Ποιες ομάδες ξέρουν να «σκοράρουν» στις μεταγραφές

Τα μεγάλα πλούτη που ρέουν στα σεντούκια των κορυφαίων ποδοσφαιρικών κατηγοριών της Ευρώπης, κρύβουν μυριάδες ανεπαρκείς επενδύσεις και κακές αποφάσεις για παίκτες που ξεχνιούνται γρήγορα, αλλά μια χούφτα ομάδες ξεχωρίζουν ως νικητές στο παιχνίδι των ποδοσφαιρικών μεταγραφών πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.

Οι Financial Times ανέλυσαν τους ισολογισμούς 69 ομάδων για τέσσερις σεζόν, χρησιμοποιώντας μια βάση δεδομένων που συνέταξε η KPMG, μια λογιστική εταιρία, και η οποία αποκαλύπτει πως οι μεγάλες δαπάνες δεν εγγυώνται πάντα την επιτυχία.

Η Atlético Μαδρίτης είναι η ευρωπαϊκή ομάδα που ξοδεύει πιο «έξυπνα» από όλες, σύμφωνα με μια βασική μέτρηση επιτυχίας που βασίζεται στους πόντους σε συσχέτιση με τα δεδουλευμένα. Μεταξύ 2011 και 2015, η ισπανική ομάδα είχε σκοράρει περισσότερους πόντους σε σχέση με τους συνολικούς που στατιστικά αναμενόταν να κερδίσει στη λίγκα, βάσει του μεγέθους των μισθολογικών δαπανών της και συγκριτικά με άλλες ομάδες στο ίδιο εθνικό πρωτάθλημα.

Η ομάδα, με απλά λόγια, είναι καλύτερη στο γήπεδο σε σχέση με τους αντιπάλους της, αν σε αυτό υπολογιστούν τα ποσά που ξοδεύει σε παίκτες.

Άλλες ομάδες που έχουν ξοδέψει αποδοτικά τις τελευταίες σεζόν, περιλαμβάνουν τις Everton, Tottenham Hotspur και Southampton στην αγγλική Premier League, με καθεμία από αυτές να έχει καλά σκορ όταν οι μισθολογικές της δαπάνες συσχετίζονται με τους πόντους που έχουν κερδίσει.

Στις χειρότερες επιδόσεις, στο μεταξύ, φυσικά περιλαμβάνονται ομάδες που έχουν υποβιβαστεί από τις κορυφαίες κατηγορίες, όπως η ιταλική Cesena, η γαλλική Brest και η αγγλική Queen's Park Rangers, οι οποίες έχουν ξοδέψει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ με ελάχιστο αποτέλεσμα.

Αλλά στις χειρότερες επιδόσεις περιλαμβάνονται και κάποια από τα ιστορικά super clubs της Ευρώπης, όπως η ιταλική Inter Milan και η AC Milan που έχουν υποστεί μια σειρά κακών σεζόν παρά τις μεγάλες δαπάνες σε παίκτες.

Η Manchester United ξοδεύει περισσότερα από όλους στην Ευρώπη μετά τη Barcelona, με μισθολογικές δαπάνες ύψους 321 εκατ. ευρώ -αλλά ήταν απογοητευτική καταλαμβάνοντας την πέμπτη θέση στην Premier League την περσινή σεζόν.

Οι λάτρεις του ποδοσφαίρου διαφωνούν με πάθος για το αν οι ακριβοί παίκτες αξίζουν αυτά τα λεφτά. Αλλά οι «νηφάλιοι» αναλυτές του αθλήματος, όπως ο Stefan Szymanski, συγγραφέας του «Money and Football: A Soccernomics Guide», υποστηρίζουν ότι ο καλύτερος forecaster της θέσης μιας ομάδας στο κύπελλο, είναι οι μισθολογικές της δαπάνες.

Οι εκπληκτικές επιδόσεις της Atlético Μαδρίτης τα τελευταία χρόνια, υπό τον Αργεντίνο προπονητή Ντιέγκο Σιμεόνε, έχουν επικροτηθεί από σχολιαστές και θαυμαστές. Η ομάδα πήρε τον τίτλο στην La Liga της Ισπανίας το 2014, «σπάζοντας» την πίεση από την Barcelona και τη Real Μαδρίτης παρά τους μακράν πιο περιορισμένους οικονομικούς της πόρους.

Η ομάδα συνεχίζει να προκαλεί τους εγχώριους αντιπάλους της παρά την τεράστια ανομοιότητα σε πλούτο. Την περασμένη σεζόν, η Atlético πλήρωσε 137 εκατ. ευρώ σε κόστη για τους ποδοσφαιριστές, αριθμός που την καθιστά την ομάδα με τις όγδοες μεγαλύτερες δαπάνες στην Ευρώπη. Βρέθηκε στον τελικό του Champions League, της διοργάνωσης της ηπείρου με το μεγαλύτερο κύρος, και «τερμάτισε» μόλις τρεις πόντους μετά την Barcelona που πήρε το ισπανικό πρωτάθλημα και η οποία ξόδεψε 372 εκατ. ευρώ σε προσωπικό.

Ο Andrea Sartori, επικεφαλής για τα σπορ παγκοσμίως στην KPMG, επισημαίνει ότι ομάδες που συνεχίζουν να έχουν αισθητά καλές επιδόσεις στο γήπεδο σε συνάρτηση με τις δαπάνες τους σε παίκτες, σύντομα μπορεί να συγκαταλέγονται μεταξύ των ευρωπαϊκών ομάδων με τα υψηλότερα κέρδη.

«Διαγράφεται ένας κύκλος στο ποδόσφαιρο», εξηγεί. «Αν κερδίσεις στο γήπεδο, είσαι ικανός να προσελκύσεις ενεργά τους fans σου, να προσελκύσεις σπόνσορες και να αυξήσεις τα έσοδα. Αν επενδύσεις σωστά αυτά τα έσοδα, μπορείς να συνεχίσεις να κερδίζεις στο γήπεδο και να εξακολουθήσεις αυτό τον ενάρετο κύκλο».

Η ανάλυση δεν περιλαμβάνει την ανάδειξη της Leicester City, του απροσδόκητου νικητή της τελευταίας Premier League, καθώς δεν έχουν δημοσιεύσει όλες οι ομάδες ολοκληρωμένο ισολογισμό για το 2016. Η Leicester αυτή τη στιγμή μαραζώνει στον «πάτο» της Premier League, γεγονός που ώθησε κάποιους σχολιαστές να ισχυριστούν πως η τύχη έπαιξε το ρόλο της πέρυσι.

Ο κ. Szymanski συμφωνεί πως τα κατορθώματα ομάδων όπως η Atlético, και οι St Etienne και AC Monaco της γαλλικής Ligue 1, δεν δίνουν απαραίτητα μόνο σημάδια καλύτερης προπονητικής και εξυπνάδας στην αγορά μεταγραφών.

«Η διαφορά μεταξύ ομάδων με κανονικές επιδόσεις, καλύτερες επιδόσεις ή χειρότερες επιδόσεις ανάλογα με τις δαπάνες τους σε παίκτες, θα μπορούσε να αποδοθεί σε δύο πράγματα», αναφέρει. «Μπορεί να είναι μια συγκεκριμένη επίδραση, οπότε κάποιες φορές έχει να κάνει με τη διοίκηση της ομάδας. Αλλά μπορεί να είναι και ένα τυχαίο λάθος. Θα μπορούσε να είναι καλή ή κακή τύχη. Και χωρίς τύχη, τα αθλήματα δε θα ήταν καθόλου ενδιαφέροντα».

Η ανάλυση των FT αποκαλύπτει ακόμη την αισθητή διαφορά στην αγοραστική δύναμη, μεταξύ των ομάδων της Premier League και άλλων κορυφαίων ομάδων στην Ευρώπη, ανεξάρτητα του κατά πόσον αυτά τα χρήματα ξοδεύονται σοφά.

Οι αγγλικοί σύλλογοι έχουν αναπτύξει την οικονομική τους ισχύ σε σύγκριση με τους ευρωπαϊκούς. Καθεμία από τις 14 ομάδες της Premier League, για την οποία έχουν στοιχεία οι FT, έχει «ανέβει κατηγορία» σε όρους συνολικών εσόδων, σε σύγκριση σχεδόν με όλες τις άλλες 55 μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες που περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων της KPMG.

Οι ίδιες 14 αγγλικές ομάδες είδαν τα συνολικά τους έσοδα να ενισχύονται μεταξύ του 2012 και του 2015, τη στιγμή που μία στις τρεις ευρωπαϊκές ομάδες είδαν τα δικά τους να υποχωρούν.

Οι οικονομικές διαφορές μεταξύ της Premier League και των ευρωπαϊκών ομάδων αναμένεται να διευρυνθούν. Τη φετινή σεζόν, όλες οι ομάδες της Premier League θα ωφεληθούν από μια νέα συμφωνία τηλεοπτικών μεταδόσεων στο εσωτερικό, αξίας 5,1 δισ. στερλινών, με το Sky και το BT, καθώς και από επιπρόσθετες συμφωνίες για δικαιώματα στο εξωτερικό, των οποίων η αξία εκτιμάται στα τρία δισ. στερλίνες.

Συγκριτικά, τον περασμένο Ιούνιο, η Bundesliga υπέγραψε συμφωνία μετάδοσης με το Sky και το Eurosport για τέσσερα χρόνια, αξίας 4,6 δισ. ευρώ –το οποίο αποτελεί ρεκόρ για την πρώτη κατηγορία της Γερμανίας.

Οι διαφορές στην αγοραστική δύναμη αντανακλώνται στις μεταγραφές. Όπως γνωστοποίησε η FIFA την προηγούμενη εβδομάδα, οι ευρωπαϊκές ομάδες αντιστοίχισαν σε μεταγραφές 3,93 δισ. δολαρίων παγκοσμίως το 2016, αν και αυτό το ποσό δε συνυπολογίζει μεταγραφές μεταξύ ομάδων της ίδιας χώρας.

Οι αγγλικές ομάδες ξόδεψαν 1,37 δισ. δολάρια σε διασυνοριακές μεταγραφές το 2016, το οποίο αντανακλά άνοδο 8,7% από τον προηγούμενο χρόνο. Το ποσό περιλαμβάνει τη μεταγραφή-ρεκόρ του Paul Pogba στην Manchester United από την ιταλική Juventus τον Αύγουστο, για 110 εκατ. ευρώ.

Τον περασμένο Ιανουάριο, οι ομάδες της Premier League ξόδεψαν 512 εκατ. στερλίνες σε παίκτες, σύμφωνα με την Deloitte, αλλά οι αγγλικές ομάδες εμφάνισαν καθαρό κέρδος για πρώτη φορά στη διάρκεια της μεταγραφικής περιόδου.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κινεζικές ομάδες πλήρωσαν τεράστια ποσά για να αποκτήσουν παίκτες της Premier League, με την Shanghai SIPG να «αγοράζει» τον Βραζιλιάνο μέσο, Oscar, από την Chelsea για 63 εκατ. δολάρια και με τον επιθετικό Odion Ighalo της Watford να πηγαίνει στην Changchun Yatai για 20 εκατ. στερλίνες.

Αλλά και πάλι, ο πλούτος δε μεταφράζεται απαραίτητα σε επιτυχία στο γήπεδο. Παρά τις μεγαλύτερες δαπάνες, οι κορυφαίες ομάδες της Αγγλίας έχουν παρουσιάσει φτωχές επιδόσεις στο Champions League τα τελευταία χρόνια.

Η τελευταία φορά που μια ομάδα της Premier League έφτασε σε τελικό της κορυφαίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης ήταν το 2012, όταν η Chelsea νίκησε την Bayern Μονάχου.

Ο κ. Szymanski επισημαίνει ότι τα κέρδη από το Champions League, πλέον ενδιαφέρουν λιγότερο τα στελέχη στα συμβούλια των αγγλικών ομάδων και περισσότερο τους fans που πάνω απ’ όλα διψούν για επιτυχία στο γήπεδο.

«Μπορεί να έχουμε φτάσει σε μια φάση κατά την οποία τρεις πόντοι στην Premier League είναι πιο σημαντικοί από μια νίκη στο Champions League», εξηγεί.

«Μπορεί να φαίνεται τρελό να το λέμε αυτό, αλλά τα χρήματα που ‘’πέφτουν’’ στην Premier League και το διεθνές ενδιαφέρον για το πρωτάθλημα είναι εκπληκτικά. Το μερίδιο των εσόδων που έχουν οι μεγάλες αγγλικές ομάδες από το Champions League, εδώ και καιρό υποχωρεί».

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να κρίνει κανείς τις επιδόσεις των ευρωπαϊκών ομάδων ποδοσφαίρου στην αγορά μεταγραφών.

Όταν μια ομάδα καταγράφει τα κόστη μεταγραφής, καταγράφει την «λογιστική αξία» των παικτών. Αυτή περιλαμβάνει παράγοντες όπως η απόσβεση του συμβολαίου ενός παίκτη με την πάροδο του χρόνου.

Ο Daniel Geey, αθλητικός δικηγόρος στην Sheridans, γράφει: «Όταν ‘’αγοράζεται’’ ένας παίκτης, το κόστος του κεφαλαιοποιείται στον ισολογισμό και αποσβένεται στη διάρκεια του συμβολαίου του. Με απλά λόγια, η αξία των μεταγραφών για λογιστικούς σκοπούς, απλώνεται στη διάρκεια του συμβολαίου του παίκτη».

Αυτό σημαίνει πως αν ένας παίκτης υπογράψει πενταετές συμβόλαιο 25 εκατ. στερλινών, η απόσβεση της προμήθειας θα είναι πέντε εκατομμύρια το χρόνο. Μετά τον πρώτο χρόνο στην ομάδα, η λογιστική αξία του παίκτη θα είναι 20 εκατ. στερλίνες.

Οι FT συνέκριναν τη λογιστική αξία των παικτών μιας ομάδας, καθώς κάποιοι σύλλογοι γνωστοποιούν αυτές τις πληροφορίες στους ισολογισμούς τους, με την εκτιμώμενη αξία τους στην αγορά, την οποία προσφέρει η ιστοσελίδα ποδοσφαιρικών στατιστικών Transfermarkt.

Αυτό δείχνει ότι ομάδες της τάξης της Bayern, της Barcelona, της Atlético και της Juventus, έχουν παίκτες των οποίων η ποδοσφαιρική αξία είναι δυσανάλογα υψηλή σε σχέση με την αξία τους στα βιβλία των ποδοσφαιρικών ομάδων.

Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι σύλλογοι ελαχιστοποιούν τις μεταγραφές ή ειδικεύονται στο να εκκολάπτουν νέους παίκτες, των οποίων τα προσόντα που δεν έχουν ακόμη γίνει γνωστά, κάτι που σημαίνει ότι μπορούν να αποκτηθούν φθηνά, αλλά η αξία τος στην αγορά μπορεί να μεγαλώσει με τον καιρό, επιτρέποντας στην ομάδα να βγάλει μεγάλα κέρδη από την ανταλλαγή παικτών.

Αλλά η λογιστική αξία αγνοεί παράγοντες όπως οι μισθοί. Η Barcelona έχει τα υψηλότερα κόστη στην Ευρώπη, καθώς πληρώνει μεγάλους μισθούς σε αστέρια του αθλήματος, όπως ο Lionel Messi και ο Andrés Iniesta, που αρχικά αναδείχθηκαν από την ακαδημία της, την La Masia. Η ομάδα υφίσταται σημαντικά κόστη για να κρατήσει τα ταλέντα, αντί να βγάλει κέρδος πουλώντας τα τόσο πολύτιμα περιουσιακά της στοιχεία.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation