Η Μέρκελ ψάχνει… λαγό στη Σύνοδο Κορυφής

Τα περισσότερα από τα 13 τελευταία χρόνια η Αγκελα Μέρκελ κυριάρχησε στις Συνόδους Κορυφής λόγω της ισχύος της. Την Πέμπτη θα είναι ξανά στο κέντρο της σκηνής στις Βρυξέλλες, αυτή τη φορά για την αδυναμία της.

Η στροφή στη μοίρα της Μέρκελ δεν θα μπορούσε να είναι πιο έντονη. Θα εμφανιστεί για 75η φορά δίπλα στους ηγέτες των κυβερνήσεων της ΕΕ, με κάποιους να προβλέπουν ότι θα είναι η τελευταία της.

Υπό πολιορκία στο εσωτερικό από αντάρτες κυβερνητικούς εταίρους και παγιδευμένη στο εξωτερικό από εριστικούς λαϊκιστές, η Αγκ. Μέρκελ ελπίζει ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι θα τη βοηθήσουν να βρει μια οδό διαφυγής. Κι όμως, ακόμα και συμπαθούντες αναρωτιούνται αν μπορεί να προσφέρει αρκετά, ώστε να εξασφαλίσει την επιβίωσή της.

«Δεν θέλω να προβλέψω πώς θα τελειώσει», δήλωσε ένας σύμβουλος Ευρωπαίου πρωθυπουργού. «Κάποιοι θα πουν: άσ' τη να υποφέρει και να πέσει. Εχει ‘τόνους’ εχθρών γύρω από το τραπέζι, που θα χαρούν αν φύγει. Δεν θα δείξουν έλεος».

Κι όμως: «Αν τη χάσουμε, θα μπλέξουμε», προσέθεσε ο σύμβουλος. «Πραγματικό μπλέξιμο».

Σπάνια εσωτερικά πολιτικά προβλήματα έχουν ρίξει τόσο μακρά σκιά πάνω από μια Σύνοδο Κορυφής. Μια άγρια αντιπαράθεση για το προσφυγικό μεταξύ του δικού της CDU και του βαυαρικού «αδελφού» κόμματος (CSU) τα έφερε κοντά στη διάλυση της 70ετούς συμμαχίας τους και απειλεί να ανατινάξει την κυβέρνηση, τρεις μόλις μήνες αφότου σχηματίστηκε.

Ο Χορστ Ζεεχόφερ, υπουργός Εσωτερικών του CSU, που θέλει οι πρόσφυγες που ενεγράφησαν σε άλλη χώρα της ΕΕ να διώχνονται όταν φτάνουν στα γερμανικά σύνορα -μια απαίτηση που απορρίπτει η Μέρκελ-, της έδωσε προθεσμία ως τα τέλη του μήνα να βρει μια ευρωπαϊκή λύση στο θέμα. Όμως η κινούμενη άμμος της ευρωπαϊκής πολιτικής δεν προμηνύει καλά νέα για την καγκελάριο. Η Ιταλία, οδηγούμενη από τον νέο αναπληρωτή πρωθυπουργό Ματέο Σαλβίνι, ηγέτη της ακροδεξιάς Λίγκας, έχει λίγα κίνητρα να βοηθήσει τη Μέρκελ. Η σκληρή γραμμή του στη μετανάστευση αντανακλά αυτή άλλων δεξιόστροφων ηγετών της ΕΕ, όπως του Σεμπάστιαν Κουρτς της Αυστρίας και του Ούγγρου Βίκτορ Ορμπαν. Αμφότεροι έχουν αντιταχθεί σφόδρα στη φιλελεύθερη πολιτική της Μέρκελ «όλοι είναι ευπρόσδεκτοι», κατά την κορύφωση της κρίσης το 2015.

«Αυτό που ενώνει αυτούς τους πολιτικούς δεν είναι η προσφυγική κρίση… αλλά ο κοινός τους αγώνας κατά της Μέρκελ», λέει ο Gerald Knaus, επικεφαλής του think tank «European Stability Initiative».

Κι όμως, κάποιοι επιμένουν ότι η Μέρκελ θα επιβιώσει παρά τις δυνάμεις που της εναντιώνονται. «Μην υποτιμάτε ποτέ την ικανότητά της να βγαίνει από δύσκολες καταστάσεις», δήλωσε ο Alex Stubb, πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας. «Δεν έξω ξαναδεί ποτέ κάποιον ικανό να διαπραγματευτεί όπως η ίδια, μέσα σε δύσκολες καταστάσεις, με τέτοια ηρεμία».

Η καγκελάριος σκοπεύει να επιλύσει τη διαφορά με τον Ζεεχόφερ, αναζητώντας διμερείς συμφωνίες με χώρες που επηρεάζονται από τη νέα πολιτική της. «Για να είναι επιτυχημένη η Σύνοδος, πρέπει πάνω απ’ όλα να φτάσει σε συμφωνία με τους Ιταλούς», είπε ένας έμπειρος βουλευτής του CDU.

Μια τέτοια συμφωνία θα επιτρέπει στη Γερμανία να επιστρέφει στην Ιταλία πρόσφυγες, αν έχουν ήδη κάνει αίτηση για άσυλο εκεί. Αυτό ευθυγραμμίζεται με τη λεγόμενη Συνθήκη του Δουβλίνου, που ορίζει ότι όσοι αναζητούν άσυλο πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα πρώτης υποδοχής.

Η Ιταλία όμως ξεκαθάρισε το σαββατοκύριακο ότι θέλει να καταργήσει τη Συνθήκη του Δουβλίνου στο σύνολό της. Ο πρωθυπουργός Τζ. Κόντε απαίτησε να κοπεί ο δεσμός μεταξύ του «ασφαλούς λιμένα αποβίβασης» και της «αρμοδιότητας για την εξέταση του δικαιώματος ασύλου».

«Οι Ιταλοί θέλουν να ξεφορτωθούν τους πρόσφυγες που έχουν, όχι να δεσμεύσουν τους εαυτούς τους ότι θα πάρουν περισσότερους πίσω» τόνισε ο Bert van Roosebeke του think tank «Centre for European Policy». Κι όμως, αυτό ακριβώς είναι το πεδίο που το CSU θέλει να δει πρόοδο, συμπλήρωσε.

Η Μέρκελ χρειάζεται «σωρεία» καλής θέλησης για μια συμφωνία που θα κατευνάσει τους εταίρους της στο CSU. Αλλά αυτό είναι ένα αγαθό που σίγουρα λείπει σε κάποιες περιπτώσεις. Κάποια κράτη της ΕΕ ακόμα απεχθάνονται τον τρόπο που πέρασε μια ευρωπαϊκή συμφωνία τον Σεπτέμβριο του 2015, η οποία επέβαλε υποχρεωτικές ποσοστώσεις προσφύγων σε όλα τα κράτη μέλη. Η Ανγκελα Μέρκελ παραδέχτηκε αυτό τον μήνα ότι η απόφαση «δεν συνέβαλε στην πολιτική ειρήνη» στην Ευρώπη.

Επίσης «αν άλλες χώρες αισθανθούν ότι έρχεται το τέλος της εποχής Μέρκελ, θα είναι λιγότερο πρόθυμες να της προσφέρουν χείρα βοηθείας -ειδικά αν αυτό δεν τους προσφέρει οφέλη στο εσωτερικό», δηλώνει ο Susi Dennison του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.

Κι όμως, λίγα κράτη-μέλη της ΕΕ θέλουν πραγματικά να δουν τη γερμανική κυβέρνηση να καταρρέει. Και κάποια θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους να εξασφαλίσουν ότι η Μέρκελ θα επιβιώσει από την κρίση. Ενας «Sherpa» (σ.σ. εκπρόσωπος) της Συνόδου υποστήριξε ότι ο ηγέτης του «θα παραμείνει για τέσσερις ημέρες αν είναι απαραίτητο», σε περίπτωση που διακυβεύεται το μέλλον της καγκελαρίου.

«Τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια είναι οι καλύτερες συνεδρίες ψυχοθεραπείας στον κόσμο», τόνισε ο Stubb. «Κάθε ηγέτης καταλαβαίνει τι σημαίνει να είσαι υπό πίεση στο εσωτερικό και όλοι προσπαθούν να βρουν λύσεις ο ένας για τον άλλο. Ξέρουν ότι την επόμενη φορά μπορεί να είναι αυτοί που θα χρειαστούν ένα χέρι βοηθείας».

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation