Υπόγεια κόντρα στην ΕΕ για την προσφυγική συμφωνία με Τουρκία

Μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ με την Τουρκία που θεωρείται κρίσιμη για τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συγκρατήσει τη μετανάστευση, ταλανίζεται από το ποιος... θα πληρώσει τον λογαριασμό.

Χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία πιέζουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρηματοδοτήσει όλες τις πληρωμές των 3 δισ. ευρώ που οφείλονται ως μέρος της συμφωνίας, που υπογράφηκε με την Άγκυρα το 2016. Τα προηγούμενα 3 δισ. ευρώ ήταν, κατά τα δύο τρίτα, χρηματοδοτούμενα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Η διαμάχη για την επόμενη φάση υπογραμμίζει το πως η επιθυμία της ΕΕ να μειώσει τη μετανάστευση, απειλείται από εσωτερικές διαφωνίες και πιέσεις στους εθνικούς και ευρωπαϊκούς θεσμικούς προϋπολογισμούς.

Οι σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι επίσης δύσκολες. Η Άγκυρα έχει ήδη διαμαρτυρηθεί ότι τα χρήματα θα έπρεπε να ρέουν πιο γρήγορα και απευθείας στην κυβέρνηση.

«Αυτή η [μεταναστευτική συμφωνία] έχει δουλέψει εξαιρετικά καλά κατά τη άποψη των εμπλεκόμενων φορέων της ΕΕ… αλλά και κατά τη γνώμη των τουρκικών υπηρεσιών», σημείωσε ο Μαρκ Πιερίνι, επισκέπτης επιστήμονας στο think-tank Carnegie Europe. «Αλλά, φυσικά, πολιτικά, ακούτε το ακριβώς αντίθετο από την Άγκυρα, για τον πολύ απλό λόγο ότι τα χρήματα δεν έχουν πάει ως λευκές επιταγές στην Τουρκία».

Μια ομάδα ισχυρών κρατών της ΕΕ έχει υποστηρίξει ότι η δεύτερη φάση θα πρέπει να βρεθεί υπό τη διαχείριση αυτού που ένας διπλωμάτης περιγράφει ως «ρίξιμο όλης της χρηματοδότησης στην αγκαλιά της Κομισιόν».

Τα κράτη-μέλη που υποστηρίζουν το σχέδιο λένε ότι τα χρήματα μπορούν να βρεθούν από την υποαπορρόφηση κονδυλίων σε άλλους τομείς, ένα επιχείρημα που προμηνύει μάλλον διαφωνίες, στο μεγαλύτερο ντιμπέιτ σχετικά με τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προγραμματίζεται να ξεκινήσει το 2021.

Οι επικριτές του σχεδίου, το οποίο συνεπάγεται ότι όλη η επιβάρυνση θα έπεφτε στους ώμους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αντιτείνουν ότι θα μπορούσε να στερήσει χρήματα σε άλλους τομείς και ότι τα κράτη-μέλη μπορεί να χάσουν πολύτιμη εποπτεία στο πώς δαπανώνται τα κεφάλαια της Τουρκίας.

Ένας ευρωπαίος διπλωμάτης, ο οποίος αντιτίθεται στην πρόταση της ομάδας των κρατών-μελών, δήλωσε ότι δείχνει «πόσο κοντόφθαλμοι είμαστε πολιτικά και χρηματοδοτικά». 

«Είναι μια τρελή ιδέα», είπε.

Τα νούμερα των αφίξεων με βάρκες στην Ευρώπη μέσω της διαδρομής της ανατολικής Μεσογείου έχουν πέσει δραματικά από τότε που υπογράφηκε η συμφωνία με την Αγκυρα το 2016. Υπό τους όρους της, η Τουρκία συμφώνησε να πάρει πάρει πίσω μετανάστες, που είχαν περάσει στα ελληνικά νησιά.

H συμφωνία είναι μέρος μιας σειράς επενδύσεων της ΕΕ στην Ευρώπη και την Αφρική, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η επανάληψη της κρίσης του 2015-16, κατά την οποία περισσότεροι από 2,5 εκατ. άνθρωποι υπέβαλαν αίτηση για άσυλο στην ΕΕ.

Τα χρήματα έχουν χρησιμοποιηθεί για ανθρωπιστική βοήθεια, οικοδόμηση και ανακαίνιση υποδομών, όπως νοσοκομεία και σχολεία, καθώς και έργα, που περιλαμβάνουν γλωσσική κατάρτιση και υποστήριξη μικρών επιχειρήσεων που απασχολούν πρόσφυγες.

Οι ευρωπαίοι διπλωμάτες λένε ότι η συμφωνία για τους πρόσφυγες είναι ένας από τους λίγους τομείς, όπου η εποικοδομητική συνεργασία με την Τουρκία συνεχίζεται, μετά το ξέσπασμα «πικρών» δημόσιων διαφωνιών, με τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία και την ΕΕ. Η Άγκυρα έχει προσπαθήσει αυτό το χρόνο να φτιάξει τις σχέσεις της, αποφυλακίζοντας κάποιους φυλακισμένους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κόβοντας τη ρητορική με την οποία ο κ. Ερντογάν συνέδεε τους γερμανούς αξιωματούχους με τους Ναζί.

Η Άγκυρα είχε πάντα την άποψη ότι τα χρήματα της συμφωνίας για τη μετανάστευση πρέπει να πάνε απευθείας στην Τουρκία, αντί να κατευθύνονται κυρίως σε μη κυβερνητικές οργανώσεις και σε υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών. Η Τουρκία λέει ότι έχει δαπανήσει 30 δισ. δολάρια για την υποστήριξη των προσφύγων τα τελευταία επτά χρόνια, καθώς η γειτονική Συρία έχει καταρρεύσει.

Η Τουρκία έχει επίσης διαμαρτυρηθεί για τον αργό ρυθμό μεταφοράς των κεφαλαίων από τις Βρυξέλλες. Το τουρκικό υπουργείο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι μόνο 1,7 δισ. ευρώ της πρώτης δόσης είχε εκταμιευθεί στους δικαιούχους.

«Όταν εξετάζονται οι ανάγκες των Σύρων, είναι πολύ ξεκάθαρο ότι η ΕΕ πρέπει να είναι πολύ πιο γρήγορη στην εκπλήρωση των δεσμεύσεών της», πρόσθεσε.

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation