Η ενίσχυση του ευρώ και το δίλημμα Ντράγκι

Οι ευρωπαίοι ταξιδιώτες που προετοιμάζονται για την έξοδο προς πιο ηλιόλουστα μέρη, έχουν κάτι που θα τους κάνει να χαμογελάσουν: το ευρώ έχει ενισχυθεί κατά 6% έναντι του δολαρίου μέσα σε έναν χρόνο, αυξάνοντας έτσι την αγοραστική του δυνατότητα στο εξωτερικό.

Όχι μόνο έχει αγγίξει υψηλό δυόμισι ετών έναντι του αμερικανικού νομίσματος, αλλά έχει αυξηθεί και κατά 5% έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων μέσα σε μόλις τρεις μήνες.

Όμως στο αρχηγείο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη, η δύναμη του ενιαίου νομίσματος έχει γίνει πονοκέφαλος σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περίοδο.

Ένα ισχυρότερο νόμισμα σημαίνει πως αυτοί που πάνε διακοπές, όχι μόνο μπορούν να αγοράσουν περισσότερα στο εξωτερικό, αλλά και να πληρώσουν λιγότερα για εισαγωγές όταν επιστρέψουν στο σπίτι τους, με αποτέλεσμα να πιέζονται οι τιμές στην ευρωζώνη. Θα μπορούσε επίσης να περιορίσει την παγκόσμια ζήτηση για ευρωπαϊκές εξαγωγές, επιβαρύνοντας την οικονομική ανάκαμψη της περιοχής. Ένδειξη, ενδεχομένως, πιο σοβαρών εξελίξεων, αποτελεί το γεγονός πως οι Γερμανικές εξαγωγές κατέγραψαν απρόσμενη πτώση τον Ιούνιο.

«Οι εξαγωγές μας γίνονται πιο ακριβές και οι απαιτήσεις για την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών μας αυξάνονται», σχολίασε ο Ilja Nothnagel, ειδήμονας σε θέματα εμπορίου της DIHK, της συνομοσπονδίας βιομηχανίας και εμπορίου της Γερμανίας.

Τέτοιες ανησυχίες έρχονται σε μια δύσκολη περίοδο για την ΕΚΤ, καθώς αναμένεται να αρχίσει τις διαβουλεύσεις για τον περιορισμό του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, ένα από τα βασικά εργαλεία που βοήθησαν στην ανάκαμψη της ευρωζώνης.

Το θέμα είναι ένα από τα σοβαρότερα που έχει αντιμετωπίσει στη θητεία του ο Μάριο Ντράγκι, καθώς προσπαθεί να συμφιλιώσει τις υποψίες των «γερακιών» της ΕΚΤ για το QE, με τις ανησυχίες των «περιστεριών» πως μια βιαστική κίνηση για την περιστολή του προγράμματος θα μπορούσε να είναι αντιπαραγωγική.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ έχει ήδη αντιμετωπίσει δυσκολίες στο να εξηγήσει γιατί η τράπεζα εξετάζει τον περιορισμό της αγοράς τίτλων ύψους 60 δισ. ευρώ μηνιαίως όταν ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα χαμηλότερα του στόχου του περίπου 2%.

Η ενίσχυση του ευρώ, και η πιθανή επίπτωσή του στις τιμές και την ανταγωνιστικότητα, καθιστούν το δίλημμα του Ντράγκι ακόμα δυσκολότερο. Οι αναλυτές λένε πως αυξάνει την πιθανότητα η ΕΚΤ να περιμένει μέχρι τη συνεδρίαση της 26ης Οκτωβρίου για να αποκαλύψει τα σχέδια για το QE για το επόμενο έτος, αντί να λάβει αποφάσεις στην επόμενη συνεδρίαση, της 7ης Σεπτεμβρίου.

«Η ανατίμηση του νομίσματος απλώς προσθέτει στις επικοινωνιακές δυσκολίες της ΕΚΤ», σχολίασε ο οικονομολόγος της Pictet Asset Management, Frederik Ducrozet. «Ακόμα και πριν την κίνηση, υπήρχε ισχυρή επιχειρηματολογία για να περιμένει πέραν του Σεπτεμβρίου».

Η άνοδος του ευρώ, που άγγιξε τα 1,18 δολάρια την Παρασκευή, συγκριτικά με τα 1,11 δολάρια έναν χρόνο πριν, έχει προκληθεί από παράγοντες όπως η ανάκαμψη της ευρωζώνης –που τώρα αναπτύσσεται με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων πέντε ετών- την ώρα που το δολάριο επιβαρύνεται από τα προβλήματα του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να προωθήσει την εγχώρια ατζέντα του.

Όμως, οι αποφάσεις, οι συζητήσεις και ανακοινώσεις της ΕΚΤ έχουν επίσης παίξει μεγάλο ρόλο στην αποτίμηση του ευρώ, δημιουργώντας τον κίνδυνο δημιουργίας ενός βρόχου ανατροφοδότησης, όπου η ανατίμηση του νομίσματος, που εν μέρει θα οφείλεται στην ΕΚΤ, θα βαθαίνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κ. Ντράγκι.

Ένας λόγος για την άνοδο του ενιαίου νομίσματος είναι η υποψία των επενδυτών ότι η ΕΚΤ είναι πιθανότερο να περιορίσει τη νομισματική πολιτική μέσω της περιστολής του QE απ’ ότι θα έκανε η Fed σε μια αντίστοιχη περίπτωση. Πολλοί επενδυτές υποστηρίζουν πως η κλίμακα και μόνο των αγορών μέχρι στιγμής, σημαίνει πως η ΕΚΤ πρέπει είτε να μειώσει τον ρυθμό ή να χαλαρώσει τους αυτοεπιβληθέντες κανόνες ως προς το τι μπορεί να αγοράσει. Αλλιώς, λένε, κινδυνεύει να ξεμείνει από επιλέξιμους τίτλους.

Σε αυτό το σκηνικό, μια απλή και μόνο αναφορά από τον κ. Ντράγκι στις «αναπληθωριστικές» δυνάμεις σε ομιλία που έδωσε στην Σίντρα της Πορτογαλίας τον Ιούνιο, ήταν αρκετή για να προκαλέσει μια εκτίναξη του ευρώ από τις αγορές που είδαν τα λόγια του ως «προάγγελο» του τερματισμού του QE, αν και η κεντρική τράπεζα επέμεινε πως ο επικεφαλής της παρανοήθηκε.

Ακόμα και όταν προσπάθησε να πείσει τους επενδυτές τον περασμένο μήνα πως η ΕΚΤ δεν βιάζεται να περιορίσει το QE, το ευρώ ανατιμήθηκε, εν μέρει λόγω της αντίληψης της αγοράς πως οι θεμελιώδεις περιορισμοί για την τράπεζα παραμένουν οι ίδιοι.

Αντιμέτωπη με αυτό το δίλημμα, η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να υποχωρήσει στους ισχυρισμούς της πως οι συνέπειες του ισχυρού ευρώ για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη είναι λιγότερες απ’ όσο φοβάται ο κόσμος.

Οι προβλέψεις που αναμένεται να δημοσιοποιήσει η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο πιθανότατα θα δείχνουν μείωση του προβλεπόμενου για το 2018 πληθωρισμού λόγω της αύξησης του ευρώ, όμως πιο σημαντικές είναι οι προβλέψεις της τράπεζας για το 2019, που μπορεί να μείνουν αμετάβλητες ή να επηρεαστούν ελαφρώς, στη βάση ότι η ισχυρότερη ανάπτυξη μελλοντικά θα αυξήσει τον πληθωρισμό προς τον στόχο της ΕΚΤ.

«Η ΕΚΤ μπορεί να πει πως η αγορά εργασίας και το επενδυτικό κλίμα έχουν βελτιωθεί σε βαθμό που το ισχυρότερο νόμισμα δεν θα εκτροχιάσουν την ανάκαμψη», σύμφωνα με τον κ. Ducrozet. «Αν και μένει να φανεί αν οι αγορές θα το ‘φάνε’».

Ο Ken Wattret, οικονομολόγος της TS Lombard, δήλωσε πως οι επενδυτές πρέπει να κοιτάξουν το ευρύτερο πλαίσιο. Σημείωσε πως η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, που περιλαμβάνει επίσης αρνητικά επιτόκια, είναι εξαιρετικά χαλαρή με βάση τα ιστορικά δεδομένα και είναι πιθανό να παραμείνει έτσι μεσοπρόθεσμα, ασχέτως των διακυμάνσεων του νομίσματος.

«Αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα από την ΕΚΤ», σύμφωνα με τον κ. Wattret. «Ακόμα και χωρίς το QE, η νομισματική πολιτική θα παραμείνει εξαιρετικά διευκολυντική για πολύ καιρό».

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation