Ντάισελμπλουμ: «Ακραία» κάποια μέτρα που πήραμε στην Ελλάδα

Ένας από τους επιφανέστερους υπεύθυνους χάραξης οικονομικής πολιτικής της ΕΕ προειδοποίησε, με την αποχώρησή του, πως η ευρωζώνη εξακολουθεί να μην είναι «ανθεκτική στα σοκ». Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε πως χρειάζονται περαιτέρω μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, παρά τα πέντε χρόνια κατά τα οποία ο ίδιος βρισκόταν στο «τιμόνι» διχαστικών διασώσεων και σημαντικών βημάτων πολιτικής.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ, ο οποίος σήμερα αποχωρεί από  τη θέση του προέδρου του Eurogroup των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, δήλωσε στους Financial Times πως η ευρωστία της νομισματικής ένωσης θα εξαρτηθεί από τη μεγαλύτερη ευελιξία των αγορών εργασίας και τη βελτίωση της λειτουργίας των κεφαλαιαγορών, με τις εθνικές κυβερνήσεις να χρειάζεται να κάνουν μεγάλο μέρος της δουλειάς.

«Αν εκδηλωνόταν ένα οικονομικό σοκ αυτή τη χρονιά, πολλές από τις χώρες μας και η νομισματική ένωση συνολικά δεν είναι προετοιμασμένες», είπε ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας.

«Καθώς τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να έχουν τις κύριες μακροοικονομικές εξουσίες, θα πρέπει να συνεχίσουν τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Αυτό είναι το σημαντικότερο», τόνισε.

Η έμφαση που έδωσε ο κ. Ντάισελμπλουμ στον ρόλο των αγορών στην απορρόφηση των σοκ έρχεται σε αντίθεση με την ώθηση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για νέους προϋπολογισμούς ή «άμυνες» σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα βοηθούν τις χώρες να ανταπεξέλθουν στις κρίσεις.  

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας δήλωσε πως δεν είναι αντίθετος σε έναν ενισχυμένο ρόλο για τον ESM στη στήριξη των χωρών που δέχονται οικονομικό πλήγμα. Όμως είπε πως η ώθηση για βελτίωση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας θα πρέπει να έχει προτεραιότητα, αντί για τη δημιουργία περισσότερων προγραμμάτων στήριξης για χώρες που πλήττονται από την κρίση.

Το Eurogroup μετατράπηκε σε βασικό όργανο λήψης αποφάσεων κατά τη διάρκεια της μακράς οικονομικής κρίσης στην ευρωζώνη. Οι συζητήσεις για την ενίσχυση της ευρωζώνης πιθανότατα θα κυριαρχήσουν στην θητεία του νέου προέδρου του Eurogroup, του Πορτογάλου Μάριο Σεντένο.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του Ντάισελμπλουμ, οι κυβερνήσεις πλοηγήθηκαν στις χειρότερες κρίσεις κρατικού χρέους, περιλαμβανομένων των διασώσεων της Κύπρου και της Ελλάδας. Η ΕΕ δημιούργησε επίσης την Τραπεζική Ένωση της ευρωζώνης, ένα project που στόχο είχε την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ευρωστία στο χρηματοπιστωτικό σύστημα του μπλοκ, το οποίο ο κ. Ντάισελμπλουμ θεωρεί το μεγαλύτερο επίτευγμα της θητείας του.

Τα επιτεύγματα της Τραπεζικής Ένωσης «είναι τεράστια», δήλωσε. «Ανάγκασε τις τράπεζες να αρχίσουν πραγματικά να ξεκαθαρίζουν το χάλι, να κοιτάξουν τους ισολογισμούς τους, να αναλάβουν τις ζημίες τους, να αυξήσουν τις προβλέψεις τους, να πουλήσουν χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων, να πάνε στις αγορές και να φέρουν νέα κεφάλαια».

Κεντρικό σημείο της πενταετούς θητείας του κ. Ντάισελμπλουμ ήταν η ανησυχία για την Ελλάδα, το χρέος της οποίας κορυφώθηκε το 2015.

Το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης για τη χώρα οριστικοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2015, μετά από ένα ταραχώδες εξάμηνο κατά το οποίο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ιδιαίτερα ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, πολέμησαν με τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης για τους όρους που συνόδευαν τα δάνεια διάσωσης.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε πως αν και πολλά έχουν λεχθεί για τα σχέδια που κυκλοφόρησε η Γερμανία κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων εκείνων για ένα προσωρινό «Grexit», πρακτικά ήταν οι χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης -πολλές από τις οποίες με χαμηλότερο κατά κεφαλήν πλούτο απ’ ό,τι η Ελλάδα- που είχαν περισσότερο χάσει την υπομονή τους με την Αθήνα.

«Πίσω από τη μεγάλη πλάτη της Γερμανίας έκαναν ουρά ένας αριθμός χωρών που απλά είπαν ‘Τελειώσαμε. Δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη. Δεν θέλουμε να μιλήσουμε άλλο με την ελληνική κυβέρνηση. Θέλουμε να μιλήσουμε για το Plan B», σύμφωνα με τον κ. Ντάισελμπλουμ.

Ο ίδιος είπε πως ποτέ δεν υποστήριξε μια έξοδο της Ελλάδας, κάτι το οποίο θα ήταν «πραγματικά καταστροφικό» και ένα «τεράστιο λάθος».

Η Ελλάδα δεν παραβιάζει πλέον τους όρους της ΕΕ για τους προϋπολογισμούς και αναμένεται να εξέλθει του προγράμματος διάσωσης φέτος.

«Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας και, φυσικά, ο (νυν υπουργός Οικονομικών) Ευκλείδης Τσακαλώτος έχουν αλλάξει παντελώς τη σχέση με τους Ευρωπαίους εταίρους. Σχεδόν τα πάντα ήταν πιο εύκολα από τότε… είναι μια εντελώς διαφορετική κατάσταση», σχολίασε ο κ. Ντάισελμπλουμ.

Όπως ανέφερε, κάποια από τα μέτρα που έπρεπε να λάβει η Ελλάδα για να διορθώσει τα κατεστραμμένα δημόσια οικονομικά της ήταν «ακραία», όμως οι συζητήσεις έχουν στραφεί τώρα από το «σφίξιμο του ζωναριού» στις μεταρρυθμίσεις.

Το «βάπτισμα του πυρός» του κ. Ντάισελμπλουμ έγινε με τη διάσωση της Κύπρου το 2013. Μια πρώτη εκδοχή που συμφωνήθηκε, επικρίθηκε έντονα λόγω της επιβολής εισφοράς στους καταθέτες των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με αποταμιεύσεις μικρότερες των 100.000 ευρώ, που κανονικά θα προστατεύονταν από το δίκαιο της ΕΕ.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ παραδέχθηκε πως δεν έπεισε την κοινή γνώμη πως το σχέδιο δεν παραβίαζε την ευρωπαϊκή εγγύηση τραπεζικών καταθέσεων, δηλώνοντας πως λυπάται για το επεισόδιο, αν και η κυπριακή κυβέρνηση πρότεινε την εισφορά.

Η συμφωνία για τη διάσωση τροποποιήθηκε λίγες ημέρες αργότερα, ώστε να γλιτώσουν οι μικροκαταθέτες και να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στους ομολογιούχους των τραπεζών, περιλαμβανομένων των πιστωτών πρώτης εξασφάλισης.

Ο κ. Ντάισελμπλουμ τόνισε πως η κίνηση αυτή -που έκανε σαφές πως οι πιστωτές των ευρωπαϊκών τραπεζών θα πρέπει να περιμένουν πως δεν θα γλιτώσουν τις απώλειες- ήταν μια κίνηση που «άλλαξε το παιχνίδι», με επιπτώσεις πέραν της Κύπρου. Σημείωσε πως το βήμα άνοιξε τον δρόμο για την τραπεζική ένωση της ευρωζώνης, που θα συνδύαζε τη στήριξη ευρωπαϊκών μηχανισμών προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα με κανόνες για την ευθύνη των πιστωτών.

Ερωτηθείς ποια συμβουλή θα έδινε στον κ. Σεντένο, υπογράμμισε πως «κλειδί» είναι η υπομονή και μια «ενεργητική στάση». «Δεν συμβαίνει γύρω από σένα. Πρέπει πραγματικά να μπεις και να εμπλακείς με την ουσία, με τη διαδικασία της πολιτικής διαπραγμάτευσης», είπε. «Μην επιτρέψεις την ηττοπάθεια, μην επιτρέψεις καν να μπει στις σκέψεις σου».

Στη συνέντευξη του Γ. Ντάισελμπλουμ αντέδρασε μέσω twitter ο Γ. Βαρουφάκης:

Ο αποχωρών (μετά την "απόλυσή" του από τους Ολλανδούς) υπάλληλος του κ. Σόιμπλε έδωσε εύσημα στις μαζορέτες του αφεντικού του για το πραξικόπημα εναντίον της Ελληνικής Άνοιξης. Καλή σταδιοδρομία Γερούν στον ESM, υπό τον έτερο υπάλληλο Σόιμπλε https://t.co/QUkRIzoXAy

— Yanis Varoufakis (@yanisvaroufakis) January 12, 2018

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation