Το παραμύθι του βιώσιμου χρέους και τα λάθη Αθήνας, ΕΕ

H αδυναμία να ειπωθεί η αλήθεια αποτελεί μια από τις αιτίες για το ό,τι πηγαίνει λάθος στην Ευρώπη. Ισως δεν αποτελεί την κύρια αιτία της ελληνικής κρίσης χρέους που τώρα επαναλαμβάνεται, αλλά σίγουρα συμβάλλει.

Αυτό έχει σημασία όταν κάποιοι λένε την αλήθεια όπως πρόσφατα έπραξε το ΔΝΤ. Στην τελευταία του μελέτη για την ελληνική οικονομία ανέφερε ότι το δημόσιο χρέος ανήλθε στο 175% του ΑΕΠ και πλέον είναι μη βιώσιμο. Οι ευρωπαίοι δεν έχουν συνηθίσει σε αυτό τον τόνο και διαμαρτυρήθηκαν. Το ίδιο έκαναν οι Γερμανοί και οι Έλληνες.

Θέλουν όλοι να διατηρήσουν το παραμύθι της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους για λίγο ακόμη. Οι ευρωπαίοι ήταν σοκαρισμένοι όταν το ΔΝΤ ανέφερε τις διαφωνίες στη συνεδρίασή του γράφοντας «ότι ορισμένοι διευθυντές εξέφρασαν διαφορετική άποψη για το δημοσιονομικό μονοπάτι και τη βιωσιμότητα του χρέος». Αυτοί ήταν οι ευρωπαίοι οι οποίοι πλέον είναι μειοψηφία στο Ταμείο.

Όταν η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ θα στείλει τους αντιπροσώπους της στο Δ.Σ. του Ταμείου το κλίμα θα καταστεί ακόμη πιο εχθρικό. Θεωρώ ότι το ΔΝΤ τελικά θα αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα αφήνοντας του ευρωπαίους να κακοδιαχειριστούν την ελληνική κρίση με τον δικό τους τρόπο.

Πώς φτάσαμε ως εδώ; Τον Ιούλιο του 2015 Ελλάδα και ΕΕ συμφώνησαν σε ένα τρίτο πρόγραμμα. Ο Αλ. Τσίπρας δεσμεύθηκε ότι η Ελλάδα θα σημείωνε ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ετησίως. Καμία χώρα δεν έχει καταφέρει να διατηρήσει τέτοια δέσμευση επ' αόριστον.

Ως εκ τούτου η βιωσιμότητα του χρέους βασίστηκε σε μια υπόθεση που δεν μπορεί να εκπληρωθεί. Η χώρα βρίσκεται μακριά από την επίτευξη αυτού του στόχου. Δεν θα τον πετύχει ποτέ.

Μια ακόμη ανείπωτη αλήθεια είναι ότι η Γερμανία δεν θα διαγράψει ποτέ ελληνικό χρέος. Αυτό συμβαίνει διότι το γερμανικό κοινοβούλιο δεν θα το επιτρέψει και ο αριθμός των βουλευτών που είναι εχθρικός σε μια τέτοια ενέργεια θα αυξηθεί μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου.

Αν η Βουλή ήθελε να περάσει μέτρα ανακούφισης θα μπορούσε να γίνει. Ο «μεγάλος συνασπισμός» υπό την Α. Μέρκελ ελέγχει το 80% του κοινοβουλίου.

Στις επόμενες εκλογές το FDP θα εισέλθει στη Βουλή. Την προηγούμενη εβδομάδα η επικεφαλής του Christian Lindner, δήλωσε ότι η καλύτερη λύση για την Ελλάδα είναι να εγκαταλείψει την ευρωζώνη και μετά να υπάρξει ένας «διακανονισμός» χρέους.

Το ακροδεξιό κόμμα της χώρας θέλει εκτός ευρώ την Ελλάδα αλλά και τη Γερμανία. Αυτά τα δυο κόμματα μαζί θα ελέγχουν το 20-25% της βουλής. Αν προστεθεί και η μεγάλη ομάδα των ευρωσκεπτικιστών από τους Χριστιανοκοινωνιστές (συμμάχους της Μέρκελ) τότε δεν είναι δύσκολο να δει κανείς γιατί το παράθυρο για ανακούφιση χρέους κλείνει οριστικά για την Ελλάδα το Φθινόπωρο.

Αυτό που είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό σε αυτή την ιστορία είναι η συνενοχή των ίδιων των Ελλήνων. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί σε αυτή την ιστορία. Την άνοιξη του 2015, τους μήνες που ακολούθησαν την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα είχε την άποψη ότι ένα δημοσιονομικό πλεόνασμα του 3,5% είναι οικονομικά αντιπαραγωγικό και πολιτική αυτοκτονία.

Στο τέλος επέλεξε να ενδώσει στις απαιτήσεις των ευρωπαίων και δέχθηκε το στόχο του 3,5%. Στη συνέχεια διέπραξε το καταστροφικό λάθος να ταχθεί με την ΕΕ κατά του ΔΝΤ, του μόνου θεσμού που υποστήριζε την ελάφρυνση του χρέους. Ήταν ένας λάθος υπολογισμός. Έκρινε επίσης ότι μπορεί να έλθει σε συμβιβασμό με την ΕΕ για τις διαρθρωτικές αλλαγές. Επίσης θεώρησε λανθασμένα ότι το ΔΝΤ δεν θα εμπλακεί σε μια τέτοια συμφωνία.

Όμως η Γερμανία έχει θέσει ως όρο για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα τη συμμετοχή του ΔΝΤ. Αυτό δίνει στο Ταμείο μια ευελιξία. Αν το ΔΝΤ αποσυρθεί τώρα από το πρόγραμμα θα συμβεί ένα από τα δυο: Η Αθήνα θα πτωχεύσει το καλοκαίρι και θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ ή το Βερολίνο θα δεχθεί μια ανακούφιση χρέους λίγους μήνες πριν τις εκλογές. Σε κάθε περίπτωση θα είναι μια εξουθενωτική «μάχη».

Η ελληνική κρίση είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα της αποτυχίας να ειπωθεί η αλήθεια. Η συμμετοχή της Ιταλίας σε μια νομισματική ένωση με την Γερμανία είναι επίσης μη βιώσιμη. Ωστόσο κανένας Ιταλός πρωθυπουργός δεν έκανε μια αξιόπιστη κριτική για τον τρόπο διακυβέρνησης αυτού του συστήματος.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation