Ράγισε το γυαλί στην πιο επιτυχημένη συμμαχία της Ευρώπης

Οι Γερμανοί έρχονται αντιμέτωποι με μια αδιανόητη σκέψη αυτές τις ημέρες. Μπορεί η πιο επιτυχημένη εκλογική συμμαχία στην Ευρώπη να βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης;

Το CDU της Άγκελα Μέρκελ και το αδελφό κόμμα της Βαυαρίας, το CSU, σχηματίζουν ένα μπλοκ που έχει αντέξει σχεδόν 70 χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της περιόδου έδειχναν ότι είναι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος, μία αχώριστη ένωση συγγενών συντηρητικών πνευμάτων.

Όχι πια. Μία σκληρή διαφωνία μεταξύ της κας Μέρκελ και του ηγέτη του CSU, Χορτ Ζεεχόφερ, για την πολιτική όσον αφορά το άσυλο έχει βαθιά ταρακουνήσει τον «γάμο». 

«Το CDU/CSU μπλοκ δεν υπήρξε ποτέ τόσο ευάλωτο όσο είναι σήμερα», είπε ο Manfred Güllner, επικεφαλής της ερευνητικής Forsa. «Ήταν πάντα ενωμένα σε μία βασική συναίνεση- και για πρώτη φορά από τη μεταπολεμική ιστορία αυτή η συναίνεση έχει εξαφανιστεί».

Η διαφωνία εμφανίστηκε αφότου η κα Μέρκελ απέρριψε σχέδιο του κ. Ζεεχόφερ για να δοθεί στη συνοριακή αστυνομία η εξουσία να απομακρύνει πρόσφυγες, που έχουν ήδη κάνει αίτηση ασύλου σε άλλες χώρες της ΕΕ. Η καγκελάριος είπε ότι προτιμούσε μία πανευρωπαϊκή λύση.

Τη προηγούμενη Δευτέρα ανέστειλαν την κόντρα. Ο κ. Ζεεχόφερ συμφώνησε να δώσει στην κα Μέρκελ δύο εβδομάδες για να διαπραγματευθεί διμερείς συμφωνίες που θα επέτρεπαν την επιστροφή των μεταναστών σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Αλλά ήταν περισσότερο ανακωχή, παρά ειρήνη διαρκείας.

Το εκλογικό ημερολόγιο της Γερμανίας έχει οξύνει τις εντάσεις. Στη Βαυαρία θα γίνουν εκλογές τον Οκτώβριο, και σε αυτές το CSU θα υπερασπιστεί την απόλυτη πλειοψηφία του.  Το κόμμα αντιμετωπίζει μία ισχυρή πρόκληση από την άκρα δεξιά, το αντιμεταναστευτικό Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει την θέληση του CSU για σκληρή δράση στο θέμα του ασύλου – ακόμη και αν σημαίνει ότι διακινδυνεύει τη φιλία του με το CDU και ότι αποσταθεροποιεί τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Μία θορυβώδης διαμάχη μπορεί να ωφελήσει το CSU, είπε ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, «κρατώντας το AfD εκτός επικαιρότητας, με το επιχείρημα ότι το CSU απαιτεί πιο σκληρή γραμμή».

«Ωστόσο, το να ρίξει πραγματικά τη Μέρκελ θα ήταν ένα διαφορετικό θέμα», πρόσθεσε. «Παραμένει μία από τις πιο δημοφιλείς πολιτικούς της Γερμανίας».

Το CDU και το CSU έχουν πολλά κοινά σημεία. Και τα δύο είναι οπαδοί της ελεύθερης οικονομίας, των οικογενειακών αξιών και της σπουδαιότητας της κοινωνικής πρόνοιας, ενώ είναι πιο σκληρά στο θέμα της άμυνας και της ασφάλειας από το κεντροαριστερό SPD.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που έχουν διαφωνίες. Το 1976, λίγο μετά την ήττα σε εκλογές της Μπούντεσταγκ από τους Σοσιαλδημοκράτες του Helmut Schmidt, οι βουλευτές του CSU ψήφισαν για πρώτη φορά για απομάκρυνση από την ενιαία κοινοβουλευτική ομάδα CDU/CSU. Ωστόσο, η απόφαση «Wildbad Kreuth» - που πήρε το όνομα της από το θέρετρο της Βαυαρίας όπου συναντήθηκαν οι βουλευτές – αντιστράφηκε μέσα σε έναν μήνα.

Αυτή η διαμάχη ήταν σοβαρή, αλλά δεν όχι τόσο σε σύγκριση με την κρίση αυτού του μήνα, σύμφωνα με τον Heinrich Oberreuter, επικεφαλής του Passau Journalism Institute και για πολύ καιρό παρατηρητή της πολιτικής σκηνής στη Βαυαρία. «Μετά το CDU και το CSU ήταν στην αντιπολίτευση, οπότε δεν διακυβεύονταν πολλά», είπε. «Αυτή τη φορά είναι θεσμικό το θέμα – είναι κυβέρνηση μαζί. Και ποτέ πριν οι θεσμοί δεν είχαν αποδυναμωθεί με αυτόν τον τρόπο».

Υπάρχει ένας καταπληκτικός παραλληλισμός μεταξύ του 1976 και του σήμερα. Σαράντα χρόνια πριν, ο ανταγωνισμός μεταξύ του τότε ηγέτη του CDU Helmut Kohl και του επικεφαλής  του CSU Franz Josef Strauss ήταν ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες της γερμανικής πολιτικής. Η σχέση μεταξύ των πολιτικών κληρονόμων, της κας Μέρκελ και του κ. Ζεεχόφερ, είναι επίσης ταραγμένη.

Ο υπουργός Εσωτερικών είπε σύμφωνα με τη Die Welt κατά τη διάρκεια του προηγούμενου σαββατοκύριακου ότι δεν μπορούσε «πια να δουλέψει με αυτή τη γυναίκα».

Οι δύο πολιτικοί διαφώνησαν πριν από τρία χρόνια σχετικά με την απόφαση της κας Μέρκελ, στην κορύφωση της ευρωπαϊκής προσφυγικής κρίσης, να κρατήσει τα σύνορα της Γερμανίας ανοιχτά – μία κίνηση που ο κ. Ζεεχόφερ επανειλημμένα χαρακτήρισε παράνομη. Από τότε δεν τα βρήκαν πραγματικά ποτέ.

«Είναι δύσκολο να καταλάβεις πώς τα κόμματα μπορούν να αντιστρέψουν την κατάσταση, ιδιαίτερα αν παραμένουν με σημερινούς τους ηγέτες».

Αν και οι σχέσεις είναι έντονες, οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι το CDU και το CSU είναι πολύ πραγματιστές για να χωρίσουν. Και οι δύο αντλούν τεράστια οφέλη από τη συμμαχία τους. Έχει δώσει τη δυνατότητα στο CSU να δώσει ώθηση στα συμφέροντα της περιοχής της Βαυαρίας σε εθνικό επίπεδο, ενώ χωρίς τις ψήφους του CSU στη Μπούντεσταγκ, το CDU δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει εκλέξει την υποψήφια του ως καγκελάριο.

Ένας χωρισμός θα είχε καταστροφικές συνέπειες για το CSU στην έδρα του. Θα άνοιγε τον δρόμο για το CDU να επεκτείνει την προσέγγιση του στη Βαυαρία, παίρνοντας ψήφους από το CSU. «Θα έκανε στην ουσία αδύνατο για το CSU… να παραμείνει κυρίαρχο [στη Βαυαρία] όπως είναι μέχρι στιγμής», είπε ο κ. Schmieding, οικονομολόγος της τράπεζας Berenberg.

Αλλά ακόμη και αν μείνουν μαζί, η σχέση τους δεν είναι αυτή που ήταν. «Η ηγεσία του CSU πιστεύει ότι μπορεί να παραμείνει αυτή η λεπτή γραμμή μέχρι τις εκλογές της Βαυαρίας και τότε όλα θα επιστρέψουν στα φυσιολογικά», είπε ο κ. Oberreuter του Passau Journalism Institute.

«Δεν φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κομμάτων έχει καταστραφεί και δεν δέχεται επιδιόρθωση».

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation