Δύο «φυλές» στην Ιταλία προσπαθούν να συμμαχήσουν

Ο Fabrizio Nusca, βετεράνος και τοπικό ανώτερο μέλος της αντι-μεταναστευτικής, ευρωσκεπτικιστικής Λίγκα της Ιταλίας, εξακολουθεί να απολαμβάνει τα μεγάλα κέρδη του κόμματός του στις γενικές εκλογές.

«Αναμέναμε ένα μήνυμα από τους ψηφοφόρους και ήρθε», είπε.

Αλλά αφότου οι ψηφοφόροι έστειλαν μία πολύ δυνατή επίπληξη στο «σύστημα» στις εκλογές της 4ης Μαρτίου, το ερώτημα είναι αν η Λίγκα και οι σύντροφοι αντάρτες των «Πέντε Αστεριών» (FSM) μπορούν να αφήσουν στην άκρη τις βαθιές και πολιτικές διαφορές, για να συνεργαστούν και να σχηματίσουν κυβέρνηση.

Η Λίγκα κέρδισε το 18% των ψήφων στην πόλη Τσερβετέρι του κ. Nusca, που βρίσκεται περίπου 40 χλμ. βορειοδυτικά της Ρώμης και είναι γνωστή για τα ετρουσκικά ερείπια, σε σύγκριση με το 0,1% του 2013. Το FSM, που ιδρύθηκε από τον κωμικό Μπέπε Γκρίλο το 2009, πήρε 34% στην πόλη.

Τα αποτελέσματα καθρεφτίζουν τις εθνικές εκλογές, στις οποίες το FSM πήρε 32% κι έγινε το μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου και η Λίγκα αναδείχθηκε ως η ηγέτιδα αντιπολιτευτική δύναμη με 18%.

Παρά τις σημαντικές ιδεολογικές διαφορές των κομμάτων και τις πολύ σημαντικές διαφορετικές εκλογικές βάσεις, ο κ. Nusca πιστεύει ότι αξίζει να προσπαθήσουν τη συνεργασία. «Υπάρχουν ομοιότητες στις πλατφόρμες μας, μοιραζόμαστε τα ίδια πράγματα. Αν βρούμε μερικά κοινά θέματα για να δουλέψουμε μαζί, είναι εφικτό», λέει.

Οι επικριτές βλέπουν μία συμμαχία μεταξύ της Λίγκας και του FSM ως το πιο αποσταθεροποιητικό δυνητικό αποτέλεσμα των εκλογών. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι επενδυτές φοβούνται ότι μία τέτοια συμμαχία, βασισμένη στον οικονομικό εθνικισμό και στην περιφρόνηση έναντι των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να οδηγήσει σε συχνές συγκρούσεις με τις Βρυξέλλες και τη μείωση της εμπιστοσύνης στην ικανότητα της Ιταλίας να εξυπηρετήσει το τεράστιο χρέος της.

Ωστόσο η επιλογή παραμένει στο τραπέζι, ενόψει επίσημων συνομιλιών συνασπισμού, υπό την διαμεσολάβηση του προέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα, που αναμένονται να ξεκινήσουν αφότου συγκληθεί το νέο κοινοβούλιο στις 23 Μαρτίου και εκλεχθούν οι πρόεδροι και των δύο σωμάτων.

Αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι οι διαπραγματεύσεις μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες, χωρίς να διαφαίνεται εύκολη λύση. Το πολιτικό φλερτ μεταξύ της Λίγκας και του FSM ξεκίνησε από το πιο υψηλό επίπεδο αυτή την εβδομάδα. Το απόγευμα της Τετάρτης, ο Ματέο Σαλβίνι, ο 45χρονος Μιλανέζος που ηγείται της Λίγκας, και ο Λουίτζι Ντι Μάιο, ο 31χρονος Ναπολιτάνος που ηγείται του FSM, μίλησαν τηλεφωνικά για πρώτη φορά από τις εκλογές και έκαναν προσωρινά σχέδια για να συναντηθούν από κοντά την επόμενη εβδομάδα.  

Σε ξεχωριστές συναντήσεις με ξένους δημοσιογράφους στη Ρώμη, αμφότεροι αρνήθηκαν να αποκλείσουν μια συμφωνία. «Τα πάντα είναι πιθανά εκτός από το PD», είπε ο Σαλβίνι αναφερόμενος στο κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα που υπέστη ήττα και προσώρας προτίθεται να μείνει στην αντιπολίτευση.

Τα δύο λαϊκίστικα κόμματα έχουν κάποιο κοινό έδαφος. Τα τελευταία χρόνια, και τα δύο έχουν ασκήσει κριτική κατά των κεντροαριστερών κυβερνήσεων υπό την ηγεσία του Ματέο Ρέντσι και μετά του Πάολο Τζεντιλόνι, αμφισβητώντας τις μεταρρυθμίσεις τους στην αγορά εργασίας, τη στάση τους στις συντάξεις και τις διασώσεις των τραπεζών. Και τα δύο έχουν επίσης κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι είναι αρκετά απρόθυμη να αμφισβητήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση σε οτιδήποτε, από τους δημοσιονομικούς κανόνες μέχρι τις κυρώσεις στη Ρωσία.

Ωστόσο, οι καμπάνιες -και οι εκλογές- εξέθεσαν κάποιες έντονες διαφορές.

Ο κ. Ντι Μάιο έχει παρουσιάσει το FSM, που είχε μεγάλη νίκη στην εξουθενωμένη οικονομικά νότια Ιταλία, ως μία υπεύθυνη, μετριοπαθή λύση προς την κεντροαριστερά, παραγκωνίζοντας κάποιες από τις πιο ριζοσπαστικές προτάσεις, όπως το δημοψήφισμα για το ευρώ. Η βασική οικονομική πολιτική του είναι το εγγυημένο κρατικό βοήθημα για τους φτωχούς -ανάθεμα για τη βάση της Λίγκας, που αποτελείται από ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων και εργατών, και το βλέπει σαν ελεημοσύνη.

Η Λίγκα, που είχε μεγάλα κέρδη στην πιο ευημερούσα βόρεια και κεντρική Ιταλία, έχει γίνει πολύ πιο ανταγωνιστική έναντι των Βρυξελλών, σε ευθυγράμμιση με το Εθνικό Μέτωπο της Μαρί Λεπέν. Έχει προτείνει ενιαίο (flat) φορολογικό συντελεστή ύψους 15% ως τη βασική οικονομική του πολιτική, την οποία οι ακτιβιστές του FSM βλέπουν ως όφελος για τους πλούσιους.

«Είναι δώρο στους πλούσιους, είναι, ανοιχτά, ένα δώρο στους πλούσιους», λέει ο Σεβέριο Γκαρμπαρίνο, δημοτικός σύμβουλος στο Τσερβετέρι με το FSM, που βλέπει περισσότερη ευθυγράμμιση μεταξύ του κόμματός του με τα «λογικά τμήματα του PD».

Η σθεναρή αντιμεταναστευτική στάση της Λίγκας -συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για απέλαση 600.000 μεταναστών- αντιμετωπίζεται με καχυποψία από κάποια μέλη του FSM, που προέρχονται και από τη δεξιά και από την αριστερά του πολιτικού φάσματος. «Χρειαζόμαστε ενσωμάτωση», λέει ο κ. Γκαρμπαρίνο.

Πολιτικοί υπολογισμοί μπορεί επίσης να μετρήσουν κατά της συμμαχίας FSM και Λίγκας. Για να επιτευχθεί αυτό, ο κ. Σαλβίνι θα έπρεπε να σπάσει τη συμφωνία με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, τον πρώην πρωθυπουργό και ηγέτη του κεντροδεξιού Φόρτσα Ιτάλια, που βγήκε τραυματισμένο από τις εκλογές αλλά ασκεί ακόμη επιρροή. Ο ηγέτης της Λίγκας θα έπρεπε επίσης να αποδεχθεί να είναι ο μικρός εταίρος του FSM.

Ανώτερο μέλος της Λίγκας είπε ότι το σχέδιο του κ. Σαλβίνι ήταν να αποφύγει τη συμφωνία με το FSM, να εδραιώσει τη θέση του κόμματος στην ιταλική δεξιά και να στοιχηματίσει για μια πιο σπουδαία νίκη -και πιθανόν μία πλειοψηφία-, αν οι συνομιλίες για τον συνασπισμό αποτύχουν και προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές αργότερα φέτος ή το 2019.

Την ίδια ώρα, το FSM, που προβάλλει πάντα τον εαυτό του ως το πιο καθαρό από τα ιταλικά πολιτικά κόμματα λόγω της απροθυμίας του να δεσμευτεί με τους αντιπάλους του, θα απογοήτευε ένα κομμάτι της βάσης του, αν έκανε συμμαχία με τη Λίγκα.

«Αν δούμε τη γέννηση και την εξέλιξη του κόμματος, οποιαδήποτε συμμαχία είναι ξεκάθαρα προβληματική. Αλλά αυτό είναι μία δοκιμασία γι’ αυτούς: Τι θέλουν να είναι;» λέει ο Αντρέα Μαμόνε, καθηγητής Ιστορίας του Royal Holloway University, στο Λονδίνο.

Ωστόσο, επιστρέφοντας στο Τσερβετέρι, τα υπαρξιακά ερωτήματα για το μέλλον δεν είναι αρκετά για να επισκιάσουν την ικανοποίηση της νίκης.

Όπως λέει η ακτιβίστρια της Λίγκας, Βίλμα Πάβιν: «Το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι». 

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation