποίους αυτή η γενιά αναδιαμορφώνει τις καταναλωτικές τάσεις.

Ωστόσo, είναι λάθος για όσους κρίνουν τους μιλένιαλς να σκέφτονται, ότι ο ενθουσιασμός τους για νέα προϊόντα και υπηρεσίες είναι απόδειξη ότι οι νέοι άνθρωποι έχουν υποβαθμισμένες ζωές.

Όπως κάθε γενιά, οι μιλένιαλς δεν είναι ίσοι. Και όπως γίνεται σε κάθε ηλικιακή ομάδα, οι άνθρωποι στην κορυφή, με τη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη, είναι αυτοί που βρίσκονται στο προσκήνιο και ασκούν επιρροή. Οι περισσότεροι από το 1,8 δισ. μιλένιαλς παγκοσμίως δεν ξοδεύουν 7 λίρες για ένα χειροποίητο τζιν με τόνικ.

Καλύτερα να δούμε τα στοιχεία. Ακόμη και σε μία πλούσια χώρα, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι νέοι άνθρωποι ζουν κατά μέσο όρο με μεγαλύτερη λιτότητα, όχι με λιγότερη. Το 2001, οι άνθρωποι 25-34 ετών δαπανούσαν τα ίδια χρήματα όσο και οι άνθρωποι της ηλικιακής ομάδας 55-64 ετών, σε προϊόντα και υπηρεσίες εκτός ακινήτων. Σήμερα, οι νεότεροι ξοδεύουν 15% λιγότερο.

Το δεύτερο λάθος είναι να υποθέσουμε ότι οι μεγάλες δαπάνες σε ταξί και διακοπές είναι απόδειξη ότι οι μιλένιαλς έχουν αρκετά χρήματα για να πληρώνουν πολυτέλειες. Οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους, η Airbnb και η Uber έχουν καταστήσει πολύ φθηνότερες τέτοιες υπηρεσίες, ωφελώντας τους μιλένιαλς αλλά και τις μεγαλύτερες γενιές.

Αλλά ενώ μπορούν να πληρώσουν πιο εύκολα για πολυτέλειες, τα ζωτικά δομικά στοιχεία της ζωής – η κατοικία και η εκπαίδευση – έχουν γίνει σαφώς πιο ακριβά. Όπως είπε μία 31χρονη γυναίκα στους FT: «Εσείς πήρατε σπίτια και εμείς ελαφρώς καλύτερα σαμπουάν».

Έχουν δίκιο οι μιλένιαλς να εξαγριώνονται για το θέμα της στέγασης; Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι μιλένιαλς στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν τις μισές πιθανότητες να έχουν αποκτήσει σπίτι στην ηλικία των 30, σε σχέση με τους baby boomers. Ωστόσο, αυτή δεν είναι νέα εξέλιξη. Τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στους νέους ανθρώπους μειώνονται εδώ και δεκαετίες, καθώς οι τιμές των ακινήτων έχουν ξεφύγει σε σχέση με τα εισοδήματα.

Αλλά οι νέοι όντως δέχθηκαν δύο μεγάλα χτυπήματα στον απόηχο της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2008. Πρώτον, η Τράπεζα της Αγγλίας (ΒοΕ) μείωσε τα επιτόκια και ξεκίνησε την ποσοτική χαλάρωση. Προσπάθησε να ενισχύσει την οικονομία, στηρίζοντας εν μέρει τις τιμές των κατοικιών. Πρόσφατη μελέτη εργασίας της ΒοΕ εξέτασε τις επιπτώσεις των κινήσεων αυτών, οι οποίες δεν εμπόδισαν την πτώση στις τιμές των ακινήτων, αλλά την περιόρισαν. Η έρευνα έδειξε ότι οι χαμένοι ήταν οι Βρετανοί ηλικίας 20 ετών και και κάτι, ενώ όλες οι άλλες ηλικιακές ομάδες ήταν στους κερδισμένους.

Την ίδια ώρα, οι νέοι άνθρωποι αντιμετώπισαν και ακόμη ένα εμπόδιο μετά την κρίση: Σε μία προσπάθεια να καταστήσουν ασφαλέστερο το χρηματοοικονομικό σύστημα, οι ρυθμιστικές αρχές περιόρισαν τα δάνεια προς τους αγοραστές κατοικιών.

Ξαφνικά, πολλοί νέοι άνθρωποι χρειάζονταν πολύ υψηλότερες καταθέσεις για να αγοράσουν την πρώτη τους κατοικία, με αποτέλεσμα να μένουν εκτός αγοράς. Με άλλα λόγια, οι νέοι άνθρωποι – που δεν ευθύνονταν για την κρίση – φορτώθηκαν το κόστος επιδιόρθωσης της οικονομίας που οι όλοι οι άλλοι είχαν «χαλάσει».

Οι baby boomers έχουν δίκιο για ένα πράγμα, πάντως: Οι μιλένιαλς πρέπει να σταματήσουν να κλαψουρίζουν γι’ αυτό.

Πολλοί είμαστε πλέον τριαντάρηδες και σαραντάρηδες. Δεν είμαστε πια χωρίς δύναμη και δεν είμαστε πια ιδιαίτερα νέοι. Ας σταματήσουμε να ξοδεύουμε ενέργεια σε αυτή την ατελείωτη διαφωνία με τους boomers, που μας κάνει να μοιάζουμε με έφηβους. Αντ’ αυτού, πρέπει να εργαστούμε στο πώς θα φτιάξουμε αυτά που είναι στραβά.

Η χαλάρωση των πιστωτικών κριτηρίων για να μπορέσουν περισσότεροι μιλένιαλς να αγοράσουν σπίτια θα ήταν μία μέθοδος. Αλλά κάτι τέτοιο θα τους άφηνε υπερδανεισμένους και εκτεθειμένους σε μειούμενες τιμές ακινήτων, την ώρα ακριβώς που οι Κεντρικές Τράπεζες αρχίζουν να αυξάνουν τα επιτόκια.

Θα ήταν καλύτερο να χτίσουμε περισσότερα σπίτια σε περιοχές μεγάλης ζήτησης, συμπεριλαμβανομένης και περισσότερης κοινωνικής στέγασης· να λάβουμε μέτρα για να δώσουμε ώθηση στην παραγωγικότητα οπότε να αυξηθούν τα εισοδήματα· και να ισορροπήσουμε ξανά τα δικαιώματα των ενοικιαστών έναντι των ιδιοκτητών για να γίνει το Ηνωμένο Βασίλειο πιο πολύ σαν τη Γερμανία. Εκεί, η εναλλακτική στην ιδιοκτησία κατοικίας δεν είναι η χαμηλή ποιότητα στέγασης, χωρίς ασφάλεια.

Μιλένιαλς: Έχει φτάσει η ώρα να γίνουμε πιο ευέλικτοι στην πολιτική μας. Μην τρελαίνεστε, πάρτε το αίμα σας πίσω.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation