Μέσα από την κουρδική ψήφο περνά η νίκη του Ερντογάν

Η κάλπη στο Dadas Agili, ένα χωριό στην κουρδική περιοχή της Τουρκίας, τοποθετείται παραδοσιακά στο παλιό πέτρινο σχολείο. Αλλά αυτό το Σαββατοκύριακο, οι ντόπιοι θα είναι μεταξύ των δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων σε 19 περιοχές, που θα αναγκαστούν να ταξιδέψουν πέρα από τα χωριά τους για να ψηφίσουν.

Η κυβέρνηση λέει ότι οδηγήθηκε στην απόφαση για λόγους ασφαλείας, σε μία περιοχή που έχει χτυπηθεί από διαμάχες δεκαετιών. Η κουρδική αντιπολίτευση λέει ότι είναι μία προσπάθεια να αποκόψει την υποστήριξη προς την ίδια. 

«Γίνεται επειδή υποστηρίζουμε το κουρδικό κόμμα», λέει μία νοικοκυρά, η οποία, μαζί με άλλους από το χωριό, ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Ελπίζουν ότι οι ηλικιωμένοι και οι άρρωστοι δεν θα μπορέσουν να πάνε».

Όπως αρκετές περιοχές της ανατολικής Τουρκίας, το Dadas Agili, στην περιοχή Diyarbakir, κυριαρχείται από υποστηρικτές του Δημοκρατικού Κόμματος του Λαού (HDP), ένα μαχόμενο κόμμα υπέρ των Κούρδων, του οποίου η επίδοση θα είναι κρίσιμης σημασίας στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές της Κυριακής.

Η επιτυχία τους θα μπορούσε να στερήσει από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο -και να ματαιώσει τη φιλοδοξία του να είναι στο τιμόνι ενός δυνατού, νέου προεδρικού συστήματος που θα επιβληθεί, αν κερδίσει.

Σύμφωνα με το τουρκικό εκλογικό σύστημα, τα κόμματα πρέπει να πάρουν τουλάχιστον 10% των ψήφων για να μπουν στο κοινοβούλιο. Αν το HDP καταφέρει να περάσει αυτή τη γραμμή, το κυβερνών Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του κ. Ερντογάν θα μπορούσε να υποφέρει. Ο πρόεδρος, σε βίντεο της περασμένης εβδομάδας, τόνιζε τη σημασία των ψηφοφόρων του HDP. «Αν είναι χαμηλότερα από το όριο, αυτό σημαίνει ότι θα είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση», είπε στους προέδρους του κόμματος ΑΚΡ, στην Κωνσταντινούπολη.

Οι αξιωματούχοι του HDP πιστεύουν ότι έχουν την υποστήριξη για να περάσουν πάνω από το όριο του 10%. Αλλά φοβούνται ότι η κυβέρνηση θα αναπτύξει δόλιες τακτικές για να μειώσει τις ψήφους τους. «Νιώθουμε ότι για να πάρουμε το 10% των καταγεγραμμένων ψήφων, στην πραγματικότητα χρειάζεται να πάρουμε 15%», είπε ο Mehmet Serif Camci, συμπρόεδρος του HDP, στο Diyarbakir.

Την ημέρα των εκλογών, ο 265 ψηφοφόροι του Dadas Agili θα πρέπει να οδηγήσουν 20 λεπτά και να περάσουν σημεία στρατιωτικού ελέγχου, για να συμμετέχουν στις εκλογές, σε ένα χωριό που ελέγχεται από πολίτες οι οποίοι πληρώνονται από το κράτος για να προστατεύουν την περιοχή από την κουρδική πολιτοφυλακή.

Κατά τη διάρκεια των πιο αιματηρών ημερών της κουρδικής διαμάχης τη δεκαετία του 1990, αυτοί «οι φύλακες του χωριού» θα απειλούσαν ή ακόμη και θα απήγαγαν κόσμο στο Dadas Agili, λένε οι ντόπιοι. Σήμερα, τα προβλήματα είναι πολύ λιγότερα, αλλά το άρρωστο κλίμα παραμένει. «Αυτά τα καθάρματα», είπε μία νοικοκυρά. «Τους μισούμε γι’ αυτά που μας έκαναν στο παρελθόν».

Ο κ. Ερντογάν θεωρείτο κάποτε μεταρρυθμιστής, όσον αφορά τα δικαιώματα της κουρδικής μειονότητας, αλλά οι επικριτές λένε ότι έχει εγκαταλείψει αυτή την ατζέντα για να συγκρουστεί με το HDP και να φλερτάρει με τους Τούρκους εθνικιστές.

Η κουρδική πολιτική κίνηση έχει έρθει αντιμέτωπη με εξουθενωτική καταστολή μετά την κατάρρευση, το 2015, της ανακωχής με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), μία ένοπλη ομάδα που αγωνίζεται επί τρεις δεκαετίες.

Εκατοντάδες κουρδικά μέσα ενημέρωσης και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών έχουν κλείσει. Χιλιάδες αξιωματούχοι του HDP και ακτιβιστές έχουν συλληφθεί, συμπεριλαμβανομένου του Selahattin Demirtas, του υποψηφίου του κόμματος για την Προεδρία, που κάνει προεκλογικό αγώνα μέσα από το κελί της φυλακής. «Είναι δύσκολο να ακολουθήσεις τον γρήγορο ρυθμό της ζωής και της πολιτικής ατζέντας έξω», είπε ο κ. Demirtas, μέσω των δικηγόρων του.

Η κυβέρνηση λέει ότι αυτός και το κόμμα του υποστηρίζουν το ΡΚΚ, το οποίο έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική ομάδα από την Τουρκία, τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Ο κ. Demirtas αρνείται αυτή την κατηγορία.

Ακόμη και πριν από τις εκλογές, οι αξιωματούχοι του HDP παραπονούνταν για τον αποκλεισμό από τα μέσα ενημέρωσης, περιορισμούς στις δημόσιες εκδηλώσεις και ενοχλήσεις από την αστυνομία. Μετά ήρθε και η απόφαση του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου για τη μετακίνηση εκατοντάδων εκλογικών τμημάτων, κυρίως κουρδικών περιοχών.

Ο Mehdi Eker, αναπληρωτής πρόεδρος του ΑΚΡ και βουλευτής στο Diyarbakir, απορρίπτει την ιδέα ότι οι αλλαγές θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Λέει ότι με μόλις 144.000 ψηφοφόρους να επηρεάζονται σε ένα εκλογικό σώμα 59 εκατομμυρίων, οι αριθμοί είναι πολύ μικροί. Το HDP ανταπαντά ότι οποιαδήποτε ψήφος μπορεί να κάνει τη διαφορά σε μία οριακή ψηφοφορία.

Ο κ. Eker λέει ότι οι κάλπες πρέπει να μετακινηθούν για να προστατευθεί η ακεραιότητα των εκλογών. «Το ΡΚΚ και οι υποστηρικτές του, το HDP, ασκούν πίεση στον κόσμο», είπε. «Αυτή τη φορά ο κόσμος θα είναι πολύ πιο ελεύθερος». Στο Dadas Agili, οι ντόπιο απορρίπτουν το επιχείρημα ότι είχαν προηγουμένως αντιμετωπίσει εκφοβισμούς. Είναι αποφασισμένοι να ψηφίσουν, λένε, αλλά ανησυχούν για πώς θα φτάσουν στο εκλογικό τμήμα. Πολλοί δεν έχουν αυτοκίνητο.

Το HDP αντλεί κάποιες ελπίδες και από τη συνεργασία μεταξύ κομμάτων. Οι ομάδες της αντιπολίτευσης δουλεύουν μαζί, όσον αφορά την παρακολούθηση της διαδικασίας των εκλογών. Και κάποιοι ψηφοφόροι σχεδιάζουν να ωφεληθούν από το γεγονός ότι, για πρώτη φορά, θα γίνουν την ίδια μέρα οι προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές.

Κάποιοι υποστηρικτές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), της βασικής αντιπολίτευσης, σκοπεύουν να ψηφίσουν τον Μουχαρέμ Ιντσέ, τον προεδρικό υποψήφιο αυτού του κόμματος, «δωρίζοντας» την κοινοβουλευτική τους ψήφο στο HDP.

To HDP πιθανόν θα επιστρέψει τη χάρη αν, όπως υποδηλώνουν κάποιες δημοσκοπήσεις, ο κ. Ερντογάν αναγκαστεί να πάει σε δεύτερο γύρο κατά του κ. Ιντσέ. Ενώ οι περισσότεροι Κούρδοι έχουν παραδοσιακά δει εχθρικά το CHP, ο κ. Ιντσέ, ένας πρώην δάσκαλος, έχει σπάσει τα ταμπού υποσχόμενος εκπαίδευση στην κουρδική γλώσσα και επισκεπτόμενος τον κ. Demirtas στη φυλακή. Την περασμένη εβδομάδα, χιλιάδες εμφανίστηκαν για να τον ακούσουν να μιλάει σε προεκλογική συγκέντρωση στο Diyarbakir, μία πόλη όπου το CHP κέρδισε λιγότερο από 2% των ψήφων το 2015.

Ένα πλήθος, που σχεδόν αποτελείτο από υποστηρικτές του HDP, πανηγύριζε κάθε φορά που ο κ. Ιντσέ ανέφερε το όνομα του ηγέτη του HDP. Κάποιοι είπαν ότι είδαν τον υποψήφιο του CHP σαν μια ακτίνα ελπίδας. Άλλοι ξεχείλιζαν από θυμό για τον κ. Ερντογάν.

«Δεν εμπιστεύομαι τον Μουχαρέμ Ιντσέ», είπε ο Faruk Yilmaz, αγρότης. «Αλλά ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου».

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation